NG gemeente Walmer: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Morne (besprekings | bydraes)
Morne (besprekings | bydraes)
No edit summary
Lyn 1:
[[Beeld:NG kerk Walmer.jpg|thumbduimnael|links|260px|Die kerkgebou, ontwerp deur [[Hendrik Vermooten]].]]
 
[[Beeld:Ds FW Liebenberg.jpg|thumbduimnael|regs|170px|Ds. Frank William Liebenberg, leraar van die [[NG gemeente Port Elizabeth|moedergemeente]] van 1923 tot 1928, het hom beywer vir 'n NG kerkgebou in dié deel van Port Elizabeth wat later die gemeente Port Elizabeth-Suid sou word.]]
 
[[Beeld:NG kerk Port Elizabeth-Suid.jpg|duimnael|links|240px|Die kerkgebou in 1951.]]
 
[[Beeld:Ds GI Moolman.jpg|thumbduimnael|regs|170px|Ds. G.I. Moolman was die tweede leraar van PE-Suid (Walmer) en het in 1941 hierheen gekom nadat hy van 1937 af die leraar was van die [[NG gemeente Paterson]]. In 1947 het hy 'n beroep na [[Glen Lynden]] aanvaar, eweneens op die [[Oos-Kaap]]se platteland.]]
 
Die '''NG gemeente Walmer''' is op [[19 Oktober]] [[1929]] as die derde gemeente van die [[Nederduitse Gereformeerde Kerk]] in die stad [[Port Elizabeth]] gestig en het eers bekendgestaan as Port Elizabeth-Suid toe dit 'n baie groter gebied as net die voorstad Walmer ingesluit het.
 
== Agtergrond ==
As 'n stigting van die Britse nedersetters van 1820, het Port Elizabeth as 'n suiwer Britse stad ontwikkel; daar was nooit, soos byvoorbeeld in [[Kaapstad]], 'n tydperk waarin die Hollandse of Afrikaanse gees hier oorheersend was nie. Die platteland om Kaapstad het Afrikaans gebly, maar weens genoemde gebeurtenis in 1820, was die omgewing van Port Elizabeth vir 'n groot deel Engels. Tog het die stad se vroeë welvaart in die eerste plek afgehang van die Afrikaners. "Die Baai" was die grootste uitvoerhawe vir die wol van 'n aansienlike gebied van die Kaapkolonie en die Vrystaat, en het die vernaamste deel van sy inkomste uit hierdie bron getrek. Tog was die Afrikaners in die Setlaarstad vreemdelinge. Vir 'n lang tyd was daar geen Afrikaanse wolmakelaar of handelaar nie; al die winste het in die sak van nie-Afrikaners gegaan.
 
Eers in die twintigste eeu het 'n klein insypeling van Afrikaners begin in die Baai. Die eerste gemeente, [[NG gemeente Port Elizabeth]], is eers in 1907 gestig, maar met net 220 lidmate, wat meestal uit verarmdes bestaan het. Die eerste leraar moes in 'n ou pakhuis kom woon. Die nywerheidsontwaking ná die Eerste Wêreldoorlog in 1918 het egter veral Port Elizabeth bevoordeel, want naas handelstad het dit ook 'n fabriekstad geword. So volg die tweede NG gemeente in 1928 toe Pienaarswyk, so genoem na ds. [[Daniël Jozua Pienaar|D.J. Pienaar]], afstig van die moedergemeente as die [[NG gemeente Port Elizabeth-Sentraal]].
 
== Stigting van PE-Suid ==
Die gemeente Port Elizabeth-Suid is slegs 'n jaar of wat ná die [[NG gemeente Port Elizabeth-Sentraal]] as slefstandige gemeente afgestig van die moedergemeente se eerste dogtergemeente. So het Port Elizabeth binne die bestek van net meer as 'n jaar drie NG gemeentes gehad, 'n getal wat met die jare tot sowat 30 sou aangroei. Die plek van aanbidding van die nuwe gemeente was 'n Presbiteriaanse kerk wat reeds in 1928 deur die moedergemeente aangekoop is. Veral ds. F.W. Liebenberg, destyds medeleraar van die moedergemeente, het hom vir 'n kerkgebou in dié deel van die hawestad beywer.
 
Lyn 21:
Weens verswakte gesondheid moes ds. Kotze in 1941 ná tien jaar sy emeritaat aanvaar. Die vakature is gelukkig spoedig gevul deur die koms van ds. G.I. Mooman, wat van 1941 tot 1947 in die gemeente gearbei het en sy werk met groot toegewydheid gedoen het. Ná sy vertrek was die gemeente weer byna twee jaar herderloos. Veertien beroepe is in hierdie tyd vergeefs uitgebring. Die vyftiende beroep is uitgebring op prop. J.J. Jacobs, wat dit aangeneem het en op [[5 Maart]] [[1949]] georden en bevestig is.
 
== Verskuiwing van die kerkgebou ==
Met die koms van ds. Jacobs het 'n nuwe tydperk in die gemeente se bestaan aangebreek. Omdat die ou Presbiteriaanse kerk in 'n gemengde woonbuurt gestaan het (in die dae voor die invoering van groepsgebiede), het die gemeente PE-Suid gevoel dat die tyd aangebreek het om 'n nuwe Godshuis te bou in 'n blanke woonbuurt, een wat ook meer sentraal geleë was ten opsigte van die toe reuse-gemeente van meer as 33 by 22 km.
Destyds was daar sewe verskillende woonbuurte binne die gemeentegrense wat in baie opsigte heeltemal van mekaar geskei was. Destyds het die kerkraad besluit dat Walmer, met sy teerstrate en immergroen bome, die mooiste was en daar is dan ook in Julie 1949 ’n perseel vir ’n kerkgebou aangekoop. Die hoeksteen van dié siersteengebou is op [[5 Augustus]] [[1950]] gelê en die inwyding kon op [[27 Januarie]] [[1951]] plaasvind. Dié gebou bied sitplek aan 600 mense. In die dae toe die kerkgebou opgerig is, het die gemeente 1 600 lidmate en 3 000 siele getel. Deur talle afstigtings (byvoorbeeld Port Elizabeth-Oos in 1952) het dit eindelik gekrimp tot hoofsaaklik die woonbuurt Walmer en 345 belydende lidmate in 2013.
Lyn 30:
* Elisa Christiaan Gouws, 1960 - 1973
 
== Bronne ==
* [[Johannes Rudolf Albertyn|Albertyn, dr. J.R.]] (voorsitter), ''Kerk en stad – Verslag van die Kommissie van Ondersoek van die Gefedereerde N.G. Kerke na kerklike en godsdienstige toestande in die nege stede van die Unie van Suid-Afrika'', Stellenbosch: Pro Ecclesia-boekhandel (Edms.) Bpk., 1947.
* [[Phil Olivier|Olivier, ds. P.L.]] (samesteller), ''[[Ons gemeentelike feesalbum]]''. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers, 1952.
 
== Eksterne skakels ==
* [http://goo.gl/maps/bzfPB Die gemeente se kerkgebou soos te sien op Google Maps].