Mount Saint Helens: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
k + Liggingkaart
Lyn 2:
| Naam = Mount Saint Helens
| Foto = MSH82 st helens plume from harrys ridge 05-19-82.jpg
| Foto onderskrif = 1 km hoë rookpluim op [[19 Mei]] [[1982]]
| Hoogte = 2550
| Ligging = [[Cascade Range]], [[Washington (staatdeelstaat)|Washington State-deelstaat]], ([[Verenigde State|VSA]])
| Bergreeks =
| Prominence =
| Koördinate = {{Koördinate|46|1211|28|N|122|11|3940|W|type:mountain|aansig=titel,inlyn}}
| Topografiese kaart =
| Tipe = ActieweAktiewe [[stratovulkaan]]
| Rotsouderdom =
| Laaste uitbarsting = [[1987]]
Lyn 18:
| Taal =
| Uitspraak =
| duimdrukkerkaart = VSA Washington
| duimdrukkeretiketposisie = regs
| diumdrukkerkaartgrootte = 290
| duimdrukkerkaartbyskrif =
| breedtegraad = 46
| breedtegraad_m = 11
| breedtegraad_s = 28
| breedtegraad_NS = N
| lengtegraad = 122
| lengtegraad_m = 11
| lengtegraad_s = 40
| lengtegraad_OW = W
}}
 
'''Mount Saint Helens''' ([[Afrikaans]]: ''Sint-Helenaberg''), is 'n [[vulkaan]] in [[Skamania County]], [[Washington (staatdeelstaat)|Washington]], [[Verenigde State|VSA]].
 
== Verklaring van die naam ==
Die berg maak deel uit van die [[Cascade Range]]. Net soos die meeste ander vulkane in die Cascade Range is Mount Saint Helens 'n [[stratovulkaan]]. Hy staan by die Indiane bekend as '''Louwale-Clough''', wat ''"rokende vuurberg"'' beteken in die taal van die [[Klickitat]]. In [[Engels]] is die berg na die [[Verenigde Koninkryk|Britse]] eerste [[Baron van Sint-Helens]] vernoem, nadat 'n BritsteBritse reisigersgeselskap die gebied op kaart neergelê het.
 
== Uitbarsting ==
[[Lêer:MSH80 eruption mount st helens 05-18-80.jpg|links|duimnael|300pxlinks|Die uitbarsting van [[18 Mei]] [[1980]] veroorsaak 'n rookpluim van 10 [[km]] hoog]]
Die vulkaan is veral bekend vanweë die groot uitbarsting op [[18 Mei]] [[1980]]. Dit was die mees dodelike en verwoestende vulkaanuitbarsting in die geskiedenis van die Verenigde State. 57 persone is dood en 200 huise, 47 brûe, 24 [[km]] spoorweë en 300 km paaie is vernietig. Die uitbarsting is deur 'n aardbewing van 5,1 op die [[Richterskaal]] voorafgegaan, sowel as deur die opblaas van die top van die berg, wat nou meer as 400 [[Meter|m]] laer as vantevore is.
 
Die krag van hierdie uitbarsting is vergelykbaar met 500 keer die krag van die atoombom wat op HiroshimaHirosjima laat val is. Voordat die eintlike uitbarsting plaasgevind het, het 'n enorme [[pliniaansePliniaanse uitbarsting|pliniaanse wolk]] uit die kratermond uitgestyg. 'n Groot [[piroklastiese wolk]], met 'n temperatuur van rondom 500[[°C]], het alles op sy afdraende weg verwoes. Daar het 'n groot krater ([[caldera]]) ontstaan. Bome in 'n baie wye omtrek is platgevee. Onbeskermde persone is deur die piroklastiese stroom oorval en is binne enkele tellings lewend gekook. As die vulkaan nie in só 'n ylkbevolkteylbevolkte area geleë was nie, sou die aantal slagoffers enorm kon gewees het. Die vulkaan was al vir lank onaktief, maar daar was al sedert sy ontdekking in die agttiende eeu wél 'n aantal klein uitbarstings.
In [[September 2004]] het die berg opnuut begin rook, maar 'n groot uitbarsting het nie plaasgevind nie. Op [[8 Maart]] [[2005]] stoot die vulkaan 'n ruim 10 km hoë wolk van as en stoom uit, gevolg deur 'n ligte aardbewing wat 2,5 op die [[Richterskaal]] geregistreer het. Die rookuitbarsting het ongeveer 'n halfuur lank geduur en was van ver af sigbaar.
[[Lêer:MSH80 eruption mount st helens 05-18-80.jpg|links|duimnael|300px|Die uitbarsting van [[18 Mei]] [[1980]] veroorsaak 'n rookpluim van 10 [[km]] hoog]]
In [[September 2004]] het die berg opnuut begin rook, maar 'n groot uitbarsting het nie plaasgevind nie. Op [[8 Maart]] [[2005]] stoot die vulkaan 'n ruim 10 km hoë wolk van as en stoom uit, gevolg deur 'n ligte aardbewing wat 2,5 op die [[Richterskaal]] geregistreer het. Die rookuitbarsting het ongeveer 'n halfuur lank geduur en was van ver af sigbaar.
 
== Gevaarsones ==
Al vóór die beroemde uitbarsting van die vulkaan was die gebied ingedeel in twee gevaarsonesgevaarsone. Die rooi sone was naaste aan die vulkaan geleë en was as die gevaarlikste gebied gereken. Die blou sone was steeds lewensbedreigend, maar was minder ernstig. Desondanks was die oorgrote meerderheid van ál die slagoffers buite hierdie sones.
 
== Eksterne skakels ==
* [http://www.fs.fed.us/gpnf/volcanocams/msh/ Mount St. Helens National Volcanic Monument's VolcanoCam] (in Engels)
* [http://vulcan.wr.usgs.gov/Volcanoes/MSH/ Mount St. Helens photographs and current conditions] (in Engels)
 
{{Commonskat|Mount St. Helens}}
* {{en}} [http://www.fs.fed.us/gpnf/volcanocams/msh/ Mount St. Helens National Volcanic Monument's VolcanoCam] (in Engels)
* {{en}} [http://vulcan.wr.usgs.gov/Volcanoes/MSH/ Mount St. Helens photographs and current conditions] (in Engels)
 
[[Kategorie:Vulkane|Saint Helens, Mount]]
[[Kategorie:Berge van die Verenigde State van Amerika|Saint Helens, Mount]]
[[Kategorie:Washington|Saint Helens, Mount]]