Klapvliegtuig: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k 0s> 0's
Opruim
Lyn 1:
[[BeeldLêer:Edward Frost ornithopter.JPG|thumbduimnael|rightregs|250px|Edward Frost van Cambridgeshire, Engeland het die Klapvliegtuig in 1902 van wilgelatte, sy en vere gebou]]
 
'n '''Vlerktuig''' of '''klapvliegtuig''' ([[Engels]]: ''ornithopter'') is 'n soort [[vliegtuig]] wat vlieg deur die klap van vlerke. In die natuur word dié soort aandrywing by [[voël]]s, vlermuise en insekte aangetref. Mensgemaakte vlerktuie is meestal gebou op dieselfde skaal as van die natuurlike vlieënde kreature, alhoewel sommige groter, bemande klapvliegtuie in die verlede gebou is.
 
== Geskiedenis ==
 
Die mens het waarskynlik van sy vroeë bestaan gedroom om soos voëls te vlieg, maar dit was volgens historiese rekords eers in ongeveer [[1490]] dat [[Leonardo da Vinci]] die vermoë om te vlieg ernstig bestudeer het. Hy het besef dat die mens te swaar is en nie sterk genoeg is om te vlieg sonder meganiese hulp nie. Sy voorstel was 'n klapvliegtuig met twee bewegende balke met flappe aangedryf deur die arms en bene wat saamwerk. Hy het ook 'n skets geteken van 'n meer gevorderde klapvliegtuig waarin 'n individu op 'n plank lê en twee groot vliesagtige vlerke aandryf deur gebruik te maak van handhefbome, voetpedale en 'n sisteem van katrolle.
 
Line 16 ⟶ 15:
 
Praktiese aanwending van vlerktuie kapitaliseer op die nabootsing van voëlvlug. Die Colorado Departement vir Natuurlewe het van vlerktuie gebruik gemaak om die bedreigde ''Gunnison Sage'' [[korhoender]] te red. Vlerktuie wat soos roofvoëls lyk word gebruik om die korhoenders op die grond te laat bly om hul sodoende te vang. Vlerktuie kan ook gebruik word om voëlswerms weg te dryf van lughawens, waar hulle 'n veiligheisgevaar inhou. AeroVironment, onder leiding van Paul B. MacCready, het 'n afstandbeheerde vlerktuig ontwikkel wat so groot soos 'n insek is en moontlik in die toekoms vir waarneming gebruik kan word.
 
Vlerktuie word ook gebou en gevlieg as 'n stokpertjiestokperdjie. Dit sluit in liggewigmodelle wat aangedryf word deur 'n rekkie tot groter radio-beheerde vlerktuie. Moderne ontwerpe word ontleen van Percival Spencer se enjin-aangedrewe klapvliegtuig, ontwikkel in [[1958]] en Sean Kinkade se werk in die laat [[1990's]]. Elektriese motors of suierenjins verskaf die krag om die vlerke te laat klap.
 
'n Navorsingsprojek deur die Georgië Tegniese wetenskaplike Robert C. Michelson het ten doel om 'n slingerbewegende chemiese spier (Engels: ''Reciprocating Chemical Muscle'') te ontwerp vir gebruik op mikroskaalvliegtuie met klappende vlerke wat bekend sal staan as ''Entomopters''. SRI International is ook besig om kunsmatige spiere van polimeer te ontwikkel vir gebruik in vlerktuie en ander aanwendings.
 
Hoewel verskeie pogings aangewend is om met bemande klapvliegtuie te vlieg, was slegs 'n paar van die pogings suksesvol. Adalbert Schmid het 'n gemotoriseerde bemande klapvliegtuig ontwikkel wat verskeie vlugte in [[1942]] onderneem het (Weltluftfahrt, Maart 1950, p. 195). Tussen [[1990]]-[[1995]]1990–1995, het Vladimir Toporov en studente 'n sleepgelanseerde klapvliegtuig gebou wat na bewering hoër kon styg deur middel van die [[vlieënier]] se spierkrag. Sedert [[2004]] werk 'n span aan die Universiteit van Toronto se ''Institute for Aerospace Studies'', met professor James DeLaurier aan die hoof, aan 'n enjin-aangedrewe bemande klapvliegtuig wat sonder hulp sal opstyg.
 
== Aërodinamika ==
Die hoofkenmerk wat 'n klapvliegtuig onderskei van 'n vaste vlerk vliegtuig is dat dit beide styging en dryfkrag genereer deur gebruik te maak van 'n klappende vlerk. Dit word gewoonlik gedoen deur 'n vlerk te roteer tydens 'n klapsiklus op so 'n manier dat die krag vektor wat gegenereer word 'n krag voorwaarts uitoefen wat sterk genoeg is om die sleepweerstand van die vliegtuig te oorkom.
Vanuit 'n algemene aërodinamiese oogpunt blyk dit dat vlerktuie meer doeltreffend gebruik maak van krag as die roterende skroef of spuitenjin. Die probleme wat die grootskaalse gebruik van die kaptuig nie moontlik maak nie, is probleme om die nodige komponente en strukture te kostrueer sowel as die gemak van pasasiers. Die gebruik van dieselfde oppervakte vir styging en dryfrag het die voordeel dat sleepweerstand strukture geminimaliseer word terwyl die volume van lug beskikbaar vir drykgrag gemaksimaliseer word.
 
Vanuit 'n algemene aërodinamiese oogpunt blyk dit dat vlerktuie meer doeltreffend gebruik maak van krag as die roterende skroef of spuitenjin. Die probleme wat die grootskaalse gebruik van die kaptuig nie moontlik maak nie, is probleme om die nodige komponente en strukture te kostrueer sowel as die gemak van pasasiers. Die gebruik van dieselfde oppervakteoppervlakte vir styging en dryfrag het die voordeel dat sleepweerstand strukture geminimaliseer word terwyl die volume van lug beskikbaar vir drykgrag gemaksimaliseer word.
== In populêre kultuur ==
 
== In populêre kultuur ==
TheDie klapvliegtuig word deur [[Frank Herbert]] as die primêre vervoermiddel beskryf op die planeet Dune in sy reeks boeke wat op die planeet afspeel. Die tema word ook in die ''Dune'' verwante speletjies soos ''Dune II, Dune 2000, Emperor: Battle for Dune'' en ''Frank Herbert's Dune'' gebruik.
 
Die “retro” film ''Sky Captain and the World of Tomorrow'' vertoon ook klapvlietuie in luggevegte met vegvliegtuie.