Onze Jan Hofmeyr: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k Opruim
+ Inligtingskas, Commons & Kategorie
Lyn 1:
:''Hierdie artikel handel oor die Suid-AfikaanseAfrikaanse joernalis en politikus. Vir die artikel oor die geleerde en politikus, sien [[Jannie Hofmeyr]]''
{{Inligtingskas Ampsbekleër
[[Lêer:Onze Jan.jpg|duimnael|270px|regs|Jan Hendrik Hofmeyr.]]
| naam = Jan Hendrik Hofmeyr
[[Lêer:Onze Jan grafsteen.JPG|duimnael|270px|regs|Die grafsteen van Onze Jan in [[Somerset-Wes]] se ou NG begraafplaas.]]
| beeld = OnzeJanHofmeyr crop.jpg
[[Lêer:Hendrik Hofmeyr.JPG|duimnael|270px|regs|Standbeeld van Onze Jan Hofmeyr op [[Kerkplein, Kaapstad]].]]
| beeldonderskrif = Jan Hendrik Hofmeyr in 1906
| orde = Minister sonder portefeulje
| termynaanvang = Mei 1881
| termyneinde = November 1881
| monarg = [[Victoria van die Verenigde Koninkryk|Victoria]]
| eersteminister = [[Thomas Scanlen]]
| goewerneur-genl = [[Hercules Robinson]]
| voorganger =
| opvolger =
| geboortedatum = [[4 Julie]] [[1845]]
| geboortejaar =
| geboortemaand =
| geboortedag =
| geboorteplek = [[Kaapstad]], [[Kaapkolonie]]
| sterftedatum = {{Sterftedatum en ouderdom|1845|7|4|1909|10|11}}
| sterfteplek = Westminster, [[Londen]], [[Verenigde Koninkryk]]
| party = [[Afrikanerbond (party)|Afrikanerbond]]
| kiesafdeling = [[Stellenbosch]]
| orde2 = Lid van die Kaapse Volksraad vir [[Stellenbosch]]
| termynaanvang2 = 1879
| termyneinde2 = 11 Oktober 1909
| monarg2 = [[Victoria van die Verenigde Koninkryk|Victoria]]<br />[[Edward VII van die Verenigde Koninkryk|Edward VII]]
| eersteminister2 = [[Gordon Sprigg]]<br />[[Thomas Scanlen]]<br />[[Thomas Upington]]<br />[[Cecil John Rhodes]]<br />[[William Philip Schreiner]]<br />[[Leander Starr Jameson]]<br />[[John X. Merriman]]
| goewerneur-genl2= [[William Gordon Cameron]]<br />[[Hercules Robinson]]<br />William Howley Goodenough<br />[[Alfred Milner]]<br />[[William Francis Butler]]<br />[[Walter Hely-Hutchinson]]
| voorganger2 =
| opvolger2 =
| eggenoot = Alida Brink Hendriksz (1880–1883)<br />Johanna Hendriksz (1900–1909)
| kinders =
| alma_mater =
| religie =
| handtekening =
| militer =
| lojaliteit =
| tak =
| diensjare =
| rang =
| eenheid =
| oorloe =
| toekennings =
}}
 
'''Jan Hendrik Hofmeyr''' ('''Onze Jan''') ([[4 Julie]] [[1845]] – [[Londen]], [[16 Oktober]] [[1909]]) is in [[Kaapstad]] gebore. Tydens sy loopbaan was hy 'n joernalis by ''[[De Zuid-Afrikaan]]'', ''[[Ons Land]]'' en die ''Zuid Afrikaansche Tijdschrift''.
 
== Afrikanerleier ==
[[Lêer:Onze Jan.jpg|duimnael|270px|regslinks|Jan Hendrik Hofmeyr, omstreeks 1900.]]
[[Lêer:Onze Jan grafsteen.JPG|duimnael|270px|regslinks|Die grafsteen van Onze Jan in [[Somerset-Wes]] se ou NG begraafplaas.]]
[[Lêer:Jan Hendrik Hofmeyr (Onze Jan).JPGjpg|duimnael|270px|regslinks|Standbeeld van Onze Jan Hofmeyr op [[Kerkplein, Kaapstad]].]]
Hofmeyr het homself bemoei met die Afrikanergemeenskap aan die Kaap en sou uitgroei tot een van die grootste Afrikanerleiers van sy tyd. Omdat hy die belange van die boere op die hart gedra het, het hy in [[1878]] die boerevereniging gestig: ''Zuidafrikaansche Boeren Beschermings Vereeniging''. Nie alleen die belange van die boere het hy op die hart gedra nie, maar ook die res van die Afrikanergemeenskap. Op 2 November [[1882]] neem hy die leiding oor van die [[Afrikanerbond (party)|Afrikanerbond]], wat deur [[S.J. du Toit]] gestig is. Op 22 Mei [[1883]] het die ''Afrikanerbond'' en die ''Zuidafrikaansche Boeren Beschermings Vereeniging'' saamgesmelt onder die naam: Afrikanerbond, onder voorsitterskap van Hofmeyr.<ref>V.E. d'Assonville: S.J. du Toit van die Paarl (1847–1911), 1999 Marnix, bl. 119.</ref> In hierdie tyd was die [[Kleurling]]gemeenskap beskou as bondgenote van die Afrikaners en Hofmeyr het hulle beskou as behorende tot die Afrikaners.
 
== Taalleier ==
In [[1879]] het hy as parlementslid van [[Stellenbosch (kiesafdeling)|Stellenbosch]] toegetree tot die Kaapse parlement. Hofmeyr was 'n baie invloedryke persoon en het groot invloed gehad in die aanstelling van [[minister]]s in die Kaapse regeringskabinet. As gevolg hiervan is hy ook die "kabinetmaker" genoem. Hofmeyr was 'n vurige taalstryder vir die [[Nederlands]]e taal in [[Suid-Afrika]]. Die erkenning van Nederlands as amptelike taal in die Kaapse parlement op 9 Junie 1882 is volledig te danke aan die inset van Onze Jan Hofmeyr. Die [[Zuid -Afrikaansche Taalbond]] ('''Taalbond''') wat in 1890 te Kaapstad gestig is onder die aanvoering van Hofmeyr sou opkom vir die belange van Nederlands in Suid-Afrika en was gestig as teenreaksie op die stigting van die [[Genootskap van Regte Afrikaners]] (GRA) van 1875 in die huis van [[Gideon Malherbe]].
 
Hofmeyr het ook 'n leidende rol gespeel die oprigting van die [[Eerste Taalmonument]] ter ere van die Nederlandse taal te [[Burgersdorp]] wat in [[1893]] onthul is.
Line 29 ⟶ 72:
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
 
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn|Jan Hendrik Hofmeyr (1845–1909)}}
* {{cite book|ref=harv|last=Hofmeyr|first=Jan Hendrik|title=The Life of Jan Hendrik Hofmeyr (onze Jan)|url=http://books.google.com/books?id=QxbFoAEACAAJ|year=1913|publisher=Van de Sandt de Villiers Print Company}}
 
{{DEFAULTSORT:Hofmeyr, Jan Hendrik}}
[[Kategorie:Geskiedenis van Suid-AfrikaAfrikaanse joernaliste]]
[[Kategorie:Suid-Afrikaanse politici]]