Wikipedia

NG gemeente Philipstown: Verskil tussen weergawes

Blaai deur geskiedenis
← Ouer wysigingNuwer wysiging →
Content deleted Content added
VisueelWikiteks
Morne (besprekings | bydraes)
86 133 edits
No edit summary
Opruim
Lyn 1:
[[BeeldLêer:NG kerk Philipstown 2.jpg|duimnael|320px|Die NG kerk Philipstown in 2013.]]
 
[[Lêer:Anton Daniël Lückhoff.jpg|duimnael|links|180px|Ds. [[Anton Daniël Lückhoff|A.D. Lückhoff]], [[NG gemeente Colesberg]] se leraar van 1861 van 1875 en daarom konsulent van die nuutgestigte gemeente Philipstown toe dit in 1873 gestig word.]]
 
[[BeeldLêer:NG kerk Philipstown 1917.jpg|duimnael|regs|320px|Philipstown se NG kerkgebou afgeneem in 1917.]]
 
[[BeeldLêer:Ds JP Jordaan.jpg|duimnael|regs|160px|Ds. J.J.P. Jordaan was van 1876 tot 1878 Philipstown se eerste NG predikant.]]
 
[[BeeldLêer:Ds P du Toit.jpg|duimnael|links|160px|Ds. P. du Toit, Philipstown se tweede NG predikant, dien die gemeente van 1879 tot 1893, toe hy na [[NG gemeente Edenburg|Edenburg]] vertrek. In sy tyd is die [[NG gemeente Griekwastad]] gestig, waarvan hy die konsulent was. Hy het in Edenburg gedien tot sy aftrede in 1924 en is oorlede op [[2 Augustus]] [[1941]].]]
 
[[BeeldLêer:Dr SW Louw.jpg|duimnael|regs|160px|Dr. S.W. Louw is op [[5 Junie]] [[1893]] hier bevestig as die gemeente se derde leraar. Tydens die [[Anglo-Boereoorlog]] het die militêre owerheid hom na [[St. Helena]] verban waar hy krygsgevangenes geestelik versorg het, maar met sy terugkeer op Philipstown was sy gesondheid geknak en hy sterf agt maande ná die vrede.]]
 
[[BeeldLêer:Ds DJJ van Velden.jpg|duimnael|links|160px|Ds. D.J.J. van Velden, van 1903 tot 1907 Philipstown se vierde NG leraar. Hy het hierheen gekom vanaf die [[NG gemeente Tarkastad]], waar hy ook die vierde leraar was.]]
 
[[BeeldLêer:Ds D Lategan.jpg|duimnael|regs|160px|Ds. Daniel Lategan, vyfde leraar van 1908 tot 1921 toe hy eers 'n lektor word aan die [[Sendinginstituut]] op [[Wellington, Wes-Kaap|Wellington]] en later aan die [[Kweekskool]] op [[Stellenbosch]].]]
 
[[BeeldLêer:Ds PJA de Villiers.jpg|160px|links|duimnael|Ds. Pieter Jan Albertus de Villiers, sesde leraar van 1922 tot sy aftrede in 1928. Hy was van 1884 tot 1897 die eerste predikant van die [[NG gemeente Petrusville]], ook in dié deel van die [[Noord-Kaap]]. Sy tweede en voorlaaste gemeente was [[NG gemeente Hopetown|Hopetown]].]]
 
[[BeeldLêer:Ds JD Conradie.jpg|duimnael|160px|regs|Ds. Jacobus Delarey Conradie was die sewende leraar van Philipstown van 1929 tot 1936. Voorheen was hy van 1927 af die leraar van die [[NG gemeente Meru]] in die teenswoordige [[Tanzanië]] en daarna, tot sy aftrede in 1967, medeleraar van die [[NG gemeente Kaapstad]] (Groote Kerk).]]
 
[[BeeldLêer:Ds ZB Loots.jpg|duimnael|160px|regs|Ds. Zacharias Blomerus Loots, agtste leraar van 1936 tot 1941 en van 1951 leraar van die [[NG gemeente Bloemfontein-Noord]].]]
 
