Qonce: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
Nuwe kat; skakel na Huberta, die seekoei
Lyn 3:
| inheemse_naam =
| ander_naam =
| image_skyline = King_WilliamKing William's_Town_straattoneels Town straattoneel.jpg
| image_caption = Straattoneel in King William's Town
| latd = 32 |latm = 53 |lats =
| longd = 27 |longm = 24 |longs =
| provinsie = Oos-Kaap
| distrik =
Lyn 41:
| webwerf =
}}
[[Lêer:King William's Town Presbiteriaanse kerk.jpg|thumbduimnael|links|210px|King William's Town se Presbiteriaanse kerk is geleë in Alexandraweg.]]
[[Lêer:Katolieke kerk Sacred Heart King William's Town.jpg|thumbduimnael|links|210px|Die Rooms-Katolieke kerk Sacred Heart op King William's Town.]]
[[Lêer:Sendingmuseum King William's Town.jpg|thumbduimnael|links|210px|King William's Town se Sendingmuseum.]]
[[Lêer:Amathole Museum King William's Town.jpg|thumbduimnael|regs|210px|Die hoofgebou van die Amathole-museum op King William's Town, vroeër die Kaffrarian Museum, die tuiste van die beroemde seekoei [[Huberta]].]]
[[BeeldLêer:KWT.jpg|thumbduimnael|regs|Die geskiedkundige dorpseël]]
[[Lêer:Metodiste kerk King Williams Town.jpg|thumbduimnael|regs|210px|Die Metodistekerk.]]
[[Lêer:Landdroskantoor King William's Town.jpg|thumbduimnael|links|210px|Die dorp is ryklik bedeeld aan geskiedkundige geboue, soos die Landdroskantoor.]]
[[Lêer:Grey-hospitaal King William's Town.jpg|thumbduimnael|regs|210px|Die ou gedeelte van die Grey-hospitaal. Die groot nuwe gedeelte is links van die ou gebou sigbaar.]]
 
'''King William's Town''' is 'n groot dorp in die [[Suid-Afrika]]anse provinsie [[Oos-Kaap]]. Dit lê naby die hawestad [[Oos-Londen]] en grens aan die provinsiehoofstad [[Bhisho]], en vorm saam met dié twee stede en [[Mdantsane]] die munisipaliteit [[Buffalo City]], na aanleiding van die [[Buffelsrivier]]. Die [[N2]] nasionale pad gaan deur die dorp.
 
== Geskiedenis ==
King William's Town het sy ontstaan te danke aan die oorlogvoering met die [[Xhosas]] in die 19de eeu asook die deursettingsvermoë van die Skotse sendeling John Brownlee. Hy het die Buffalo-sendingstasie aan die vrugbare oewer van die Buffelsrivier in [[1826]] gestig.
 
Lyn 63:
In [[1846]], tydens die sogenaamde [[Oorlog van die Byl]], is die sendinggeboue weereens tot op die grond toe afgebrand. Smith het weer sy opwagting gemaak, in die gedaante van sir Harry, dié keer as goewerneur van die [[Kaapkolonie]]. Hy het [[Brits-Kaffrarië]] op [[23 Desember]] [[1847]] in die lewe geroep met King William's Town as hoofstad. Dus is die dorp twee maal binne 12 jaar gestig, waarskynlik 'n unieke prestasie in die provinsie en die land.
 
Sir Harry Smith het kolonel McKinnon opdrag gegee om die dorp in vierkantige straatblokke aan weerskante van die [[Buffelsrivier]] uit te lê. Die klein dorpie is aanvanklik oorheers deur 'n militêre garnisoen met sy forte, barrake, tronk en hospitaal.
 
Teen [[1856]] het die wit, burgerlike bevolking van King William's Town op net 626 gestaan, tesame met 267 militêre personeel wat in die hele Brits-Kaffrarië ontplooi is. Brits-Kaffrarië was van korte duur omdat dit in [[1866]] by die [[Kaapkolonie]] ingelyf is, maar King William's Town is die tweede keer behoorlik gevestig en kon nou floreer sodat daar teen 1884 'n wit bevolking van 4 102 was en 'n Xhosa-bevolking in die distrik van 57 998.
 
Op [[5 Mei]] [[1877]] is die dorp per spoor met die sentra van [[Oos-Londen]], [[Keiweg]], [[Kubusie]], [[Cathcart]] en [[Queenstown]] verbind, wat 'n groot inspuiting op handelsgebied vir die ontluikende dorp beteken het.
 
Vyf jaar later in 1882 het die wit bevolking toegeneem tot 8 000. Die Xhosa-bevolking van die distrik was toe reeds 120 000. In daardie jaar het ''The Argus Annual and South African Directory'' King William's Town beskryf as 'n dorp met netjies beplande strate, waarvan baie met [[boom|bome]] aan weerskante. Die winkels was volgens die beskrywing goed gebou en die voorkante van die vernaamste handelaars se winkels was elegant, met uitstallings van ingevoerde ware.
 
