Hendrik III van Engeland: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k →‎Verwysings: Link FA is now handled by Wikidata, removed: {{Link FA|en}} using AWB (10861)
Opruim
Lyn 3:
|kleur = #ccf
|titel = ''Koning van Engeland''
|beeld =King_Edward_IIKing Edward II.jpg
|beeld_wydte = 180px
|beeld_onderskrif =
Lyn 24:
|7 = [[1 Oktober]] [[1207]]; [[Hampshire]]
|opskrif8 = Oorlede
|8 = [[16 November]] [[1272]]; [[City of Westminster|Westminster]], [[Londen]]
|opskrif9 = Vader
|9 = [[Jan van Engeland|Jan]]
Lyn 39:
|opskrif15 =
|15 =
|opskrif16 =
|16 =
|opskrif17 =
|17 =
|opskrif18 =
|18 =
|opskrif19 =
|19 =
|opskrif20 =
|20 =
}}
 
'''Hendrik III''' (1 Oktober 1207 – 16 November 1272) was die seun en opvolger van [[Jan van Engeland|koning Jan]] en het 56 jaar lank regeer, van 1216 tot met sy dood. Hy was in sy tyd bekend as '''Hendrik van Winchester'''. Hy was die eerste kind wat koning van Engeland geword het sedert [[Ethelred II van Engeland|Ethelred II]].
 
Engeland het floreer tydens sy bewind en sy grootste oomblik was [[City of Westminster|Westminster]], wat hy die setel van sy regering gemaak het. Hy was die eerste van net vyf Britse monarge wat langer as 50 jaar regeer het. Die ander is [[Eduard III van Engeland|Eduard III]] (1327-13771327–1377), [[George III van die Verenigde Koninkryk|George III]] (1760-18201760–1820), [[Victoria van die Verenigde Koninkryk|Victoria]] (1837-19011837–1901) en [[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk|Elizabeth II]] (1952-tans).
 
Hy het die kroon bestyg onder voogdyskap van die gewilde William Marshal, 1ste Graaf van Pembroke, maar die Engeland wat hy geërf het, het verskeie veranderings ondergaan tydens die bewind van sy vader. Hy het ’n groot deel van sy tyd bestee aan ’n stryd met die baronne oor die [[Magna Carta]]<ref>[http://www.bl.uk/treasures/magnacarta/people/henry3.html Henry III], ''Treasures in full: Magna Carta'', Britse Biblioteek</ref><ref>[http://www.royal.gov.uk/HistoryoftheMonarchy/KingsandQueensofEngland/ThePlantagenets/HenryIII.aspx Henry III (r. 1216-12721216–1272)], ''Official website of the British Monarchy''</ref><ref>[http://www.hyperhistory.net/apwh/essays/cot/t2w07magnacarta.htm Die Magna Carta en die stigting van Engeland se parlement], ''HyperHistory.net''</ref><ref>[http://www.medieval-life-and-times.info/medieval-kings/king-henry-iii-biography.htm Biografie], ''Medieval Life and Times''</ref> en koninklike mag, en hy is eindelik gedwing om die eerste parlement van Engeland in 1264 byeen te roep. Hy het ook misluk op die Europese vasteland, waar hy prbeer het om Engelse gesag te hervestig oor [[Normandië]], [[Anjou]] en [[Akwitanië]].
 
== Vroeë lewe ==
Hendrik is in 1207 in die [[Winchester-kasteel]] gebore as die seun van koning Jan en Isabella van Angoulême. Hy is ná sy pa se dood op nege jaar as koning gekroon. Onder Jan se bewind het die baronne ’n inval deur die Franse kroonprins Lodewyk (die latere koning [[Lodewyk VIII van Frankryk|Lodewyk VIII]]) gesteun omdat hulle nie gehou het van die manier waarop Jan regeer het nie. Hulle het egter gesien verandering is moontlik onder die nuwe koning en Hendrik se regente het dadelik verklaar hulle sal volgens die [[Magna Carta]] regeer, wat hulle ook gedoen het terwyl Hendrik minderjarig was.
 
== Eleanor van Bretagne ==
Die behandeling van sy ouer niggie [[Eleonora van Bretagne]], wat 23 jaar ouer as hy was en selfs ouer as sy eie ma, was ’n groot probleem vir Hendrik. Eleonora was die dogter van koning Jan se ouer broer, [[Godfried II van Bretagne|Hertog Godfried II van Bretagne]], en sy het dus ’n groter aanspraak op die Engelse troon gehad as Jan of Hendrik.
 
