Wicus du Plessis: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Morne (besprekings | bydraes) |
Morne (besprekings | bydraes) No edit summary |
||
Lyn 1:
[[Lêer:Wicus du Plessis.jpg|
Prof. '''Lodewicus (Wicus) Johannes du Plessis''' ([[Burgersdorp]], [[10 Februarie]] [[1897]] — [[Potchefstroom]], [[19 Februarie]] [[1968]]) was 'n Suid-Afrikaanse akademikus, regsgeleerde, ekonoom en politieke denker.
Lyn 10:
Du Plessis was die oudste seun van prof. [[Jacobus du Plessis|Jacobus Albertus du Plessis]] van die Teologiese Skool van die [[Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika|Geref. Kerk]] en sy vrou, [[Aletta du Plessis|Aletta Postma]], die tweede jongste van prof. [[Dirk Postma]], die stigter van die Kerk in Suid-Afrika, se ses kinders by sy vyfde en laaste vrou, Johanna van Biljon.
Du Plessis was 'n briljante student. Hy het sy skoolloopbaan aan die Vrije Christelijke School op [[Burgersdorp]] begin en in 1912 in die
==Akademiese loopbaan==
Lyn 18:
Ses jaar later het hy sy akademiese loopbaan aan die Potchefstroomse Universiteit hervat en hom veral op die regsgeleerdheid toegespits. Du Plessis se hele opvoeding en wetenskaplike vorming het in die klimaat van die Calvinisme plaasgevind. Sowel sy vader as sy grootvader was predikante van die Geref. Kerk en vroeg in sy lewe het hy reeds 'n studie van [[Johannes Calvyn]] gemaak en later van die Nederlandse geleerdes Abraham Kuyper en Herman Dooyeweerd. Hy het met laasgenoemde 'n lewendige korrespondensie gevoer oor aspekte van die regsfilosofie.
== Lewensbeskouing ==
Hy het sy lewe gewy aan die uitbouing van die Calvinisme in Suid-Afrika, op akademiese gebied sowel as in die konkrete lewenspraktyk. Dogmatiese Calvinis was hy egter nooit. Hy was sterk gekant teen die opvatting dat slegs die Calvinisme die waarheid gevind het en teen die sterk antitetiese houding van sekere Calviniste. Hy was daarvan oortuig dat indien die Calvinisme sy aktualiteit vir die twintigste eeu wou behou, indien die Calvinisme "op die voorpunt van die tye" wou wees, dit die waarheidsmomente van ander denkrigtings, soos byvoorbeeld die
== Breër betrokkenheid ==
Ofskoon hy in die eerste plek akademikus was, het Du Plessis ook belangrike werk in buite-universitêre verband verrig. Hy was onder meer sekretaris van die Bybelvertalingskommissie vir wie hy vanweë sy kennis van die klassieke meer as net sekretariële dienste gelewer het. Hy was ook taaladviseur vir [[Totius]] en het in 'n groot aantal kerklike kommissies gedien, waar sy advies hoe waardering geniet het. Hy het egter veral bekendheid verwerf vir die aandeel wat hy in die politieke lewe van die veertiger- tot sestigerjare geneem het. Na hom is dikwels verwys as die profeet van Potchefstroom. Hy het aktief deelgeneem aan en dikwels 'n leidende rol gespeel in die Afrikanerpolitiek. Reeds na die
In 1933, na koalisie, is hy verkies as eerste voorsitter van die Transvaalse [[Nasionale Party]] en het hy etlike jare lank 'n leidende aandeel gehad in die uitbouing van die party in Transvaal. Hy was ook Grootraadslid en beleidstudiehoof van die Ossewa-Brandwag en in 1941 voorsitter van die Volkseenheidskomitee wat hom dit ten doel gestel het om die breuk tussen die Ossewa-Brandwag en die Nasionale Party te herstel. Hoewel Du Plessis ten gunste van 'n hereniging van al die nasionaal-sosialisties georiënteerde groepe met die Nasionale Party was, het daar van die poging niks tereg gekom nie. Met verloop van tyd het hy ook met dr. [[D.F. Malan]] en adv. [[J.G. Strijdom]] verskil oor sake soos republiekwording, die voorgestelde republikeinse grondwet en die ideologiese grondslag van die Afrikanervolk.
== Meningsverskil met Verwoerd ==
Dit was egter sy botsings met dr. [[H.F. Verwoerd]] wat hom 'n erg omstrede figuur in die politiek gemaak het en wat uiteindelik daartoe gelei het dat hy in 1959 uit die [[Nasionale Party]] geskors is. Twee hoofsake kan uitgesonder word as die kern van die konflik tussen Du Plessis en dr. Verwoerd. Die eerste was dr. Verwoerd se rassebeleid en die tweede sy en ander Afrikanerleiers se opvatting van Afrikanerskap. Du Plessis het Verwoerd se rassebeleid as 'n beleid van Blanke baasskap beskou en dit op prinsipiële en praktiese gronde verwerp. Vir hom was dit niks anders as imperialisme nie en daarom die hoofrede vir Suid-Afrika se wêreldverstotenheid. Hierdie
"imperialistiese verhouding" tot gekleurde Suid-Afrikaners wou hy vervang met 'n "multi-nasionale federalisme", dit wil sê volle nasionale onafhanklikheid vir die swart volke, wat saam met [[Suidwes-Afrika]] en die Britse Protektorate op 'n federale grondslag by die destydse [[Unie van Suid-Afrika|Unie]] ingeskakel moes word.
| |||