[[Lêer:HA_de_WetHA de Wet.jpg|duimnael|regs|160px|Ds. Hendrik Adrian de Wet, negende leraar van 1941 tot 1946. Hy was onder meer ook leraar van [[NG gemeente Pietermaritzburg|Pietermaritzburg]], [[Rossville]], [[NG gemeente Lusaka|Lusaka]] en [[NG gemeente Alexandria|Alexandria]].]]
 
Die '''NG gemeente Philipstown''' is 'n gemeente van die [[Nederduitse Gereformeerde Kerk]] in die Ring van Hanover en Sinode van Noord-Kaapland. Die gemeente se middelpunt is die [[Noord-Kaap]]se dorpie [[Philipstown]].
 
== Agtergrond ==
Die dorpie Philipstown het ontstaan as 'n regstreekse gevolg van die "vervolging en smaad" wat die Doppers, lidmate van die [[Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika|Gereformeerde Kerk]] ná die afskeiding van dié Kerk van die [[Nederduitse Gereformeerde Kerk]] deur ds. [[Dirk Postma]] in 1859 moes verduur.<ref>Du Toit, prof. dr. S. 1955. ''Handleiding vir die studie van die Kerkgeskiedenis''. Potchefstroom: Pro Rege-Pers Beperk</ref>. Die landdros van [[Potchefstroom]] het byvoorbeeld toe hy hoor dat ds. Postma van plan was om in die huis van 'n sekere weduwee diens te hou, haar laat weet dat hy die huis sou laat afbrand indien dit gebeur.
 
Ook in Kaapland het die gevoelens hoog geloop. Op [[Burgersdorp]] kon geen geskikte saal vir die stigting van 'n Gereformeerde gemeente gevind word nie. Uiteindelik moes die pakhuis van 'n winkel daarvoor diens doen. Ook is daar pamflette teen die Gereformeerdes geskryf. In die distrik [[Colesberg]] was die stryd so heftig dat die Doppers hul eie dorp, Philipstown, aangelê het. Dit was kort ná die stigting van die eerste drie Gereformeerde gemeentes in die destydse [[Kaapkolonie]], Middelburg, Burgersdorp en Colesberg, almal in 1860.
 
== Dorpstigting ==
Die Gereformeerde gemeente is in 1863 gestig en op 14 Mei<ref>Potgieter, D.J. (ed.) 1974. ''[[Standard Encyclopaedia of Southern Africa]]''. Cape Town: Nasionale Opvoedkundige Uitgewery (Nasou)</ref> daardie jaar (volgens ander bronne 1864 of 1865) is die dorp aangelê as 'n kerkdorp en verdeel in bou- en besproeiingserwe op 'n gedeelte van die plaas Rietfontein wat die Gereformeerde kerkraad teen £3&nbsp;150<ref>Albertyn, W. (red.). 1978. ''Amptelike Suid-Afrikaanse munisipale jaarboek''. Pretoria: S.A. Vereniging van Munisipale Werknemers (nie-Politiek)</ref> vir dié doel aangekoop het. Hulle het dit na die Kaapse goewerneur van 1861 tot 1870, sir [[Philip Wodehouse]], genoem. Die dorp het op [[30 Augustus]] [[1876]] munisipale status verkry. Eers in 1952 het die stadsraad al die regte van die plaas Rietfontein van die Gereformeerde kerk vir £8&nbsp;000 oorgeneem.<ref>Albertyn, W. (red.). 1978. ''Amptelike Suid-Afrikaanse munisipale jaarboek''. Pretoria: S.A. Vereniging van Munisipale Werknemers (nie-Politiek)</ref>.
 
== NG gemeente gestig ==
Eers tien jaar ná die stigting van die Gereformeerde kerk en wel op [[8 Februarie]] [[1873]] stig die [[Nederduitse Gereformeerde Kerk]] se Ring van Graaff-Reinet 'n NG gemeente op [[Philipstown]] as 'n dogtergemeente van die [[NG gemeente Colesberg]] met ds. [[Anton Daniël Lückhoff|A.D. Lückhoff]] van die moedergemeente as eerste konsulent. Reeds drie jaar voor die stigting van die nuwe gemeente is hier gereeld dienste gehou deur onderskeidelik ds. Lückhoff en ds. Colin Fraser van die [[NG gemeente Philippolis]].
 