Jan het haar egter in 1202 gevange laat neem en haar verbied om te trou. Ná Jan se dood was Eleonora die regmatige troonopvolger, maar die baronne het haar oor die hoof gesien en vir Hendrik gekroon. Eleonora het ’n gevangene gebly.<ref name=abhw>[http://www.abitofhistory.net/html/rhw/e.htm A Bit of History WebSite]</ref><ref>[http://history-notes.co.uk/Kings%20and%20Queens/Henry%20III.html]</ref> Hendrik het Eleanor, wat ook haar titel kwyt was, ’n "koninklike familielid" en "ons niggie" genoem. Hy het haar toegelaat om die gerieflike lewe van ’n prinses te lei, met talle geskenke van die koninklike familie af.<ref name=abhw /><ref>[http://web.archive.org/web/20120205070635/http://web.me.com/abacusinfo/English_Monarchs/7._John.html LIVES OF ENGLAND’S MONARCHS deur H. Eugene Lehman]</ref>
 
Eleonora se jonger broer, [[Arthur I van Bretagne|Arthur]], is saam met haar gevange geneem, maar het die volgende jaar onder geheimsinnige omstandighede verdwyn. Daar word wyd geglo dat koning Jan hom laat vermoor het.<ref name=bho>[http://www.british-history.ac.uk/report.aspx?compid=36534 British History Online]</ref>
Line 69 ⟶ 60:
 
== Bewind ==
[[Lêer:Jindra3 pecet.jpg|thumbduimnael|upright|leftlinks|’n Seël van Hendrik III.]]
Hendrik se bewind word gekenmerk deur burgerlike onmin nadat die Engelse baronne aangedring het op ’n groter sê in die regering van die land. Hendrik het ook betrokke geraak in die befondsing van ’n oorlog in [[Sisilië]] namens [[pous Innocentius IV]] in ruil vir ’n titel vir sy tweede oudste seun, Edmund. Baie baronne het gevrees dat Hendrik in sy pa se voetspore volg. Hulle wou hê hy moes meer mag aan die Baronneraad afstaan. In 1258 het sewe vooraanstaande baronne Hendrik gedwing om die [[Bepalings van Oxford]] te aanvaar wat in effek die afskaffing van die monarg se absolute mag was.
 
In die daaropvolgende jare het die verskille tussen die koning en die baronne se ondersteuners al hoe groter geword. In 1262 het Hendrik ’n pouslike bul gekry wat hom van sy eed vryskeld en albei kante het leërs begin byeenbring. Die monargiste is gelei deur Hendrik se oudste seun, [[Eduard I van Engeland|prins Eduard]]. ’n Oorlog, bekend as die [[Tweede Baronne-oorlog]], het gevolg.
Line 79 ⟶ 70:
 
== Dood en kritiek ==
Hendrik is in 1272 oorlede en is deur prins Eduard opgevolg as [[Eduard I van Engeland|Eduard I]].
 
Toe Hendrik meerjarig raak, was hy gretig om die koninklike mag te herstel en daarvoor het hy die model van die Franse monargie gebruik. Hy het met [[Eleonora van Provence]] getrou en het baie van haar familielede verryk en in hoë posisies aangestel. Hy was ook uitspattig en gierig; toe prins Eduard gebore is, het hy gelas dat Londenaars vir hom duur geskenke bring om dit te vier. Hy het selfs van die geskenke waarvan hy nie gehou het nie, teruggestuur.
 
Volgens die monnik en kroniekskrywer [[Matthew Paris]] het baie mense gesê: "God het vir ons sy Seun gegee, maar die koning verkoop syne aan ons."
 
== Huwelik en kinders ==
[[Lêer:westminster.abbey.tombofhenry.london.arp.jpg|thumbduimnael|Die graf van Hendrik III in die [[Westminster-abdy]], [[Londen]].]]
Hendrik is op 14 Januarie 1236 getroud met Eleonora van Provence. Hulle het minstens vyf kinders gehad:
 
* [[Eduard I van Engeland|Eduard I]]
* [[Margaret van Engeland|Margaret, koningin van Skotland]]
* Beatrice
* Edmund
* Katherine
 
Daar word getwyfel of die volgende kinders wel sy en Eleonora s’n was.
* Richard
* Jan
* Hendrik
* Willem
* Matilda
 
Line 108 ⟶ 99:
 
== Verwysings ==
: ''Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel [http[://en.wikipedia.org/wiki/Henry_III_of_England:Henry III of England]]''
<references/>
{{Verwysings}}
:''Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel [http://en.wikipedia.org/wiki/Henry_III_of_England]
 
{{Monarge van Engeland}}