Wikipedia

Ginesium: Verskil tussen weergawes

Blaai deur geskiedenis
← Ouer wysigingNuwer wysiging →
Content deleted Content added
VisueelWikiteks
No edit summary
Opruim
Lyn 1:
[[Beeld:Magnolia wieseneri -– labelled gynoecium af.jpg|thumbduimnael|Die blom van ''Magnolia'' × ''wieseneri'' met die ginesium in die middel van die blom aangedui.]]
'''Ginesium''' is ’n versamelnaam vir die dele van ’n [[blom]] wat die [[saadknop]]pe vervaardig en eindelik in die [[vrug]] en [[saad]] ontwikkel. Dit is die middelste deel van die blom wat uit een of meer '''stampers''' kan bestaan en word omring deur die voortplantingsorgane wat die [[stuifmeel]] vervaardig: die [[Meeldraad|meeldrade]], wat saam die meeldraadkrans genoem word. ▼
 
▲'''Ginesium''' is ’n versamelnaam vir die dele van ’n [[blom]] wat die [[saadknop]]pe vervaardig en eindelik in die [[vrug]] en [[saad]] ontwikkel. Dit is die middelste deel van die blom wat uit een of meer '''stampers''' kan bestaan en word omring deur die voortplantingsorgane wat die [[stuifmeel]] vervaardig: die [[Meeldraad|meeldrade]], wat saam die meeldraadkrans genoem word.
Daar word dikwels na die ginesium verwys as die "vroulike" deel van die blom, hoewel dit nie regstreeks vroulike [[Gameet|gamete]] (eierselle) vervaardig nie;<ref name=Judd07/> dit vervaardig megaspore, waarvan elkeen in ’n vroulike gametofiet ontwikkel, en laasgenoemde vervaardig dan die eierselle.▼
 
▲Daar word dikwels na die ginesium verwys as die "vroulike" deel van die blom, hoewel dit nie regstreeks vroulike [[Gameet|gamete]] (eierselle) vervaardig nie;<ref name=Judd07 /> dit vervaardig megaspore, waarvan elkeen in ’n vroulike gametofiet ontwikkel, en laasgenoemde vervaardig dan die eierselle.
 
Blomme wat ’n ginesium het, maar nie ’n meeldraadkrans nie, word vroulike blomme genoem, en blomme sonder ’n ginesium word manlike blomme genoem.
 
== Stampers ==
[[Beeld:Mature_flower_numbered.svg|thumbduimnael|300px|links|Die anatomie van ’n eenvrugblarige blom. 1.&nbsp;Volwasse [[blom]] 2.&nbsp;[[Stempel]] 3.&nbsp;Styl 4.&nbsp;Helmdraad 5.&nbsp;Blomas 6.&nbsp;Knoop 7.&nbsp;Stingel 8.&nbsp;Heuningkelk 9.&nbsp;Meeldraad 10.&nbsp;[[Vrugbeginsel]] 11.&nbsp;Saadknop 12.&nbsp;Helmbindsel 13.&nbsp;Mikrosporangium 14.&nbsp;Helmknop 15.&nbsp;Blomdek 16.&nbsp;[[Kroonblaar]]: blomkroon 17.&nbsp;[[Kelkblaar]]: blomkelk]]
[[Beeld:Hippeastrum-1.jpg|thumbduimnael|''Hippeastrum''-blomme wat die meeldrade, styl en stempel wys.]]
[[Beeld:Amaryllis stigma.jpg|thumbduimnael|rightregs|Die stempel en styl van ''Hippeastrum''.]]
[[Beeld:Crocus macro crop.jpg|thumbduimnael|Die stempel van 'n ''Crocus''-blom.]]
 
Die ginesium kan uit een of meer stampers bestaan. ’n Tipiese stamper bestaan uit ’n paar afsonderlike dele: ’n uitgebreide basale deel wat die [[vrugbeginsel]] genoem word, ’n lang deel bekend as die styl en ’n apikale struktuur wat die stuifmeel opvang, die stempel.
 