In die begin het die jong gemeente met veel en groot probleme te kampe gehad, maar daar was nie 'n tekort aan mense wat steunpilare in die gemeente was in daardie tyd van stryd en moeilikheid nie.<ref>[[Gustave Adolph Maeder|Maeder, ds. G.A.]] en Zinn, Christian. 1917. ''Ons Kerk Album''. Kaapstad: Ons Kerk Album Maatschappij Bpkt.</ref>. Onder hulle verdien veral vermelding: die ouderlinge N.S. du Plessis, R.S. du Plessis (oom Roelf) en D.H. Fourie (oom David) asook die diakens P.J. du Plessis, J.G. Visagie en B.J. van der Merwe.
 
== Ds. Jordaan ==
Die eerste leraar, ds. J.P. Jordaan, voorheen van [[Villiersdorp]], is op [[10 Januarie]] [[1876]] hier bevestig. Hy arbei net twee jaar, dog met vrug en seën. Sy opvolger was ds. P.J. du Toit wat van [[14 Julie]] [[1879]] tot [[5 Junie]] [[1893]] hier arbei. Hy het, volgens ''Ons Kerk Album'', "veertien jaar die herderstaf met lus, ywer en toegewydheid alhier opgeneem, 'n onuitwisbare indruk gemaak en sy stempel diep afgedruk op die hart en lewe van die jeugdige gemeente". Gedurende sy dienstyd is die eerste kerkgebou in 'n [[pastorie]] omskep en, volgens ''Ons Kerk Album'', "als een noodkerk opgericht". Later is geld ingesamel vir 'n nuwe en meer doelmatige kerkgebou. Ds. Du Toit het die hoeksteen vir die nuwe kerk in 1893 gelê, maar hy het nie die voorreg gehad om die nuwe gebou voltooid te sien nie, want voor die voltooiing daarvan het hy 'n beroep na [[Edenburg]] in die [[Vrystaat]] aangeneem. Die kerkgebou, wat vandag nog die gemeente dien, is teen 'n koste van £5&nbsp;443 opgerig. Dié gebou is in 1912 is die kerk met 'n sierlike traliewerk omsluit en van gaslig voorsien.
 
== Ds. Louw ==
Sy opvolger, dr. S.W. Louw, was 'n vurige vaderlander wat jonk oorlede is, het pas sy studie aan die Universiteit van Utrecht in [[Nederland]] voltooi toe hy as proponent hierheen beroep is. Hy is georden op [[29 Januarie]] [[1894]] en ná nege jaar se getroue arbeid sterf hy op Philipstown op [[2 Februarie]] [[1903]], agt maande ná die einde van die [[Tweede Vryheidsoorlog]]. Ds. Louw was 'n gebore [[Vrystaat|Vrystater]], 'n Afrikaner in hart en siel, 'n liefhebber van sy land en yweraar vir sy volk; daarom het die worstelstryd van die Driejarige Oorlog hom diep ter harte getref en staan hy vas soos 'n rots in die stormagtige tye. Hy is deur die militêre owerheid na [[St. Helena]] weggevoer waar hy nuttige en geseënde geestelike werk in belang van die sieleheil van die krygsgevangenes.<ref>[[Gustave Adolph Maeder|Maeder, ds. G.A.]] en Zinn, Christian. 1917. ''Ons Kerk Album''. Kaapstad: Ons Kerk Album Maatschappij Bpkt.</ref>. Ná die vrede het ds. Louw met geknakte gesondheid terug en sterf dus agt maande ná die vrede. Sy weduwee het nog lank op Philipstown gewoon en later na [[Stellenbosch]] verhuis waar soveel predikanteweduwees hulle destyds gaan vestig het.
 
== Di. Van Velden en Lategan ==
Op [[4 Maart]] [[1904]] word die kragtige en vurige prediker ds. D.J.J. van Velden bevestig. Hy het hierheen gekom van die [[NG gemeente Tarkastad]], maar moes in 1907 om gesondheidsredes bedank en vertrek op [[8 Junie]] daardie jaar. Ds. D. Lategan word op [[3 April]] [[1908]] hier bevestig, maar verlaat die gemeente in 1921 om op te tree as dosent aan die [[Sendinginstituut]] op [[Wellington, Wes-Kaap|Wellington]] en word later 'n professor aan die Teologiese [[Kweekskool]] op [[Stellenbosch]]. In sy dienstyd is die [[NG gemeente De Aar|gemeente De Aar]] afgestig uit dele van [[NG gemeente Britstown|Britstown]], [[NG gemeente Hanover|Hanover]] (wat die meeste lidmate bygedra het) en Richmond, maar merendeels wat oppervlak betref uit Philipstown.
 
