Brackenfell: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
skakel |
No edit summary |
||
Lyn 32:
|utcafset=+2
|poskodetipe=Poskode
|poskode=Busse: 7560 <br />Strate: 7561
|skakelkode=021
|voetnotas=
Lyn 40:
'''Brackenfell''' was jare lank 'n afsonderlike plaaslike owerheid, maar het in [[2000]] deel geword van [[Stad Kaapstad Metropolitaanse Munisipaliteit|Kaapstad se Metropolitaanse Munisipaliteit]].
== Ontstaansgeskiedenis van Brackenfell ==
Die huidige Brackenfell word reeds vroeg in die agtiende eeu beskryf as geleë oor die ''Kuylsrivier'' en by die ''Duyvenheuvel''. Die naam Duyvenheuvel kom nog in dokumentasie voor tot aan die einde van die [[VOC]] tydperk in 1795. Later word die heuwel Kanonberg genoem en nog later Kanonkop. Eens was dit die poort na die vreemde, die onbekende, die ongetemde binneland, later poort na die Bolandse dorpe, grens tussen stad en platteland. Ru afgeëts teen die groen wingerde van die Bottelaryberge was dit sedert die vroegste tye 'n uitstaande baken in die omgewing. Reisigers het die koppie in die oog gehou om hulle koers te bepaal want van ver af kon jy hom al sien. Dit was dan ook sedert die vroegste tye 'n gewilde uitspanplek waar paaie gekruis het van noord na suid en van oos na wes, 'n bymekaarkomplek aan die voet van die heuwel veral aangesien hier verskeie fonteine was. Die boere van die Koeberg het in tye van droogte regs van die koppie verbygetrek met hul vee na die weivelde van die Hottentots-Holland. Grond is destyds spesiaal deur die regering uitgehou as 'n deurgang vir vee. Die pad van Durbanville af het by die drif van Stellenberg deurgekom en links by die kop verby verder na Bottelary en Stellenbosch gelei. Die pad van Kaapstad na Klapmuts, Paarl en Wellington het ook links teen die voet van die kop verbygegaan. Vandag is hierdie pad die R101, die Ou Paarlpad en ook vroeër genoem die Kaapse Hardepad.
Die kop was 'n ruigte en sedert die vroegste tye oortrek met welige natuurlike plantegroei en veldblomme. 'n Welige [[olienhout]]bos het die sonopkant van die kop versier. Wildsbokkies soos duikers, [[steenbok]]kies en [[grysbok]]kies het teen die hange gewei. Hase, skilpaaie en pragtige [[voëls]] was volop. Bosvarings, heide, proteas, suikerbosse, bergrosies, renosterbos, tolbos, riete, suurknolle, vygies, varkblomme, kalkoentjies, viooltjies, pypies en honderde ander soorte van die kleinste, keurigste en geurigste blomsoorte het die koppie in 'n kaleidoskoop van kleure omgetower. [[Louis Leipoldt]] gee dit so treffend in een van sy verse weer, jy kan amper die geure ruik.
''En elke blom wat geur besit, gee van sy geure mee;
En die wind die waai deur die denne en spoel dit na die see.
Hy spoel dit oor ou Kaapstad, oor Klapmuts, oor die vlei,
Oor Stellenbosch, Sarepta, en oor die Bot’lary,''
Die granietkop was maar altyd daar sedert die vroegste eeue. Elke môre het die opkomende son oor die ruwe granietspits geglim om die nuwe dag aan te kondig. Die granietlaag wat nader aan Kaapstad diep onder die sand begrawe lê, het hier aan die oostekant weer sy kop bokant die aarde uitgesteek om 'n sierlike heuwel te vorm wat die kusvlakte onderbreek. Vir eeue het die kop graniet in sy boesem bewaar tot die mens dit
Vandag bedek die huise en teerstrate van die woonbuurt Proteahoogte die hange van die koppie. Brackenfellstasie so ongeveer drie kilometer wes van Kanonkop is 73,46 meter bo [[seevlak]] en Kanonkop se hoogste punt is 350,2 meter bo seespieël. Van die koppie af het mens dus 'n wye uitsig oor Tafelbaai, Valsbaai, die Drakensteinberge en die groen wingerde van Bottelary. Kanonkop is geleë op 33º 56' 44" suid 18º 44' 16" oos. Die eerste plase wat in hierdie omgewing toegeken is, was Hazendal in 1704, Stellenberg in 1705 en Het Kruijspad op 15 Maart 1712. Laasgenoemde plaas in vier dele, 59 morg groot, geleë aan beide kante van die Ou Paarlpad is toegeken aan die Franse Hugenoot Josua Selie (ook gespel Cellier, Cillier en Sollier), en sy vrou Isabeau Couvret van Orléans. Hulle het in 1700 met die Reijgersdaal vanaf Nederland hier aangekom. Het Kruyspad is kort daarna aan hom toegesê maar eers in 1712 aan hom toegeken. Daar was soms 'n lang tydperk tussen die toesegging en die toekenning per grondbrief van sekere plase. In 1712 word die plaas Orleans in die Paarl aan hom toegesê nadat die vorige eienaar Matthieu Frachassé in 1711 na Nederland verban is weens veeroof van die Hottentotte. Op 11 Oktober 1713 word Orleans aan Josua Sollier oorgedra en op dieselfde dag word Het Kruijspad geregistreer op die naam van Hendrik Rodenburgh na betaling van £2 800. Josua Selie is eers in 1721 oorlede en het sy vrou en elf kinders agtergelaat.
