Romeinse mitologie: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
Lyn 1:
[[Lêer:Minerva from Bath.jpg|thumbduimnael|230px|Die kop van Minerva was in die ruïnes van die Romeinse baddens in Bath gevind.]]
 
'''Romeinse mitologie''', die mitologiese gelowe van die mense van [[Antieke Rome]], kan in twee dele gedeel word. Die latere deel was meestal letterkundig en het dele direk vanuit die [[Griekse mitologie]] ontleen. Die vroeër deel was kulties van aard en het in verskillende maniere van die Griekse mitologie verskil.
 
Line 8 ⟶ 9:
Die Romeinse model het op 'n gode op 'n ander manier gedefinieer as die Grieke en ook anders aan hulle gedink. Byvoorbeeld, as mens 'n Griekse persoon sou vra oor [[Demeter]], sou hy of sy kon antwoord met die bekende verhaal van Demeter se verdriet oor die ontvoering van [[Persephone]] deur [[Hades]].
 
'n Argaïse Romein, in kontras, sou kon vertel oor [[Ceres (godin)|Ceres]] en dat sy 'n offisiële priester gehad het wat 'n ''flamen'' genoem was, en dat hy 'n junior priester was in vergelyking met die ''flamens'' van [[Jupiter (god)|Jupiter]], [[Mars (god)|Mars]] en [[Quirinus]], maar 'n senior was in vergelyking met die ''flamens'' van [[Flora (godin)|Flora]] en [[Pomona]]. Hy sou ook weet dat sy deel was van 'n drie-eenheid met twee ander landbou-gode, [[Liber]] anden [[Libera]]. Die persoon sou selfs al die minder belangrike gode wat vir haar gesorg het op sy vingers kon aftel, saam met hulle spesialiserings: Sarritor (onkruid verwyder), Messor (om te oes), Convector (vervoer), Conditor (opberger), Insitor (saaier), en talle meer.
 
Dus was die argaïseargaïese Romeinse mitologie, sover dit die gode betref het, nie saamgestel uit verhale nie, maar eerder uit aansluitende en ingewikkelde assosiasies tussen die gode en die mense.
 
Die oorspronklike [[geloof]] van die vroeë Romeine was verander deur die byvoeging van talle, en ook teenstrydige, sienings in later tye en ook deur die opname van 'n enorme deel van die [[Griekse mitologie]]. Wat vandag bekend is ook vroeë Romeinse geloof kom nie deur destydse skrifte nie, maar van latere skrywers wat probeer het om die ou tradisies te behou, soos die geleerde [[Marcus Terentius Varro]] vanuit die eerste eeu voor Christus. Ander klassieke skrywers, soos die digter [[Ovid]], was sterk deur die Hellenistiese modelle beïnvloed en hulle werke het ook gereëldgereeld Griekse gelowe gebruik om die gate in die Romeinse tradisies mee op te vul.
 
=== Vroeë mitologie oor Romeinse geskiedenis ===
In kontras met die skaarse verhalende werke oor hul gode, het die Romeine 'n ryk versameling legendes gehad oor die stigting en vroeë groei van hul eie stad. Hulle het ook materiaal uit Griekse heldhaftige legendslegendes ontleen en hieraan bygevoeg, met die gevolg dat [[Aeneas]] 'n voorvader van [[Romulus en Remus]] is.
 
Die [[Aeneis]] en die eerste paar boeke van [[Livius]] is die beste bestaande bronne vir hierdie menslike mitologie.
 
