James Clerk Maxwell: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Alias (besprekings | bydraes) k spelling |
|||
Lyn 41:
Maxwell het in Oktober 1850, toe hy al reeds 'n gekende wiskundige was, na die [[Universiteit van Cambridge]] toe gegaan. Hy het aan [[Trinity College]] gestudeer, en het hier al 'n groot deel van sy werk aan die [[Maxwell se vergelykings|elektromagnetiese vergelykings]] afgehandel. Hy het in 1854 met 'n graad in Wiskunde afgestudeer.
Die aard en persepsie van kleur het Maxwell altyd
=== Professorskap ===
Lyn 49:
Op 2 Junie 1858 trou Maxwell met Katherine Mary Dewar, die dogter van een van sy vriende, die predikant Daniel Dewar. In 1860, nadat Maxwell net-net 'n [[pokke]] aanval oorleef het, trek hulle Londen toe, waar hy 'n professor by [[King's College]] word.
Hierdie was waarskynlik die produktiefste tyd van sy loopbaan. Hy word tot die ''[[Royal Society]]'' verkies in 1861, nadat hulle hom die Rumford medalje in 1860 toegeken het vir sy werk oor [[kleur]]. Dit is gedurende hierdie tydperk dat hy die wêreld se eerste permanente kleurfoto ontwikkel het. Hy het sy idees oor die [[viskositeit]] van gasse verder ontwikkel en 'n stelsel om fisiese eenhede te
=== Later Jare ===
In 1865 trek hy weer terug Skotland toe, maar aanvaar wel die eerbetoon van die Cavendish
Maxwell was sy hele lewe 'n Presbiteriaan, en het later 'n ouderling in die [[Kerk van Skotland]] geword.
Lyn 63:
=== Elektromagnetisme ===
[[Lêer:Maxwell'sEquations.svg|thumb|regs|[[Maxwell se vergelykings]]]]
Maxwell word deesdae veral onthou vir sy deurslaggewende werk in [[elektromagnetisme]] en [[elektromagnetiese straling]], 'n verskynsel wat hy teoreties voorspel het. Maxwell se eerste werk was die artikel ''On Faraday's lines of force'', wat in 1855 aan die ''Cambridge Philosophical Society'' voorgelê is. Hierin het hy 'n vereenvoudiging van [[Michael Faraday]] se werk gelewer. Faraday het elektriese induksie eksperimenteel ontdek, maar Maxwell was die eerste een wat die wiskundige basis daarvan blootgelê het. In die daaropvolgende artikel van Maart 1861, ''On physical lines of force'' het hy sy beroemde [[Maxwell se vergelykings|vergelykings]] uiteengesit. Hulle is oorspronklik in 'n ingewikkelde vorm geskryf, wat vir die moderne leser redelik obskuur en
Een van die gevolge van sy vergelykings, was dat hulle na die bestaan van elektromagnetiese golwe toe gelei het. Toe Maxwell die spoed van hierdie golwe bereken het, was hy stomgeslaan, want dit was feitelik dieselfde as die [[spoed van lig]]. Hy het dit as meer as net blote toeval beskou, en het gesê: "Dit is moeilik om nie tot die gevolgtrekking te kom, dat lig uit 'n golwing bestaan wat in dieselfde medium trek as die elektriese en magnetiese verskynsels nie".<ref>J J O'Connor en E F Robertson, ''[http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/~history/Biographies/Maxwell.html James Clerk Maxwell]'', School of Mathematics and Statistics, University of St Andrews, Scotland, November 1997</ref> Die elektromagnetiese golwe se spoed kon van eenvoudige elektriese eksperimente af bereken word, wat op die oog af heeltemal niks met lig te doen gehad het nie. Met hierdie beskikbare data het Maxwell 'n spoed van 310 740 000 m/s uitgewerk, terwyl die spoed van lig in 'n vakuum destyds op sowat 300 000 000 m/s gereken was.
Lyn 69:
Steun vir Maxwell se vermoede het in 1875 gekom, toe [[Hendrik Lorentz]] gewys het dat Maxwell se vergelykings die korrekte beskrywing van [[ligbreking]] gee. Eksperimentele ondersteuning het uit die werk van [[Heinrich Hertz]] gekom, toe hy in 1886 die eerste radiosender gebou het en aangetoon het dat elektromagnetiese golwe dieselfde gedrag as lig vertoon.