Line 59 ⟶ 58:
Hy beweer verder dat hy al in 1712 al sy goed verkoop het en baie geld aan die plaas, wat hom nou geweier word, spandeer het. Die Politieke Raad wys hom daarop dat hy 'n verkwister is en soos 'n swerwer leef wat hier en daar iets verdien om van te lewe. Hulle meld ook dat hy steeds die plaas Kruispad besit asook 'n opstal op Joostenberg.
Op 15 April 1790 besoek den Lieutenant der Arthillerie C G Schildbach en die Burger Capitain Joost Reinhard van As, Duyvenheuvel in opdrag van die owerhede om die toestand van die seinkanon op genoemde heuwel te ondersoek. Hulle vind
In 1792 word daar weereens 'n inspeksie van alle seinkanonne in Kaapstad, Stellenbosch, Drakenstein en Swellendam uitgevoer en word daar onder andere bevind dat, ''Aan 't Duijvenheuvel, bij George Michiel Elster, komt te mancqueeren Lond en d:o Stok.''
Line 65 ⟶ 64:
Kanonkop is so bekend sedert die bewind van die V.O.C. en word steeds vandag so genoem. Die destydse owerheid het dit as 'n kanonstelling gebruik en 'n seinkanon met 'n loop van 2.25 m en 'n kaliber van 114.5 mm bo-op die ruwe granietspits geplaas.
Interessant is die feit dat alhoewel daar in 1792 reeds
Die vroegste vermelding van die plaas Kruispad vind ons in die Kaapse Argief in die dokumentasie van die Raad van Justisie aangaande
Terwyl hulle die middag plesierig sit en gesels en drink, kom ene Pieter Harmens, 'n vry swarte
Kruispad was van die begin af hoofsaaklik 'n veeplaas. Goewerneur [[Willem Adriaan van der Stel]] het veeboerdery aangemoedig en teen 1701 was daar reeds 'n veepos by De Kuilen wat aan Kaptein Olof Bergh behoort het. Goewerneur van der Stel is egter in 1707 uit sy amp ontslaan en het die Kaap verlaat.
Op 6 November 1818 is die plaas Kruispad op die naam van Johan Hendrick Bruchheise geregistreer. Kruispad was toe reeds 1 356 morg 331 vierkant roede groot en het Kanonkop ingesluit. Die plaas het gestrek van Stellenberg en Hammansvlakte tot by Joostenbergvlakte in die noordooste. Die huidige Kraaifontein was dus ook deel van die plaas Kruispad. Na 1818 gaan die plaas van tyd tot tyd in nuwe hande oor totdat Andries Brink dit op 26 Oktober 1888 op
<!---06 11 1897 Jacob J. Hamman 155 morg 545 vierkant roede 23 06 1899 Willem Huygens v.d. Worm 54 morg 500 vierkant roede 23 07 1901 George Henry Walton 399 morg 350 vierkant roede 18 08 1903 George Henry Walton 262 morg 161 vierkant roede Totaal 872 morg 356 vierkant roede --->
George Henry Walton van Richmond, Yorkshire in Engeland koop die gedeeltes wat vandag bekendstaan as Proteahoogte met Kanonkop ingesluit en noem dit Bracken Fell. Bracken is
Die dorp het ook 'n skool vir serebraalgestremde kinders.
|