Koffiefontein: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Morne (besprekings | bydraes)
Morne (besprekings | bydraes)
Lyn 50:
 
== Dorpstigting ==
Die dorp [[Koffiefontein]] is geleë aan die Rietrivier in die distrik [[Fauresmith]]. Omtrent die oorsprong van die naam Koffiefontein is daar geen eenstemmigheid nie. Prof. [[P.J. Nienaber]] verwys in sy ''Suid-Afrikaanse pleknaamwoordeboek'' na 'n artikel in ''[[Volksblad]]'' deur L.B. van der Walt (13 Julie 1929) waarin dié 'n hele paar verklarings gee. Daar is mense wat beweer dat die plaas vir 'n sakkie koffie en nog iets anders van die Griekwas geruil is en dat die koffie die oorsprong van die naam is. Ander persone beweer dat die boere in die ou dae meestal van 20 tot 30 pd. koffie op 'n keer van die smous gehandel het, en dat die eienaar van Koffiefontein op 'n sekere dag 'n hele sak koffie gekoop het. As gevolg van so 'n ongewone gebeurtenis sou sy bure toe die plaas Koffiefontein genoem het. Mnr. B. Engelbrecht van Blauwheuvel, Koffiefontein, het aan 'n sekere mnr. P.J. de Wet meegedeel dat Koffiefontein vroeër aan sy (De Wet) se vader behoort het en dat sy vader op 'n sekere dag 'n klompie koffiepitte in die fontein, aan die kant van die dorp naby die rivier, gevind het. Sy vader was toe eers van plan om die plaas Koffiepit te noem, maar later is op die naam Koffiefontein besluit. Daar word ook vertel dat twee swaers, genaamd Du Toit en Scholtz, op trek was met hulle vee en 'n paar dae by die fontein oorgestaan het. Van 'n smous het hulle daar elkeen twee pond koffie vir 'n vet ooi geruil en hulle het die plek gevolglik Koffiefontein genoem.
 
Hierdie verklarings klink almal "baie aanneemlik", volgens Van der Walt, en is ook omhul met romantiek, maar is waarskynlik almal produkte van die verbeelding. Tot hierdie gevolgtrekking kom 'n mens as jy daarop let dat Klaas Kok die volgende verklaring afgelê het: "Verklarende ik ondergetekende op heden (25 Junie 1840) mijn plaats de Koffie von tijn gelegen aan riet rivier met velt in waters verhuurd te hebben aan den burger Barent Jacobus Engeberg voor den tijt van 40 jaren oor de waarden van een hondert en twintig schape." Hierna word die grense van die plaas omskryf. Hierdie dokument is in die handskrif van raadslid [[Adam Kok]] deur wie dit onderteken is. Hierna is daar 'n dokument van [[15 April]] [[1844]] waarin B.J. Engelbrecht verklaar dat hy die plaas "Koffie Fontijn" vir 130 skape en 'n wa gekoop het. Hierdie stuk is onderteken deur Klaas Kok, Jan Cloete en ander. Ná hierdie koop het sir [[Peregrine Maitland]], goewerneur van die Kaapkolonie van 1844 tot 1847, egter met Adam Kok 'n ooreenkoms aangegaan waarin verklaar is dat Britse onderdane geen grond in die Griekwagebied mag besit nie. Grond wat reeds deur sulke persone gekoop is, sou beskou word as vir 'n tydperk van 40 jaar gehuur.