Sentrifugale reëlaar: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
k Opruim
Lyn 1:
[[Beeld:Centrifugal governor.png|rightregs|thumbduimnael|250px|'n Sentrifugale reëlaar]]
[[Beeld:Walderveense molen regulateur.jpg|250px|thumbduimnael|Reëlaar van die Walderveense meule]]
 
'n '''Sentrifugale reëlaar''' is 'n apparaat wat die snelheid van 'n masjien reël of by 'n [[windmeul]] die afstand tussen die twee meulstene beheer.
 
Wanneer 'n voorwerp roteer, sal weens die [[Middelpuntvlietende krag|middelpuntvlietende krag]] die massa van die voorwerp na buite geslinger word. Dit veroorsaak 'n krag wat 'n reëlaar kan bedien. Die reëlaar op die afbeelding het twee gewigte wat aan arms hang. Die [[swaartekrag]] hiervan word gebruik as krag om na gelang van afnemende toere die gewigte weer terug te laat beweeg. Hierdie soort reëlaar kan uitsluitlik vertikaal gemonteer word. Wanneer tussen beide gewigte 'n [[veer (toestel)|trekveer]] aangebring word, ontstaan 'n reëlaar wat ook in ander posisies bruikbaar is.
 
Deur die konstruksie sodanig uit te voer dat by 'n toenemende snelheid die reëlaar, wat die snelheid van die masjien reël, af te knyp (sluit) word 'n reëlaarstelsel verkry.
Line 9 ⟶ 10:
Die eerste sentrifugale reëlaar is in [[1788]] ontwerp deur [[James Watt]]. Sy reëlaar het die snelheid van 'n [[stoomenjin]] beheer. Hierdie uitvinding was 'n bydraende oorsaak van die [[Industriële Revolusie]].
 
Die sentrifugale reëlaar word dikwels as voorbeeld aangegee vir terugkoppeling of terugvoer in 'n [[Dinamiese stelsel|dinamiese stelsel]]. Die sentrifugale reëlaar is spesifiek 'n voorbeeld van [[negatiewe terugkoppeling]].
 
== Animasie ==
Animasie van 'n sentrifugale reëlaar in aksie by 'n tweeslag staande stoommasjien.
[[ImageLêer:Steam engine in action.gif|thumbduimnael|leftlinks|500px|]]
 
== Sien ook ==
* [[Vliegwiel]]
* [[Sentrifugale skakelaar]]
 
== Eksterne bronne ==
* [http://www.physik.uni-muenchen.de/leifiphysik/web_ph11/umwelt-technik/07drehzahlreg/drehzahlreg.htm Interaktiver Fliehkraftregler] (Duitstalig)
 
{{DEFAULTSORT:Sentrifugale reelaar}}
[[Kategorie:Ingenieurswese]]
[[Kategorie:Meganika]]