== Latere gebeure ==
Tydens ds. P.J.A. de Villiers se dienstyd van 1922 tot 1927 is die pastorie opgerig teen 'n koste van £3&nbsp;300. Ná sy vertrek word die gemeente steeds gekenmerk deur die kort dienstyd van sy leraars: ds. Jacobus Conradie bly van 1929 tot 1936, ds. Z.B. Loots van 1936 tot 1940 en ds. H.A. de Wet van 1941 tot 1946. Laasgenoemde se opvolger was ds. A.L. Badenhorst. Hy bly tot in 1954, toe hy na [[Welkom]], maar tree in 1957 uit die bediening.
 
In 1952 kon ''[[Ons gemeentelike feesalbum]]'' berig: Die gemeente is 'n klein en tipiese plattelandse gemeente, met 'n besonder welvarende boeregemeenskap. En, sonder om erkenning te gee aan die rol wat daardie kerkverband in die totstandkoming van die dorp en dus onregstreeks ook van die NG gemeente gegee het, sê die feesalbum: "Naas die Nederduitse Gereformeerde gemeente bestaan hier ook 'n gemeente van die Gereformeerde Kerk."
 
== Enkele leraars ==
* Jacobus Johannes Petrus Jordaan, 1876 - 18781876–1878
* Pieter du Toit, 1879 - 18931879–1893
* Schalk Willem Louw, 1894 -– [[2 Februarie]] [[1903]] (oorlede in die amp)
* Dirk Johannes Jacobus van Velden, 1904 - 19091904–1909
* Daniel Lategan, 1908 - 19221908–1922, waarna lektor aan Sendinginstituut tot 1925
* Pieter Jan Albertus de Villiers, 1922 - 19271922–1927 (emeriteer; oorlede op [[25 Junie]] [[1943]])
* [[Jac Conradie|Jacobus Delarey Conradie]], 1929 - 19361929–1936, waarna [[NG gemeente Kaapstad|Groote Kerk]] tot 1967, toe hy aftree
* Zacharias Blomerus Loots, 1936 - 19411936–1941
* [[Hendrik Adrian de Wet]], 1941 - 19461941–1946
* Adriaan Lodewicus Badenhorst, 1946 - 19541946–1954
* Frederik Bernardus van Niekerk, 1954 - 19611954–1961
* Gerhardus Johannes Jacobus Moolman, 1962 - 19631962–1963
* Japser Albertus Nel, 1964 - 19691964–1969
* Abraham Stefanus Erasmus, 1975 -– [[10 Augustus]] [[1985]] (emeriteer; ook sendinggemeente van 1976)
* Pieter Matheus Cockeran, 2000 - 20142000–2014<ref> [http://kerkbode.co.za/amptelike-nuus-16-mei-2014/ Amptelike nuus], ''[[Kerkbode]]'', [[6 Junie]] [[2014]]. URL besoek op 9 Junie 2014.</ref>
* Meiring de Wet, [[1 Mei]] [[2015]] -– hede
 
== Bronne ==
* [[Gustave Adolph Maeder|Maeder, ds. G.A.]] en Zinn, Christian. 1917. ''Ons Kerk Album''. Kaapstad: Ons Kerk Album Maatschappij Bpkt.
* [[Phil Olivier|Olivier, ds. P.L.]], 1952. ''[[Ons gemeentelike feesalbum]]''. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers.
 
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
 
Lyn 80:
* {{af}} [http://www.noordkaapland.co.za/philipstown/ Inligting oor die gemeente op die Sinode van Noord-Kaapland se webtuiste]. URL besoek op 3 November 2014.
 
{{DEFAULTSORT:Philipstown, NG gemeente}}▼
[[Kategorie:Nederduitse Gereformeerde Kerk]]
[[Kategorie:Noord-Kaap]]
 
▲{{DEFAULTSORT:Philipstown, NG gemeente}}
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/wiki/NG_gemeente_Philipstown"