* Die vrugbeginsel is die grootste basale deel wat plasentas, of saaddraers, het – riwwe weefsel wat een of meer saadknoppe bevat. Die plasentas en/of saadknoppe kan aan die ginesium-aanhangsels gedra word of minder dikwels aan die blomkruin.<ref name=Macd73 /><ref name=Satt73 /><ref name=Satt88 /><ref name=Satt82 />{{sfn|Greyson|1994|p=130}} Die kamer waarin die saadknoppe ontwikkel, word ’n vrughokkie of sel genoem.
* Die styl is ’n pilaaragtige steel waardeur die stuifmeelbuise groei om die vrugbeginsel te bereik. Sommige blomme soos ''Tulipa'' het nie ’n aparte styl nie en die stempel is direk op die vrugbeginsel geleë.<ref name=Esau>{{Citecite book |last=Esau |first=K. |year=1965 |title=Plant Anatomy |edition=2nd |publication-place=New York |publisher=John Wiley & Sons |oclc=263092258 }}</ref>
* Die stempel is gewoonlik aan die punt van die styl, die deel van die vrugblaar/vrugblare wat die stuifmeel opvang. Dit is gewoonlik taai of veeragtig om die doeltreffendheid daarvan te verhoog.
 
== Vrugblare ==
Die stampers van die blom bestaan uit '''vrugblare'''. Dié is aangepaste blare en bevat saadknoppe, waarin die eierselle eindelik vorm. ’n Stamper kan uit een vrugblaar bestaan, met sy vrugbeginsel, styl en stempel, of verskeie vrugblare kan vergroei wees om een vrugbeginsel te vorm.
 
Hoewel baie blomme se vrugblare aan bogenoemde beskrywing voldoen, is daar ook blomme wat nie vrugblare volgens dié definisie het nie omdat die saadknoppe in sulke blomme direk aan die kruin gedra word en eers later in die vrugblaar toegevou word.<ref name=Satt88 /><ref>{{cite book |author=D'Arcy, W.G.; Keating, R.C. |year=1996 |title=The Anther: Form, Function, and Phylogeny |publisher=Cambridge University Press |isbn=9780521480635978-0-521-48063-5 |url=http://books.google.ca/books?id=SuUVYOFCTwYC }}</ref>
 
Die mate waarin die vrugblare vergroei is, wissel. Hulle kan net by die basis vergroei wees met aparte style en stempels, of heeltemal vergroei wees met net aparte stempels. Soms is vrugblare se style of stempels vergroei, maar hulle het aparte vrugbeginsels.
 
== Sien ook ==
* [[Meeldraad]]
* [[Stuifmeel]]
 
== Verwysings ==
{{verwys
| column-count = |2|
| refs =
 
<ref name=Judd07>{{Citecite book |last=Judd |first=W.S. |last2=Campbell |first2=C.S. |last3=Kellogg |first3=E.A. |last4=Stevens |first4=P.F. |last5=Donoghue |first5=M.J. |year=2007 |title=Plant Systematics: A Phylogenetic Approach |publication-place=Sunderland, MA |publisher=Sinauer Associates, Inc. |isbn=978-0-87893-407-2 |edition=3rd |lastauthoramp=yes }}</ref>
 
<ref name=Macd73>{{Citecite journal |last=Macdonald |first=A.D. |last2=Sattler |first2=R. |year=1973 |title=Floral development of ''Myrica gale'' and the controversy over floral theories |journal=Canadian Journal of Botany |volume=51 |pages=1965–1975 |doi=10.1139/b73-251 |lastauthoramp=yes }}</ref>
 
<ref name=Satt73>{{Citecite book |last=Sattler |first=R. |year=1973 |title=Organogenesis of Flowers : a Photographic Text-Atlas |publisher=University of Toronto Press |isbn=978-0-8020-1864-9 }}</ref>
 
<ref name=Satt82>{{Citecite journal |last=Sattler |first=R. |last2=Perlin |first2=L. |year=1982 |title=Floral development of ''Bougainvillea spectabilis'' Willd., ''Boerhaavia diffusa'' L. and ''Mirabilis jalapa'' L. (Nyctaginaceae) |journal=Botanical Journal of the Linnean Society |pages=161–182 |doi=10.1111/j.1095-8339.1982.tb00532.x |lastauthoramp=yes }}</ref>
 
<ref name=Satt88>{{Citecite journal |last=Sattler |first=R. |last2=Lacroix |first2=C. |year=1988 |title=Development and evolution of basal cauline placentation: ''Basella rubra'' |journal=American Journal of Botany |volume=75 |pages=918–927 |doi=10.2307/2444012 |lastauthoramp=yes }}</ref>
}}
{{Verwysings}}
==Eksterne skakels==▼
 
*[[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [http://en.wikipedia.org/wiki/Gynoecium Engelse Wikipedia]▼
▲== Eksterne skakels ==
▲* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [http[://en.wikipedia.org/wiki/:Gynoecium |Engelse Wikipedia]]
 
[[Kategorie:Plantanatomie]]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/wiki/Ginesium"