Mars: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lyn 142:
As gevolg van die verlies van atome is Mars se atmosfeer relatief baie dun. Atmosferiese druk op die oppervlak wissel van ongeveer 30 Pa (0,03 kPa) op Olympus Mons tot meer as 1155 Pa (1,155 kPa) in die dieptes van Hellas Planitia, met 'n gemiddelde oppervlakdruk van 600 Pa (0,6 kPa). Dit is minder as 1% van die oppervlakdruk op Aarde (101,3 kPa). Mars se gemiddelde oppervlakdruk is gelyk aan die druk wat 35 km bo die aarde se oppervlak gevind word.
 
Mars se atmosfeer is stowwerig en bevat stofdeeltjies van omtrent 1,5&nbsp;µm, wat die lug op Mars 'n bruingelerige kleur gee soos van die oppervlak af gesien.<ref name="dusty">Lemmon , en ander: ''Atmospheric Imaging Results from Mars Rovers'', soos verskyn in ''Science''. Volume 306, bls. 1753–1756 (2004).</ref> Die atmosfeer bestaan uit 95% [[koolstofdioksied]], 3% [[stikstof]], 1,6% [[argon]] en bevat spore van [[suurstof]], [[water]], [[koolstofmonoksied]] en [[stikstofmonoksied]], asook nog uiters klein spore van [[neon]], [[kripton]], [[formaldehied]], [[xenon]], [[osoon]] en [[metaan]].<ref name="nssdc" /> Die teenwoordigheid van metaan word deur deur navorsers beweer wat verslag gelewer het dat hulle die element teen 'n konsentrasie van ongeveer 10 deeltjies per miljard (volgens volume) bespeur het.<ref name="methane-me">V. Formisano, S. Atreya, T. Encrenaz, N. Ignatiev, M. Giuranna: ''Detection of Methane in the Atmosphere of Mars'', soos verskyn in ''Science''. Vol. 306, bls. 1758–1761 (2006).</ref><ref name="methane">ESA: [http://www.esa.int/SPECIALS/Mars_Express/SEMZ0B57ESD_0.html ''Mars Express confirms methane in the Martian atmosphere''], 30 Maart 2004.. Verkry op 2006-03-17.</ref> Metaan is 'n onstabiele gas is wat deur ultravioletstraling afgebreek word en 'n tipiese metaanmolekule het 'n leeftyd van ongeveer 340 jaar in Mars se atmosfeer.<ref>Martin Baucom: [http://www.americanscientist.org/template/AssetDetail/assetid/49613 ''Life on Mars?''], soos verskyn in ''American Scientist''. 2006, volume 94. Verkry op 2008-05-29.</ref> Die teenwoordigheid van metaan sal dus 'n huidige of onlangse bron van die gas op die planeet aandui. Vulkaniese aktiwiteit, komeetimpakte en die teenwoordigheid van mikro-organismes wat metaan as 'n afvalproduk skep word onder moontlike bronne gereken. Dit is ook aangetoon dat metaan moontlik deur 'n nie-[[biologiese proses]] soos die vorming van [[serpentynsteen]] geproduseer kan word, wanneer dit plaasvind tussen water, koolstofdioksied en [[olivien]], 'n mineraal wat op Mars voorkom.<ref name="olivine">Christopher Oze en Mukul Sharma: ''Have olivine, will gas: Serpentinization and the abiogenic production of methane on Mars'', soos verskyn in die ''Geophysical Research Letters'' 32: L10203 (2005)</ref>
 
Tydens 'n pool se winter word dit deur voortdurende donkerte gedek: die oppervlak verkoel en 25-30% van die atmosfeer kondenseer tot lae koolstofdioksiedys (droë ys).<ref>J. T. Mellon, W. C. Feldman, T. H. Prettyman: [http://adsabs.harvard.edu/abs/2004Icar..169..324M ''The presence and stability of ground ice in the southern hemisphere of Mars''], soos verskyn in ''Icarus''. 169:2, bls. 324-340 (2003). Verkry op 2007-02-26</ref> Wanneer die pole weer aan sonlig blootgestel word, [[sublimasie|sublimeer]] die koolstofdioksied, wat reuse winde veroorsaak wat vanaf die pole waai met snelhede tot 400&nbsp;km/h. Hierdie seisoenale gebeurtenisse vervoer groot hoeveelhede stof en waterdamp, wat aanleiding gee tot ryp en groot cirruswolke wat aan die Aarde s'n herinner. Wolke van waterys is deur die ''Opportunity''-swerwer in 2004 afgeneem.<ref name="clouds">Nasa, 13 Des. 2004: [http://marsrovers.jpl.nasa.gov/gallery/press/opportunity/20041213a.html ''Mars Rovers Spot Water-Clue Mineral, Frost, Clouds'']. Verkry op 2006-03-17.</ref>
Lyn 261:
[[Lêer:Mars oppositions 2003-2018.png|duimnael|links|Die opposies van Mars van 2003–2018, gesien vanaf die eklipties met die Aarde in die middel.]]
 
Op [[27 Augustus]] [[2003]], 9:51:13 UT, het Mars die naaste aan die Aarde gekom in naastenby 60&nbsp;000 jaar: 55&nbsp;758&nbsp;006&nbsp;km. Dit het gebeur toe Mars een dag van opposisie af was en ongeveer drie dae van sy perihelium, wat beteken dat dit baie maklik was om Mars van die Aarde af te sien. Die vorige keer wat dit so naby aan die Aarde verby gekom het, was in 57&nbsp;617 v.C. en die volgende keer sal eers in 2287 wees. Hierdie rekordafstand is egter slegs 'n klein bietjie nader as ander nabye naderings: die minimum afstand op [[22 Augustus]] [[1924]] (byvoorbeeld) was 0,37284 AE, vergeleke met die 0,37271 AE op [[27 Augustus]] [[2003]]. Die minimum afstand op [[24 Augustus]] [[2208]] sal 0,37278 AE wees.<ref>Joe Rao. [http://web.archive.org/web/20030824043709/http://www.space.com/spacewatch/mars_10_closest_030822.html ''NightSky Friday – Mars and Earth: The Top 10 Close Passes Since 3000 B.C.''], by die webwerf van Space.com. 22 Augustus 2003. Verkry op 2006-06-13.</ref> Die veranderinge in die Aarde en Mars se wentelbane beteken dat die twee planete telkens nader aan mekaar verbyweeg. Teen die jaar 4000 sal die 2003-rekord reeds 22 keer oorskry wees.
 
=== Geskiedkundige waarnemings ===