Padda: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k →‎Verwysings: Link FA is now handled by Wikidata, removed: {{Link FA|ca}} (4) using AWB (10861)
No edit summary
Lyn 1:
{{Taksoboks
{{Taxobox
| name = '''Padda'''
| image = Red-eyed Tree Frog - Litoria chloris edit1.jpg
Lyn 5:
| image_caption = 'n Rooi-oog boompadda (''Litoria chloris'') van Oos-Australië
| regnum = [[Animalia]]
| phylum = [[Chordate|Chordata]]
| classis = [[Amphibia]]
| ordo = '''Anura'''
Lyn 17:
[[Neobatrachia]] <br />
}}
'n '''Padda''' is 'n koudbloedige, stertlose [[dier]] wat aan die klas [[amfibie]] ("waterliewendes") behoort.
 
'n '''Padda''' is 'n koudbloedige, stertlose [[dier]] wat aan die klas [[amfibie]] ("waterliewendes") behoort.
Wanneer hulle gebore word kry hulle (nes [[vis]]se) hul [[suurstof]] uit water, maar sodra hulle groter word en van gedaante verwissel, haal hulle in die [[lug]] asem soos alle landdiere.
 
Wanneer hulle gebore word kry hulle (nes [[vis]]se) hul [[suurstof]] uit water, maar sodra hulle groter word en van gedaante verwissel, haal hulle in die [[lug]] asem soos alle landdiere.
 
== Voorkoms ==
'n Padda se vel is normaalweg slymerig (natterig), kaal sonder skubbe, vere of hare. In die padda se vel is daar kliere wat 'n tipe slym afskei; die slym help om sy vel vogtig te hou.
 
Sommige paddas se velkleur ([[swart]], [[groen]], [[bruin]], [[geel]] ens.) help hulle vir kamoeflering teen hul vyande.
 
Sommige paddas kan weer van [[kleur]] verander om hulle by hul omgewing aan te pas. Die varklelie-padda is bedags ivoor[[wit]] wanneer hy in die voue van dié [[blom]] skuil. Op dié manier weerkaats hy ook die ergste hitte van die [[son]]. Saans is hy donkerder van kleur, sodat hy onopsigtelik in die nag kan beweeg.
 
[[Lêer:Dendrobates Dendrobates_azureusazureus.jpg|thumbduimnael|links|<center>Padda met 'n helder blou velkleur</center>]]
Ander het weer helderkleurige velkleure ([[rooi]], [[blou]] en ander helder skakerings) wat hul roofvyande waarsku dat hul baie giftig kan wees.
 
In werklikheid skei alle paddas, en nie net die helderkleuriges nie, 'n melkerige gif af, vanuit kliere wat in hul vel voorkom; die gif help hulle beskerm teen vyande. Die gif van die meeste paddas is nie baie gevaarlik vir die mens nie en sal slegs 'n ligte vel-irritasie veroorsaak.
 
Paddas se ribbetjies lyk swak ontwikkel en sal nooit 'n borsbeen bereik nie.
Line 46 ⟶ 47:
 
== Voortplanting ==
[[Lêer:Frogspawn Frogspawn_closeupcloseup.jpg|thumbduimnael|links|<center>Padda-eiers</center>]]
[[Lêer: Tadpoles 10 days.jpg|thumbduimnael|regs|<center>Paddavissies 10 dae oud</center>]]
 
Die paddawyfie lê haar eiers tussen waterplante. Daar kan lang stringe wees, in groot groepe of klein groepies of selfs enkeles.
 
Na omtrent tien dae word die eiers deur die [[son]] se hitte uitgebroei. Uit die eier kom 'n paddavissie wat 'n stertvin het om mee te swem. Die paddavissie haal soos 'n vis deur kieue asem. Na omtrent twee maande kry die paddavissie agterpote, waar die stertvin aan die liggaam vas is; daarna kry hy voorpote.
 
Met dié metamorfose verander die “vissie” na 'n padda sodat hy op land en in die water kan lewe. Longe (vir asemhaling) vervang die kieue, sy stertvin verdwyn en sy mond vergroot.
 
== Algemeen ==
Paddas se natuurlike vyande is [[vis]]se, [[voël]]s, [[soogdier]]e, [[reptiel]]e en natuurlik die [[mens]]. Sommige mense eet hulle; paddaboutjies word veral in [[Frankryk]] en [[Sjina]] as ’n lekkerny beskou.
 
Daar steek geen waarheid in die stories dat 'n mens vratte kry as jy 'n padda hanteer nie.
Line 62 ⟶ 63:
Paddas word gebruik om mense die anatomie van [[gewerweldes]] ([[dier]]e met 'n ruggraat) te leer en padda-[[Eier (biologie)|eiers]] help geleerdes om meer van die ontwikkeling van embrio’s te wete te kom. Paddas is ook al gebruik vir [[swangerskap]]toetse op [[vrou]]e.
 
Die brulpadda, wat tot 20 &nbsp;cm lank kan word, is [[Suid-Afrika]] se grootste padda. Tydens droogtes skei brulpaddas 'n stof deur hul vel af wat 'n kokon om hulle vorm. In die [[Karoo]] bly brulpaddas soms vir jare in dié kokonne, tot dit weer nat genoeg is om na buite te gaan.
 
Paddas drink nie water nie. Vog word deur hul velle geabsorbeer en in 'n interne watersak gestoor. Dié water word in droë tye gebruik om die vel klam te hou, sodat hulle kan asemhaal.
 
== Bronne ==
* ''A Complete Guide to the Frogs of Southern Africa.'' Vincent Carruthers & Louis du Preez. July 2011. ISBN 9781770074460 978-1-77007-446-0
 
== Verwysings ==
Line 74 ⟶ 75:
{{Saadjie}}
 
[[Kategorie:AmfibieëPaddas| ]]