Mogolryk: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k ± 3 kategorieë (HotCat.js)
k Hersien
Lyn 10:
|status_teks =Ryk
|ryk =Mogolryk
|bestaanstydperk =1526-18571526–1857
|jaar_begin =1526
|jaar_einde =1857
Lyn 32:
|vlag_v1 =
|v2 =Sultanaat van Delhi
|vlag_v2 =Delhi Sultanate Flag (catalan atlas).png
|vlag_v2 =
|v3 =Adil Shahi-dinastie
|vlag_v3 =
Lyn 51:
|beeld_vlag =Flag of the Mughal Empire (triangular).svg
|vlag = Vlag van Indië
|beeld_wapen =Imperial Seal of the Mughal Empire.svg
|wapen = Wapen van Indië
|beeld_kaart =The Mughal Empire.jpg
Lyn 122:
|stat_opp4 =
|bev_digtheid4 =
|geldeenheid =[[RupieRoepee]]
|nota=
}}
Lyn 130:
Die '''Mogolryk''' ([[Oerdoe]]: مغلیہ سلطنت‎, ''Mug̱ẖliyah Salṭanat''),<ref name="Balfour">{{en}} {{cite book|last=Balfour|first=E.G.|authorlink=Edward Balfour|title=Encyclopaedia Asiatica: Comprising Indian-subcontinent, Eastern and Southern Asia|year=1976|publisher=Cosmo Publications|isbn=978-81-7020-325-4|location=New Delhi|at=bl. 460, bl. 488, bl. 897}}</ref> self-aangewys as '''Gurkani''' ([[Persies]]: گورکانیان‎, ''Gūrkāniyān''),<ref name="Thackston">{{en}} {{cite book|title=The Baburnama: Memoirs of Babur, Prince and Emperor|publisher=Modern Library|isbn=978-0-375-76137-9|author=Zahir ud-Din Mohammad|authorlink=Babur|editor=Thackston, Wheeler M.|editor-link=Wheeler Thackston|location=New York|page=xlvi|date=10 September 2002}}</ref> was 'n Persinisierde<ref name="persianatemogul">{{en}} {{cite book|title=God and Logic in Islam: The Caliphate of Reason|author=John Walbridge|page=165|quote=Persianate Mogul Empire.}}</ref><ref>{{en}} {{cite book|title=Britain and the Persian Gulf: 1795–1880|author=John Barrett Kelly|page=473}}</ref> ryk wat oor groot dele van die [[Indiese subkontinent]] gestrek het en deur 'n dinastie van Mongoolse en [[Tsjagatai-khanaat|Tsjagatai-Turkse]] oorsprong regeer is.<ref name="Richards1995">{{en}} {{citation|last=Richards|first=John F.|title=The Mughal Empire|url=http://books.google.com/books?id=HHyVh29gy4QC|accessdate=13 Februarie 2015|year=1995|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-56603-2|page=6}}</ref><ref name="Schimmel2004">{{en}} {{citation|last=Schimmel|first=Annemarie|title=The Empire of the Great Mughals: History, Art and Culture|url=http://books.google.com/books?id=N7sewQQzOHUC|accessdate=13 Februarie 2015|year=2004|publisher=Reaktion Books|isbn=978-1-86189-185-3|page=22}}</ref><ref name="Balabanlilar2012">{{en}} {{citation|last=Balabanlilar|first=Lisa|title=Imperial Identity in Mughal Empire: Memory and Dynastic Politics in Early Modern Central Asia|url=http://books.google.com/books?id=7PS6PrH3rtkC|accessdate=13 Februarie 2015|date=15 Januarie 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=978-1-84885-726-1|page=2}}</ref> Die Mogolryk het tussen 1526 en 1857 op die Indiese subkontinent bestaan. Die kernland van die ryk het in die Noord-Indiese [[Indus]]-[[Ganges]]-vlak rondom die stede [[Delhi]], [[Agra]] en [[Lahore]] geleë. Op die hoogtepunt van sy mag in die 17de eeu het die Mogolryk byna die hele subkontinent en dele van die hedendaagse [[Afghanistan]] beheer. Op 3,2 miljoen vierkante kilometer het tussen 100 en 150 miljoen mense geleef.
 
Die heerser is Mogol, Groot-Mogol of Mogolkeiser genoem. In die staats- en hoftaal Persies, wat die oorspronklike [[moedertaal]] van die Mogole – die Tsjagatais, 'n [[Turkse tale|Oos-Turkse taal]] – verplaas het, lui die heersertitel پادشاه ''pādšāh''. Dit is hoër as die koninklike titel [[sjah]] en met 'n [[keiser]] vergelykbaar.
 
Die eerste Groot-Mogol Babur (1526–1530), 'n vors metvan [[Sentraal-Asië|Sentraal-Asiatiese]] oorsprong van die [[Timoeriede]]-dinastie,<ref>{{de}} Annemarie Schimmel: ''Im Reich der Großmuguln. Geschichte, Kunst, Kultur.'' Verlag C. H. Beck, München 2000, ISBN 3-406-46486-6, bl. 7</ref> het vanuit die gebied van die huidige lande Afghanistan en [[Oesbekistan]] die Sultanaat van Delhi verower. As mees belangrike Mogol-heerser word Akbar (1556–1605) beskou, wie die ryk militaristies, polities en ekonomies gevestig het. Onder Aurangzeb (1658–1707) het die Mogolryk sy grootste uitbreiding bereik. Dit het egter deur sy territoriale uitbreiding finansieel en militêr oorspan, waardeur die ryk in die loop van die 18de eeu tot 'n plaaslike krag binne Indië se politiese struktuur gekrimp het. Verskeie swaar militêre nederlae teen die Marathi, Persiese en Afghaanse, asook die intensivering van godsdienstige teenstellings in die binneland tussen die Moslemse[[Moslem]]se "regerende kaste" en die onderworpene meerderheid van die bevolking van landelike [[Hindoeïsme|Hindoes]], bevoordeel sy afkoms bykomend. Na die Indiese opstand van 1857 is Bahadur Shah II, die laaste Groot-Mogol van Delhi, in 1858 deur die Britte veroordeel, afgesit en na [[Mianmar|Birma]] verban. Die gebied het deel geword van [[Brits-Indië]].
 
Vir die nageslag het ryke bewyse van 'n deur Persiese en Indiese kunstenaars geïnspireerde [[argitektuur]], [[skilderkuns]] en [[poësie]] bewaar gebly.