== Inheemse Romeinse en Italiese gode ==
[[Lêer:Ceres statue.jpg|thumbduimnael|links|200px|'n Standbeeld van Ceres besig om vrugte te dra.]]
Die Romeinse rituele van die offisiële priesters maak 'n duidelike onderskeid tussen twee klasse gode: die ''di indigetes'' en die ''di novensides'' of ''novensiles.'' Die ''indigetes'' was die oorspronklike gode van die Romeinse staat en hulle name en karakter word aangedui deur die titels van die eerste priesters en die gevestigde feesdae op die kalender: 30 sulke gode was geëer met spesiale feesdae. Die ''novensides'' was later gode wat in die stad voorgestel is tydens die historiese periode, meestal op 'n bekende datum en as antwoord op 'n spesifieke krisis of noodgeval. Vroeë Romeinse gode het, naas die ''di indigetes,'' 'n groep gode gehad wat gespesialiseer het in 'n spesifieke aktiwiteit, soos die oes. Oorblywende fragmente het onthul dat by sulke dade, soos die oes of om te saai, 'n verskillende god opgeroep is vir elke stap van die proses, die naam van die spesifieke god is dikwels afgelei van die werkwoord wat die aktiwiteit beskryf. Die gode kan geklassifiseer word as hulpgode en is saam met die hoofgode opgeroep. Vroeë Romeinse kultus was dus nie soseer politeïsties (veelgodery) nie, maar eerder polidemonies: die aanbidders se konsepte van die opgeroepde wesens het uit weinig meer as hul naam en funksie bestaan en die mag, of ''numen'', van dié wesens was uiters gespesialiseerd.
 
Die karakters van die ''indigetes'' en hulle feeste dui daarop dat die vroeë Romeine nie slegs lede van die landbougemeenskap was nie, maar ook daarvoor lief was om te veg en oorlog te voer. Die gode het die praktiese daaglikse behoeftes duidelik verteenwoordig, soos nodig geag deur die Romeinse gemeenskap waaraan hulle behoort het. [[Janus]] en [[Vesta]] het by die deure en haarde gewaak, die [[Lares]] het die veld en die huis opgepas, [[Pales]] het na die weivelde gekyk, [[Saturnus (mitologie)|Saturnus]] na die saaiïng, [[Ceres (godin)|Ceres]] na die groei van die graan, [[Pomona]] na die vrugte en [[Consus]] en [[Ops]] na die oes. Selfs die koninklike Jupiter, die koning van die gode, was geëer vir die hulp wat sy reën die plase en wynvelde bring. Hy was ook gesien as die bestuurder van menslike aktiwiteite, met weerlig as sy wapen, en was ook beskou as die beskermer van die Romeine en hulle militêre aktiwiteite buite die grense van hulle eie gemeenskap. Die gode Mars en Quirinus was baie prominent in die vroeë tye en word gereëld met mekaar verwar. Mars was 'n god van oorlog en was in Maart en Oktober geëer. Quirinus word deur moderne akademici beskou as die beskermer van die leër in tye van vrede.
 
Aan die bo-punt van die eerste groep gode was die drie-eenheid Jupiter, Mars en Quirinus (hulle priesters, of ''flamens'' was dus ook van die hoogste rang) en saam met hulle Janus en Vesta. In die tyd het die gode nie werklik hulle eie individualiteit besit nie en hulle persoonlike geskiedenis het troues en stambome ontbreek. Anders as die gode van die Grieke was daar nie van die Romeinse gode verwag om soos mense op te tree nie en dus bestaan daar nie baie rekords van die gode se aktiwiteite nie. Hierdie ouer manier van aanbidding was geassosieer met [[Numa Pompilius]], die tweede koning van [[Rome]], van wie daar geglo is dat hy die Romeinse godin van fonteine en geboorte, [[Egeria]] as sy gade en raadgewer gehad het (Egeria word in latere letterkundige bronne geïdentifiseer as 'n [[nimf]]).
 
== Uitheemse gode ==
Line 52 ⟶ 53:
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|Roman mythology}}
* [http://www.romansonline.com/ ''Who was who in Roman times.'']
* [http://www.timelessmyths.com/classical ''Timeless Myths''] - Klassieke Mitologie.
* [http://www.pantheon.org/areas/mythology/europe/roman/articles.html ''Encyclopedia Mythica''] se afdeling oor Romeinse mitologie.