== Kultuur ==
Melding is gemaak van die regeringskantore, die Grey-hospitaal, die [[Dale-kollege]], stadsaal en botaniese tuin. Daar was vyf kerke van al die vernaamste Engelse kerkverbande asook 'n [[Duits]]e Lutherse en Duitse Baptiste-kerk. En die dorp het met vier banke (Kaap die Goeie Hoop, Kaffrarian and Standard, British Kaffrarian en Government Savings Bank) en vier koerante gespog, naamlik ''Cape Mercury'' (wat voortleef as ''[[The Mercury (King William's Town)|The Mercury]]''), ''Colonist'', ''Kaffrarian Watchman'' en ''Imvo Zabantsundu''.
 
Teen 1861 was daar reeds minstens 13 hotelle op die dorp vir reisende handelaars, sakelui en besoekers. Vermaak het in daardie dae hoofsaaklik van die inwoners se vermoë om dit op te voer, afgehang. Teen 1850 was daar selfs reeds 'n operahuis en die kultuur- sowel as kleinburgerlike sosiale lewe het floreer.
 
=== NG gemeente ===
''Vir hoofartikel'' sien [[NG gemeente King William's Town]]''
 
Op [[19 November]] [[1912]] is die gemeente Kingwilliamstown (soos dit vroeër in Afrikaans geskryf is) in die omgewing wat hoofsaaklik deur Engelse en Duitsers bewoon is, gestig. Die jong gemeente het in die beginjare met sy geringe lidmaattal 'n worstelstryd om voortbestaan gevoer.
 
In 1913 het die derde beroep geslaag toe prop. H.A. Boshoff bevestig is. 'n Belangrike mylpaal is bereik met die inwyding van die nuwe kerkgebou op [[16 Januarie]] [[1926]]. Die lidmaattal het geleidelik toegeneem, maar ongelukkig weer die laaste drie dekades baie gekrimp. Dit hou verband met die drastiese afname in die dorp se wit bevolking.
 
== Opvoeding ==
Dale-kollege, die plaaslike hoërseunskool wat tot die vroeë jare 90 eksklusief wit was, het byvoorbeeld teen 2012 minder as 30 wit leerders uit 'n leerderkorps van meer as 500 gehad en word vir alle praktiese doeleindes as 'n "swart skool" beskou. Dié skool het tot 2012 reeds 12 [[Springbokke|Springbokrugbyspelers]] opgelewer, die tiende meeste van enigste Suid-Afrikaanse skool<ref>[http://www.rugby15.co.za/2012/02/schools-that-has-produced-the-most-springboks-rugby-players/ Rugby15.co.za se lys van skole wat die meeste Springbokke opgelewer het]. URL besoek op 12 Junie 2013</ref>.
 
== Besienswaardighede ==
Die Amathole-museum (vroeër die Kaffrarië-museum) behandel die natuurgeskiedenis en ontwikkeling van die plaaslike omgewing. Hier word [[Huberta]] ook vertoon, 'n [[seekoei]] wat in die dertigerjare van die [[20ste eeu]] met haar wandeltogte langs die Suid-Afrikaanse ooskus internasionale bekendheid verwerf. Die Suid-Afrikaanse Sendelingmuseum in die historiese Wesleyaanse Kerk is uniek in Suid-Afrika. Daar is ook 'n sendingmuseum en die [[Steve Biko]]-Tuin van Herinnering.
 
== Sien ook ==
* [[NG gemeente King William's Town]]
* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]
* [[Huberta]], seekoei wat se oorskot in King William's Town bewaar word.
 
== Eksterne skakels ==
* [http://www.buffalocity.gov.za/visitors/history_kwt.stm Volledige geskiedenis van die dorp]
* [http://maps.google.com/maps?q=alexander+road+king+william%27s+town&hl=en&ll=-32.883538,27.396196&spn=0.002189,0.004823&sll=-32.876948,27.391289&sspn=0.008848,0.01929&t=h&z=18&layer=c&cbll=-32.883482,27.39631&panoid=bNH1cGiYICR4CiUjv6T_Pg&cbp=12,335.18,,0,-13.52 Die ligging van die NG kerkgebou, h.v. Alexander- en Maitlandweg]
 
== Bronne ==
* [[Phil Olivier|Olivier, ds. P.L.]] (samesteller), ''[[Ons gemeentelike feesalbum]]''. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers, 1952.
{{Verwysings}}
Line 103 ⟶ 104:
{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|BUF}}
 
[[Kategorie:NedersettingsKing inWilliam’s dieTown| Oos-Kaap]]