Indo-Europese tale: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
k →Geskiedenis: Beeldbeskrywing aan veranderde beeld aangepas |
k Bygewerk |
||
Lyn 4:
|familiekleur=Indo-Europees
|gebied=wêreldwyd
▲|dogter1=[[Albanies]]
|dogter2=[[Anatolies]]
|dogter3=[[
|dogter4=[[Baltiese tale|Balties]]
|dogter5=[[
|dogter6=[[Germaanse tale|Germaans]]
|dogter7=[[Grieks]]
|dogter8=[[Indo-Irannese tale|Indo-Irannees]]
|dogter9=[[Italiese tale|Italies]]
|dogter10=[[Slawiese tale|Slawies]]
|dogter11=[[Togaars]]
|kaart=[[Lêer:IE countries.png|
|kaart_byskrif=oranje: lande met 'n meerderheid sprekers van IE tale. geel: lande waar 'n IE taal amptelike status geniet }}
{{Indo-Europees}}
Die '''Indo-Europese tale''' sluit sowat 443 ([[SIL Intrenasionaal|SIL]] skatting) [[Taal|tale]] en [[dialekt]]e wat deur omtrent drie miljard mense gepraat word en die meeste groot [[
== Geskiedenis ==
''Sien ook: [[Proto-Indo-Europees]], [[Diachroniese taalkunde]], [[Glottochronologie]].''
[[Lêer:IndoEuropeanTree.svg|duimnael|links|Stamboom van Indo-Europese tale]]
[[Lêer:IE5500BP.png|duimnael|Laat [[Proto-Indo-Europese taal]] in die [[Kurgan]] raamwerk]]
[[Lêer:IE4500BP.png|duimnael|Middel-[[3de millennium v.C.]] verspreiding]]
Lyn 32:
{{Legend|#FFD800|[[Grieks]]}}
{{Legend|#7F6A00|[[Romaanse tale|Romaans]]}}
{{Legend|#00269F|[[Indo-
{{Legend|#FFAA00|[[Kelties]]}}
|col2 =
Lyn 38:
{{Legend|#57007F|[[Armeens]]}}
{{Legend|#4CC200|[[Baltiese tale|Balties]]}}
{{Legend|#007F0E|[[Slawiese tale|
|col3 =
{{Legend|#00D4FF|[[Albanees]]}}
Lyn 60:
* [[Grieks]] — gefragmenteerde gegewens in [[Micene]] vanaf die [[14de eeu v.C.]]; [[Homeros]] dateer uit die [[8ste eeu v.C.]]. Sien [[Geskiedenis van die Griekse taal]].
* [[Italiese tale]] — insluitend [[Latyn]] en sy afstammelinge, die [[Romaans|Romaanse tale]], waarvan dokumentasie uit die [[1ste millennium v.C.]] bestaan.
* [[Kelties|Keltiese tale]] — [[Gallies]]e inskripsies dateer uit so vroeg as die [[6de eeu v.C.]]; [[Iers|Oudierse]] tekste uit die [[6de eeu|6de eeu n.C.]]. Die Italiese en Keltiese takke is vroeër as groepeerbaar binne 'n sogenaamde "Italo-keltiese" tak gepostuleer, 'n gedagte wat nie meer deur meeste vakkundiges ondersteun word nie.
* [[Germaanse tale]] (insluitend [[Oud Engels|Engels]]) — vroegste bewyse in [[runeskrif]] inskripsies van omtrent die [[2de eeu]], vroegste koherente tekste in [[Goties]], [[4de eeu]].
* [[
* [[Tochaarse tale]] — uitgestorwe tale van die [[Tochare]], wat in twee dialekte voorgekom het vanaf ongeveer die [[6de eeu]].
* [[Balto-Slawiese tale]], deur baie vakkundiges beskou as afgelei van 'n gemeenskaplike proto-taal later as Proto-Indo-Europees, terwyl ander skepties is oor die moontlikheid en van mening is dat Balties en Slawies glad nie meer verwant is as enige ander twee takke van Indo-Europees nie. Leksikografiese ooreenkomste is egter geweldig groot.
** [[Slawies|Slawiese tale]] — dokumente uit die [[9de eeu]], vroegste tekste in [[Ou Kerkslawies]].
** [[Baltiese tale]] — dokumente uit die [[14de eeu]], en vir tale wat eers so laat geattesteer is, behou hulle ongewoon baie argaïese eienskappe wat aan [[Proto-Indo-Europees]] toegeskryf word. Dié argaïese eienskappe kan veral in die agtervoegsels van die selfstandige naamwoorde en dié naamwoorde se nominatiefagtervoegsels gevind word.
* [[
Bo en behalwe die klassieke tien takke hierbo gelys, is daar verskeie uitgestorwe tale waaroor daar baie min bekend is:
Lyn 86:
Satem-tale:
* [[Indo-
* [[Armeens]]
* [[Albanees]]
Lyn 102:
== Nie-Indo-Europese tale van Europa ==
Die meeste gsproke Europese tale behoort tot die Indo-Europese superfamilie. Daar is egter taalfamilies in Europa wat nie daaraan behoort nie. Die [[
[[Maltees]] en [[Turks]] is twee voorbeelde van tale wat in Europa gepraat word wat beslis nie-Europese oorspronge het. Turks is 'n [[Turkse tale|Turkse taal]], en Maltees is grootliks van [[Arabies]] afgelei.
== Superfamilie ==
Sommige taalkundiges stel voor dat die Indo-Europese tale deel is van 'n hipotetiese [[Nostratiese taal]] superfamilie, en poog om verwantskkappe tussen Indo-Europees en ander taalfamilies soos
== Sien ook ==
* [[August Schleicher]], ''(A Compendium of the Comparative Grammar of the Indo-European Languages)'' (1861/62)
* [[Lys van Indo-Europese wortels]]
Line 125 ⟶ 124:
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|Indo-European languages}}
* {{en}} {{cite web |url=http://www.ethnologue.com/subgroups/indo-european-0 | title=Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Indo-European | publisher=Ethnologue | accessdate=14 Oktober 2015}}
* [http://www.ship.edu/%7Ecgboeree/indoeuropean.html Die Evolusie van die Indo-Europese tale, deur Dr. C. George Boeree].
* [http://www.bartleby.com/61/IEroots.html Indo-European Roots, van die American Heritage Dictionary].
|