Suid-Korea: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k Statistieke hersien
hallo
Lyn 75:
Die hoofstad en grootste metropolitaanse gebied is [[Seoel]] aan die Hanrivier waar byna die helfte van die Suid-Koreaanse bevolking saamgetrek is. Seoel is die ekonomiese spilpunt van die land en het sentraal gestaan in die sogenaamde "Wonder aan die Hanrivier", die vinnige industrialisering en verstedeliking van Suid-Korea ná die [[Korea-oorlog|Koreaanse Oorlog]] (1950-1953) wat van die republiek - oorspronklik 'n arm agrariese samelewing - binne enkele dekades een van die vernaamste en tegnologies gevorderdste nywerheidslande ter wêreld gemaak het. Multinasionale ondernemings en konglomerate soos [[Samsung Groep|Samsung]], LG, [[Hyundai Motormaatskappy|Hyundai]] en Kia het tot globale rolspelers ontwikkel.
 
Suid-Korea het, net soos sy buurland [[Japan]], 'n etnies uiters homogene bevolking van meer as 51 miljoen. Koreaners se nasionale identeitidentiteit en selfbeskouing as lotgemeenskap spruit voort uit hierdie eendersheid en 'n geskiedenis as onafhanklike nasie wat tot in die 7de eeu n.C. terugstrek. So word die politieke verdeling van Korea ná die Tweede Wêreldoorlog volgens 'n ooreenkoms tussen die [[Verenigde State]] en die [[Sowjetunie]] steeds as 'n traumatiese en smartvolle gebeurtenis ervaar. Die stigting van Suid-Korea in 1948 is voorafgegaan deur die Japannese besetting van Korea sedert 1910.
 
Nadat die kommunistiese Noord-Korea op 25 Junie 1950 die suide binnegeval het, het die Koreaanse Oorlog as internasionale konflik, waarby ook [[Suid-Afrika]] militêr betrokke was, drie jaar lank op die skiereiland gewoed. Die oorlogshandelinge is in 1953 met 'n wapenstilstandsooreenkoms beëindig waarvolgens Noord- en Suid-Korea deur 'n gedemilitariseerde sone met 'n wydte van vier kilometer van mekaar geskei word.
Lyn 86:
[[Lêer:Kaart Korea Nederlands.PNG|duimnael|links|Korea sedert die Korea-oorlog]]
[[Lêer:KOCIS Korea Snowfall in Gyeongbokgung 03 (11318876484).jpg|duimnael|links|Korea staan tradisioneel as die "Land van die Oggendstilte" bekend]]
Aan die einde van die [[Tweede Wêreldoorlog]] het Amerikaanse troepe en troepe uit die Sowjetunie die suidelike en noordelike helftes van die Koreaanse skiereiland onderskeidelik beset. Die Koreaanse skiereiland is effektief langs die 38ste breedtelyn in twee verdeel. Ten spyte van beloftes van 'n onafhanklike en verenigde Korea tydens die 1943 [[Kaïro]] Deklarasie het die [[Koue Oorlog]] spoedig gelei tot die vestiging van twee afsonderlike regerings: 'n kapitalistiese Suid-Korea en 'n kommunistiese Noord-Korea. Die Sowjetunie het Kim Il-sung as die Noord-Koreaanse premier aangewys. Terwyl talle Koreane hulle vir 'n nasionale verkiesing beywer het om 'n regeerder vir die hele land te kies, het die Kommuniste geweier om aan die verkiesing deel te neem deur toegang tot Noord-Korea te blokkeer. Gevolglik is demokratiese verkiesings slegs in die Suide gehou en is Syngman Rhee as president verkies en is die Republiek van Korea as 'n legitiemewettige regering deur die Verenigde Nasies erken.
 
Op 25 Junie 1950 het Noord-Korea die Suide binnegeval met die ondersteuning en goedkeuring van [[Josef Stalin]] en [[Mao Zedong]]. Dit het gelei tot 'n bloedige oorlog waarin meer as vier miljoen burgerlikes en soldate gesterf het. Die oorlog staan vandag bekend as die Koreaanse Oorlog. Die Verenigde Nasies het ten behoewe van Suid-Korea ingegryp toe dit blyk dat die Kommunistiese magte die oorhand begin kry het. Noord-Korea is deur sy kommunistiese bondgenote gesteun en Sjina het miljoene troepe na Korea gestuur. Die oorlog is deur 'n wapensilstand in 1953 beëindig en is tegnies gesproke nog aan die gang. Beide Suid- en [[Noord-Korea]] word verdeel deur 'n swaar bewapende gedemilitariseerde sone.
 
In 1960, het 'n studenteopstand gelei tot die bedanking van president Syngman Rhee, wie se regering outokraties en korrup geword het. Dit het verder gelei tot 'n tydperk van burgerlike onrus en politieke onsekerheid. Generaal Park Chung-hee het die daaropvolgende jaar het 'n militêre staatsgreep uitgevoer (die sogenaamde "5.16 staatsgreep") en is in 1961 as president aangestel. Hy het die pos beklee tot en met sydie sluipmoord op hom in 1979. Sy leierskap is gekenmerk deur 'ndie vestiging van 'n snelgroeiende uitvoerekonomie, maar ook politieke onderdrukking.
 
Die jaar na die sluipmoord op Park is deur politieke onrus gevolg. In 1980 het Generaal Chun Doo-hwan 'n suksesvolle staatsgreep uitgevoer en die oorgangsregering van Choi Gyu Hwa (voormalige premier onder Park) omvergewerpomver gewerp. Chun se magsoorname het 'n nasionale protesaksie en 'n pleidooi vir demokratisering uitgelok. In Gwangju in die Suid -Jeolla provinsie het Chun sesy spesiale magte die stad ingestuur om studente en burgerlikes wat onder die vaandel van 'n Burgerlike Weermag betoog het te stuit. 'n Beraamde 207 mense is deur sy magte gedood en 'n verdere duisend is beseer tydens die bekende [[Gwangju slagting]] in Mei 1980.
 
Hierdie slagting het 'n lang-termynlangtermyn demokratiese era invir Korea ingelei. en dieDie regering het later formeel verskoning aangebied vir die slagting en 'n nasionale begraafplaas vir die slagoffers opgerig. Chun het hom daarna tot 'n enkele leierskapstermyn verbind en in [[1988]] onderweens druk van landwye opstand die eerste direkte presidensiële verkiesings toegelaat. In dieselfde jaar het Seoel as gasheer vir die [[Olimpiese Somerspele 1988]] opgetree.
 
== Geografie ==