Philipp Otto Runge: Verskil tussen weergawes

<big>'''Philipp Otto Runge'''</big><br />

Vroeë [[Romantiek]]<br /><br />

'''Beduidende werke'''<br /><br />

[[Lêer:Runge Farbenkugel.jpg|160px]]<br />

Eerste drie-dimensionele kleurstelsel<br /><br /><br />[[Lêer:Philipp Otto Runge 003.jpg|160px]]<br />''Die Hülsenbeckschen Kinder''

[[Lêer:Rungehaus Wolgast-2.jpg|160px]]<br>

* ''Rungehaus'' in Wolgast, <br />[[Mecklenburg-Voorpommere]]

* ''Hamburger Kunsthalle'' <br /> [[Hamburg]]

Runge het daarnaas as portretskilder uitgeblink -– met selfportrette en portrette van kinders, waaronder sy befaamde portretskildery ''Die Hülsenbeckschen Kinder''. Weens sy ontydige afsterwe het Runge 'n fragmentariese werk nagelaat -– sowat vierhonderd tekeninge, byna veertig skilderye asook silhoeëtkunswerke. Sy doelwit as kunstenaar was egter rigtingwysend vir die Vroeë Romantiek. Saam met Caspar David Friedrich het hy vir die eerste keer visueel uitdrukking gegee aan die gedagtes van destydse Romantiese denkers en digters.<ref>Sigrid Hinz: ''Philipp Otto Runge''. Berlyn (DDR): Henschelverlag Kunst und Gesellschaft 1973, bl. 5</ref>

Philipp Otto Runge is in die hawe- en handelstad Wolgast in Sweeds-Pommere as die negende van elf kinders van die kunstenaar Daniel Nikolaus Runge (1737-18251737–1825) en sy eggenote Magdalena Dorothea (1737-18181737–1818), welvarende Protestantse burgers, gebore. Magdalena was die dogter van die hoefystersmid Daniel Christian Müller, die grootvader aan vaderskant, Nicolaus Runge (1700-17661700–1766), is uit 'n [[Rügen]]se boeregesin gebore en het hom ná 1720 in Wolgast gevestig waar hy in 1729 burgerreg gekry het.

[[Lêer:Philipp Otto Runge Wir drei.jpg|thumbduimnael|leftlinks|250px|Philipp Otto Runge: ''Wir drei ("Ons drie").''

Vanaf 1789 het Runge in Wolgast skool gegaan. Hy was 'n sieklike kind, maar sy onderwyser, Gotthard Ludwig Kosegarten, het Philipp Otto se geestelike ontwikkeling aktief bevorder en sy belangstelling in die klassieke literatuur en filosofie asook dié van die ''Sturm und Drang''-periode gewek. Sy kunsaanleg het reeds tydens sy skoolloopbaan uiting gevind, maar desondanks het Philipp vanaf 1795 eers 'n opleiding as koopman by sy ouer broer Daniel in Hamburg begin. Daniel het nie net die kunsambisisies van sy jonger broer bevorder nie, maar ook sy hele lewe lank sy finansiële heenkome verseker. Sy sakevennote Hülsenbeck, Speckter en Wülffing het ook Philipp Otto s'n geword.

Sy broer Daniel het hom aan jong digters en kunsbelangstellendes voorgestel. In Hamburg het hy in 1797 eerste tekenkursusse onder leiding van Heinrich Joachim Herterich en kursusse oor die werk met olieverf onder Gerdt Hardorff die Ouere gevolg, en geleidelik het hy begin om in 'n loopbaan as skilder belang te stel.

Tussen 1799 en 1801 het hy aan die Koninklike Akademie in [[Kopenhagen]] onder Jens Juel gestudeer. Gedurende sy studies in [[Denemarke]] het Runge kennis gemaak met Friderike Brun -– 'n kunsbelangstellende wat met haar kunsversameling en haar vriendekring 'n beslissende invloed op die jong kunstenaar uitgeoefen het. Ná voltooingvoltooiing van sy studies in die Deense hoofstad het Philipp Otto Runge eers na Wolgast teruggekeer en in [[Greifswald]] kennis gemaak met die befaamde Romantiese skilder Caspar David Friedrich. Vanaf Junie 1801 tot 1804 het hy sy akademiese opleiding aan die Dresdense Kunsakademie voortgesit en hier onder die indruk van Romantiese kunstenaars soos Friedrich en Johann Gottfried Quistorp gestaan.

Runge het in Dresden tekeninge geskep en studies gedoen en hom met die [[Italië|Italiaanse]] [[Renaissance]] en Hollandse skilderkuns besig gehou. In die Saksiese hoofstad het hy ook kennis gemaak met sy latere vrou, die 15-jarige Pauline Bassenge, 'n koopmansdogter. Sy deelname aan 'n skilderkompetisie van die ''Propyläen''-redaksie onder leiding van Goethe sou groot invloed op sy latere werk uitoefen -– sy werk is summier verwerp. Hierdie beslissing sou hom vervolgens geringskattend na kunsstromings soos klassisisme en historisme laat verwys.

In Maart 1810 het Philipp Otto Runge weer ernstig siek geword aan tuberkulose. Die kunstenaar is op 2 Desember op die ouderdom van slegs 33 jaar oorlede -– net een dag voordat sy vrou die lewe aan nóg 'n seun, Philipp Otto, geskenk het.

* [http://www.philipp-otto-runge-stiftung.de/ ''Philipp Otto Runge Stigting'']