Grootrivier (Gourits): Verskil tussen weergawes

Die '''Groot-''', [[Gamkarivier|Gamka]]- en die [[Olifantsrivier, Wes-Kaap -– Klein Karoo|Olifantsriviere]] en hul baie sytakke is die bolope van die [[Gouritsrivier]]. Die '''Grootrivier''' dreineer die westelike deel van daardie deel van die [[Karoo]] wat in die [[Wes-Kaap]]provinsie val.

== Sytakke en opvanggebied ==

Die Grootrivier ontstaan deur die samevloeiing van die Klein-Swartbergrivier en die Buffelsrivier.<ref>[http://www.dwaf.gov.za/iwqs/rhp/eco/FROC/WMA16Gouritz.jpg Gouritz WMA 16]</ref>

* Die Touwsrivier ontspring in die Matroosberge by [[Ceres]] en [[De Doorns]] op hoogtes wat wissel tussen 300 en 1 900m900&nbsp;m meter bo seespieël. Die jaarlikse neerslag wissel tussen die 200 en 1&nbsp;500mm500&nbsp;mm per jaar en val gewoonlik in die baie laat somer tot winter, maar ook dwarsdeur die jaar. Die Touws loop oos deur die dorp [[Touwsrivier]] en verder suidwaarts in die [[Klein Karoo]]. Dan sluit dit 25km25&nbsp;km wes van [[Van Wyksdorp]] by die Grootrivier aan.

* Die Buffelsrivier ontspring in die Kromberge in die [[Moordenaarskaroo]], op so 'n 1&nbsp;700&nbsp;m bo [[seevlak]]. Die jaarlikse reënval is gewoonlik minder as 500&nbsp;mm en val in die laat somer. Die rivier loop suid deur [[Laingsburg]] en die Buffelspoort in die Klein [[Swartberg]]e na die Klein Karoo. Ongeveer 50&nbsp;km voor die samevloeiing met die Touws (by die Van Zylsdamme) verander die Buffels se naam na Grootrivier. Dit vloei daarna suid en waar die Touws aansluit, draai die rivier oos, verby Van Wyksdorp en verder tot dit saamvloei met die Gourits. Die grens tussen die Noord- en die Wes-Kaap vorm so rofweg die waterskeiding vir hierdie rivierstelsel.

== Bevolking en dorpe ==

Die streek het ‘n'n bevolking van 21&nbsp;500 waarvan 60% in dorpe en ander nedersettings woon. Touwsrivier, Laingsburg en [[Matjiesfontein]] lê aan die [[N1]] en [[Ladismith]] aan die R62. Van Wyksdorp lê aan 'n grondpad, die R327. Weens die gebrek aan 'n ekonomiese trekpleister word verwag dat die bevolking op hierdie syfer sal bly, of dalk nog sal verminder. Die trek van inwoners van die plase na die dorp sal waarskynlik voortduur.

== Boerdery ==

== Damme ==

* Suidoos van Laingsburg is die [[Floriskraaldam]] met 'n opvanggebied van 6&nbsp;675&nbsp;km² en 'n kapasiteit van 50,3 miljoen kubieke meter (50&nbsp;334 megaliter) water. Wanneer die dam vol is, is sy oppervlakte 7&nbsp;592&nbsp;km². Die dam lê by die samevloeiing van die Buffelsriviermet met die Geelbekrivier. Sy walhoogte is 33&nbsp;m en die konstruksie is in [[1957]] voltooi. {{Koördinate|33|17|30|S|20|59|6|O|aansig=inlyn}}

* Die Bellairreservoir lê in die Brakrivier, 'n sytak van die Touws, op ‘n'n afstand van 40km40&nbsp;km oosnoordoos van Montagu. Hierdie dam kan 10,1 miljoen kubieke meter water berg.

* Die Miertjieskraalreservoir in die Brandrivier, ook 'n sytak van die Touws, lê langs die R323 net noord van die [[Garciapas]].{{Koördinate|33|49|50|S|21|7|50|O|aansig=inlyn}}

* Verkeerdevlei het 'n opgaarvermoë van 5,5 miljoen kubieke meter. Hierdie dam lê langs die R46 tussen De Doorns en Touwsrivier in die Smalblaarrivier, nog 'n sytak van die Touws.

* Vyftig kilometer wes van [[Ladismith]] aan die suidelike helling van die Anysberg/Prinsberg lê die Prinsrivierdam. {{Koördinate|33|30|32,2|S|20|45|12.5|O|aansig=inlyn}}

* Van Zylsdamme in die Grootrivier lê suid van die Buffelspoort in die Klein Swartberge.

== Ekologiese situasie ==

== Bibliografie ==

* [[Standard Encyclopaedia of Southern Africa]], dele 1 tot 12. Kaapstad: Nasou, 1970-761970–1976

* Burman, J.: The Little Karoo. Kaapstad: Human en Rousseau, 1981 ISBN 079810-7981-1214-X

* [http://www.csir.co.za/rhp/state_of_rivers/WCape/gouritz07.pdf River Health Programme. State of Rivers of the Gouritz Water Management Area]. Pretoria:. Departement van Waterwese en Bosbou, 2007. <!-- ISBN-nommer 0-620-38676-0 word soms vir die dokument gebruik, maar dit is ongeldig! -->

* Suid-Afrika topografiese kaarte 1:50 000

* Departement van Waterwese en Bosbou. www.dwaf.gov.za

{{reflistVerwysings}}