Pion (deeltjie): Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Nuwe artikel
 
Opruim
Lyn 1:
[[Lêer:Quark structure pion.svg|thumbduimnael|’n Pion bestaan uit twee [[kwark]]e.]]
[[Lêer:PiPlus-muon-decay.png|thumbduimnael|Die verval van ’n pion in ’n [[muon]] en [[muon-neutrino]].]]
 
’n '''Pion''' of '''π-meson''' is ’n subatomiese [[Deeltjiefisika|deeltjie]]. Hule is [[meson]]e en dus [[hadron]]e. Hulle bestaan uit twee [[kwark]]e en is dus ’n [[boson]]. Hulle kom in drie weergawes voor: +, - en ongelaai.
 
== Eienskappe ==
Die drie pione word onderskei deur hul [[elektriese lading]]. Daar is ook ’n klein verskil in [[massa]], maar in alle ander opsigte is hulle gelyk. Die neutrale pion '''π<sup>0</sup>''' het die laagste massa, 134,9766 ± 0,0006 MeV/c², terwyl die positief gelaaide pion '''π<sup>+</sup>''' en die negatiewe pion '''π<sup>–</sup>''' swaarder is: 139,57018 ± 0,00035 MeV/c². Die massa lê dus tussen dié van ’n [[lepton]] (soos die [[elektron]] van 0,5 MeV/c²) en dié van ’n [[barion]] (soos die [[neutron]] van 940 MeV/c²). Dit is waar die naam "meson" vandaan kom vir hierdie soort deeltjies: van die [[Grieks]] vir "middel". Die pione is die ligste mesone.
 
Line 10 ⟶ 11:
Die pion het ’n [[spin (fisika)|spin]] van 0 en is dus ’n boson. Dit bestaan nie lank nie: die vervaltyd van π<sup>+</sup> en π<sup>–</sup> is (2,6033 ± 0,0005) × 10<sup>–8</sup> sekonde, terwyl π<sup>0</sup> al ná gemiddeld (8,4 ± 0,6) × 10<sup>–17</sup> sekonde verval. Die gelaaide pione val in 99,99% van gevalle uiteen in ’n (anti-)[[muon]] en ’n (anti-)[[muon-neutrino]]. Die neutrale pione val in 98,8% van gevalle uiteen in twee [[foton]]e en in byna alle ander gevalle as ’n [[elektron]], ’n [[positron]] en ’n foton.
 
== Geskiedenis ==
Die pion is in 1935 voorspel deur [[Hideki Yukawa]] as die oordraer van die [[sterk wisselwerking]]. Die gelaaide pione is in 1947 in eksperimente aangetoon deur [[Cecil Powell]]. Drie jaar later is ook die neutrale pion waargeneem.
 
== Sien ook ==
* [[Standaardmodel]]
* [[Lys van deeltjies]]
 
== Eksterne skakel ==
* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [http[://nl.wikipedia.org/wiki/Pion_:Pion (natuurkunde) |Nederlandse Wikipedia]]
 
==Eksterne skakel==
*[[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [http://nl.wikipedia.org/wiki/Pion_(natuurkunde) Nederlandse Wikipedia]
<br>
{{deeltjie}}