Maxwell en sy tydsgenote het geglo dat die elektromagnetiese golwe in 'n werklike fisiese medium getrek het, wat hulle die eter genoem het. [[Einstein]] het op Maxwell se werk voortgebou, en sy [[Spesiale relatiwiteit|relatiwiteitsteorie]] was in beginsel 'n poging om Maxwell se vergelykings met die onverwagte eksperimentele
[[Lêer:Tartan Ribbon.jpg|thumb|links|Die eerste permanente kleurfoto, geneem deur James Clerk Maxwell in 1861]]
Lyn 75:
Maxwell het verskeie bydraes tot die studie van lig en kleur gelewer, en het onder andere die basis van praktiese kleurfotografie gelê. Van 1855 tot 1872 het hy gereeld artikels oor die menslike waarneming van kleur, kleurblindheid en die teorie van kleur gelewer, en hy het hiervoor die Rumsford medalje ontvang.
In 1855 het hy voorgestel hoe om 'n kleur weergawe van 'n foto te bekom. Op hierdie stadium was dit al goed bekend hoe om swart en wit fotos te maak, maar niemand het al suksesvolle
Gedurende 'n
=== Kinetiese
Maxwell het ook die kinetiese gasteorie ondersoek. Volgens hierdie teorie, wat teen Maxwell se tyd nog betwis was, bestaan gasse uit klein deeltjies wat rondbeweeg en elasties teen mekaar bots. Hy het eksperimentele en teoretiese bydraes tot die veld gemaak, en die status van die teorie aansienlik versterk.
In 1866 het hy, onafhanklik van [[Ludwig Boltzmann]], die Maxwell-Boltzmann verspreiding bereken. Hierdie verspreiding dui aan hoeveel partikels in 'n gas teen 'n sekere spoed beweeg. Sy benadering het na 'n veralgemening van die bestaande wette van termodinamika toe gelei, en het sommige eksperimente en waarnemings beter beskryf as die bestaande teorie. Hy het ook die [[gedagte-eksperiment]] ontwikkel wat as ''Maxwell se demoon'' bekend staan.
In 1871 het hy die termodinamiese uitdrukkings wat bekend staan as ''Maxwell se verhoudings'' beskryf. Dit is die stelling dat die tweede afgeleidenes van die termodinamiese potensiale (interne energie, entalpie, vrye energie,
=== Saturnus se ringe ===
[[Lêer:Saturn eclipse exaggerated.jpg|thumb|300 px|regs|Die volle ringstelsel, soos afgeneem deur die Cassini–ruimtetuig op 15 September 2006 (foto verhelder).]]
Sedert hulle ontdekking deur [[Galileo Galilei]] in 1610 was daar groot belangstelling in [[Saturnus se ringe]]. Daar was onsekerheid oor die materiaal waaruit hulle gemaak is, en dit was 'n raaisel hoe hulle stabiel kon bly sonder om op te breek, en dan weg te dryf of na die planeet toe terug te val. Maxwell het bewys dat 'n soliede ring nie stabiel kan wees nie, en dat 'n ring wat uit vloeistof gemaak word deur golwe se aksie opgebreek sal word. 'n Derde opsie, wat Maxwell toe voorgestaan het, was dat die ringe uit kleinerige voorwerpe bestaan wat almal onafhanklik rondom Saturnus wentel. Hierdie werk was so gedetailleerd en noukeurig, dat dit die meeste mense oortuig het sonder om werklik 'n bewys te lewer. Maxwell se teorie is 1895
Deur op hierdie werk voort te bou, het Maxwell die slegs-gas weergawe van die [[Newel]]-hipotese verkeerd bewys. Volgens die Newel-hipotese het die sonnestelsel gevorm toe 'n groot gaswolk onder sy eie swaartekrag ineengestort het om die son en die planete te vorm. Maxwell het aangetoon dat so 'n wolk nie slegs uit 'n gas sou kon bestaan nie, maar dat hy ook klein stukkies vastestof moes bevat het.
Lyn 99:
Verskeie goed is na hom vernoem:
* Die maxwell (Mx) is 'n afgeleide eenheid in die CGS
* Maxwell Montes, 'n bergreeks op Venus, een van slegs drie plekke op die planeet wat nie vroulike name het nie
* Die James Clerk Maxwell Teleskoop, die grootste onder-millimeter golflengte teleskoop in die wêreld
Lyn 127:
== Bronne ==
Hierdie artikel steun op 'n vertaling van die Engelse en Nederlandse Wikipedia.
[[Kategorie:19de eeuse wiskundiges]]
| |||