Aleksander II van Rusland: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k Administrateur Ymblanter vervang "Tsar_Alexander_II_-4.jpg" met "Alexander_II_of_Russia_by_Monogrammist_V.G._(1888,_Hermitage)_detail.jpg" omrede: File renamed:
Opruim
Lyn 2:
|naam = Aleksander II
|titel = Keiser van die hele Rusland
|beeld = [[Lêer:Alexander_II_of_Russia_by_Monogrammist_VAlexander II of Russia by Monogrammist V.G._ (1888,_Hermitage Hermitage)_detail detail.jpg|Tsaar Aleksander II|232px]]
|byskrif = Aleksander II, die "Tsaar-bevryder"
|dinastie = [[Huis van Romanof|Romanof]]
|bewind = [[1855]] - [[1881]]1855–1881
|kroning = [[7 September]] [[1856]]
|inhuldiging =
Lyn 38:
|moeder = Charlotte van Pruise (Aleksandra Fjodorowna)
}}
[[Lêer:St._Petersburg_church Petersburg church.jpg|thumbduimnael|232px|rightregs|Die [[Kerk van die Verlosser op Bloed]] is deur [[Aleksander III van Rusland|Aleksander III]] laat bou op die plek waar sy pa, Aleksander II, in ’n sluipmoordaanval gesterf het]]
 
'''Aleksander II Nikolajewitsj''' ([[Russies]]: Александр II Николаевич) ([[Moskou]], [[29 April]] [[1818]] — [[Sint Petersburg]], [[13 Maart]] [[1881]]) was van [[1855]] tot met sy sluipmoord in [[1881]] [[tsaar]] van [[Rusland]].
 
== Bewind ==
Aleksander II se hervormings het groot byval gevind. Hy begenadig in 1856 die [[Dekabriste]] en skaf in 1861 [[lyfeienskap]] af, wat hom die bynaam "Bevryder van Rusland" besorg. Dit word egter veral uit ekonomiese oorwegings gedoen. Aleksander wil ’n groot klas onafhanklike en selfstandige boere skep en daarnaas ’n groep mense wat Rusland se nywerheidsbehoeftes kan bevredig. Hy voer ook gedeeltelike selfbestuur in met die skep van [[zemstwo]]'s. Dit word egter net in die sentrale dele gedoen omdat Aleksander bang is dit versterk die separatistiese idees in die grensgebiede. Hy verbeter ook regspraak, verslap sensuur en verkort in 1859 die [[diensplig]] in die leër van 25 tot 15 jaar.
 
Hy voer ook hervormings deur in die [[onderwys]]. Danksy hom word in die 1860's nuwe universiteite gestig. Tussen [[1867]] en [[1869]] voer hy kerklike hervormings deur. Die "Tsaar-bevryder" bring ook ’n einde aan die willekeur van die burokrasie en polisie. So verander hy Rusland geleidelik van ’n polisiestaat in ’n regstaat geskoei op die Europese model.
 
Ná die tweede Poolse opstand in [[1863]], wat hy hardhandig onderdruk, word sy politiek behoudender. Tydens sy bewind is Rusland se grondgebied aansienlik uitgebrei, veral in Asië. Die tsaar bedwing die opstandige stamme van die [[Kaukasus]]. Die toenemende aanslae van die [[nihilisme|nihiliste]] beantwoord hy met streng polisiemaatreëls. Terselfdertyd laat hy egter ’n soort grondwet ontwerp wat verteenwoordiging van die zemstvo's in die regering moontlik maak. Die dag waarop hy die plan goedkeur, sterf hy ná ses mislukte aanslae in ’n sluipmoordaanval deur die rewolusionêre [[Narodnaja Wolja]]. Sy beleidrigtings was taamlik teenstrydig, en dit het veroorsaak dat die konserwatiewe hom te liberaal gevind het en die liberale te konserwatief. Hy word opgevolg deur sy meer konserwatiewe seun [[Aleksander III van Rusland|Aleksander III]].
Lyn 60:
* Paul Aleksandrowitsj ([[3 Oktober]] [[1860]] — [[29 Januarie]] [[1919]])
 
== Stamboom ==
<center>{{ahnentafel-kompak5
|style=font-size: 90%; line-height: 110%;
Lyn 78:
 
== Verwysings ==
: ''Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Nederlandse Wikipedia-artikel [http[://nl.wikipedia.org/wiki/Alexander_II_van_Rusland:Alexander II van Rusland]]
 
== Literatuur ==
* Radzinsky, Edvard, ''Alexander II: The Last Great Tsar''. New York: The Free Press, 2005.
* David G. Rowley, ''Exploring Russia's Past: Narrative, Sources, Images'' (2006)
* Moss, Walter G., ''Alexander II and His Times: A Narrative History of Russia in the Age of Alexander II, Tolstoy, and Dostoevsky''. Londen: Anthem Press, 2002 ([http://www.emich.edu/public/history/moss/ aanlyn] beskikbaar)
 
{{Tsare van Rusland}}