Awwakoem Petrof: Verskil tussen weergawes

'''Awwakoem Petrof''' ([[Russies]]: Аввакум Петров; [[20 November]] [[1620]] of [[1621]] -– [[14 April]] [[1682]]) was ’n Russiese aartspriester wat die konserwatiewe opposisie gelei het teen [[Patriarg Nikon van Moskou|patriarg Nikon]] se hervormings van die [[Russies-Ortodokse Kerk]] wat gelei het tot ’n kerkskeuring. Sy outobiografie, ''Die Lewe van aartspriester Awwakoem'', en sy briewe aan die [[tsaar]] en ander teenstanders van die kerkhervormings word beskou as meesterwerke van die [[17de eeu|17de-eeuse]] Russiese letterkunde.

== Lewe ==

'''Awwakoem (Habakuk) Petrowitsj Kondratjef''' (Аввакум Петрович Кондратьев) is as die seun van ’n priester op ’n dorpie naby [[Nizjni Nowgorod]] gebore. Op ’n jong ouderdom trou hy met Anastasia Markowna, waarna hulle na die dorpie Lopatisjtsji trek. Daar word hy op 24-jarige ouderdom as priester aangestel. Hy is bekend vir sy geloofsywer en haal hom die woede van die dorpenaars op die hals toe hy hulle in sy preke op hul sondes wys. Hy vlug noodgedwonge na [[Moskou]], waar hy in kontak kom met Stefan Wonifatjef, die biegvader van [[Aleksei van Rusland|tsaar Aleksei]], en aartspriester Ioann Njeronof. Hulle stel hom bekend aan die tsaar, wat vir hom ’n beskermingsbrief saamgee.

In 1653 begin die patriarg van Moskou, [[Patriarg Nikon van Moskou|Nikon]], hervormings aanbring aan die tekste en rite van die [[Russies-Ortodokse Kerk]]. Dit is grootliks bedoel om die Kerk in lyn te bring met die [[Grieks-Ortodokse Kerk]]. Awwakoem en ander is sterk gekant teen die hervormings en beskou dit as ’n korrupsie van die Russiese Kerk, wat vir hulle "die ware kerk van God" is en die enigste kerk wat die suiwer Ortodokse geloof bewaar het.

Saam met ’n paar ander vooraanstaande geestelikes skryf Awwakoem ’n petisie aan die tsaar met die versoek dat afgesien word van die hervormings. Kort hierna word hy gearresteer en na die Oespenski-katedraal in die [[Moskouse Kremlin]] gebring, waar die patriarg hom sy priesterskap wil ontneem. Die tsaar keer egter dat dit gebeur. In die herfs van 1653 word Awwakoem en sy gesin verban na [[Siberië]], waar hy in [[Tobolsk]] beland. Hier preek hy teen die "ketterye van Nikon". In 1655 word hy in ’n bevel van die tsaar gelas om na die dorpie Jakoetski te gaan.

[[Lêer:Avvakum by Myasoyedov.jpeg|thumbduimnael|leftlinks|280px|Awwakoem op die brandstapel, skildery deur Grigori Mjasojedof (1897).]]

Hy bly hier tot in 1662, toe hy toegelaat word om na Moskou terug te keer. Die tog duur twee jaar en eindelik kom hy in die lente van 1664 in die stad aan. Hier is Awwakoem, wat intussen bekend geword het om sy standvastigheid en beproewinge, die middelpunt van belangstelling. Hy word weer deur die tsaar ontvang en selfs toegelaat om in die Kremlin te bly. In dié tyd het hy weer kontak met sy geesgenoot [[bojarinja Morozowa]].

== Agtergrond van die kerkhervormings ==

In 1439 het die Russiese Kerk kontak verbeek met [[Konstantinopel]], waarvandaan die Russe hulle geloof gekry het, omdat die Russe gemeen het dat die Grieke verraad teen die ortodoksie gepleeg het. Baie het die val van Konstantinopel in 1456 gesien as God se straf omdat hulle ’n ooreenkoms met [[Rome]] gesluit het.

Sedertdien was daar die idee in Rusland dat hulle die bewakers is van die ware, suiwer ortodoksie. Dié mening het nog voortgeleef in die 17de eeu, ook vir Awwakoem en sy geesgenote. Dit was dus met verbystering dat talle mense verneem het juis die Russiese kerktradisie bevat baie foute en selfs ketterye. Die voorstaanders van die hervormings het gemeen dat die Grieke Rusland gekersten het en dat die Griekse Kerk, wat intussen verskille getoon het met die Russiese Kerk, beskou moes word as die hoeksteen van die ortodoksie. Ondanks die groot teenstand is die hervormings wat patriarg Nikon begin het, aanvaar op die konsilie van 1666-16671666–1667. Die teenstanders, waarvan Awwakoem die leier geword het, is deur die Russiese Kerk vervloek en uit die Kerk geban. Dit het gelei tot ’n skeuring (Russies: раскол; ''raskol'') in die Kerk met die amptelike Kerk aan die een kant en die ''raskolniki'' (later bekend as die Ougelowiges) aan die ander kant.

== Persepsie van Awwakoem ==

[[Lêer:Avvakum-fire.jpg|180px|thumbduimnael|Ikoon uit die 19de eeu waarop ’n engel met Awwakoem se siel na die hemel vlieg.]]

Awwakoem word algemeen beskou as een van die merkwaardigste figure in die Russiese geskiedenis, iemand met ’n buitengewoon sterk, temperamentele karakter en met ’n diep geloof. Sy outobiografie, ''Die Lewe van Aartspriester Awwakoem'' (''Житие протопопа Аввакума''), het hom bekend gemaak by ’n groot deel van die publiek, in én buite Rusland. Tot in die [[18de eeu]] is in Rusland ’n baie formele taal in geskrifte gebruik wat swaar geleun het op [[Ou Kerkslawies|Oudslawies]] en wat ver verwyder was van die spreektaal. Awwakoem het in sy outobiografie afgewyk hiervan en in die spreektaal geskryf. Dit is ook die eerste Russiese dokument waarin die verteller in die eerste persoon skryf. Awwakoem se taal was uitdrukkingsvol en kleurryk, wat maak dat dit steeds gelees word.

* Awwakoem was vir die Russies-Ortodokse Kerk ’n sleutelfiguur in die Kerk se skeuring en hy word dus beskou as ’n rebelleleier en dus amper ’n misdadiger, sowel teen die Kerk as teen die staat. Hy is steeds ’n omstrede figuur en die Kerk se houding jeens hom is onduidelik.

* Die intelligentsia het Awwakoem waardeer vir sy onbuigsaamheid en skitterende prosa. Talle beskou hom steeds as die eerste andersdenkende in die Russiese geskiedenis. Hulle loof hom egter eerder vanweë die literêre en politiek-historiese aspekte van sy lewe as vanweë sy godsdiensoortuigings.

* Die Ougelowiges beskou Awwakoem as ’n [[martelaar]] van die ou geloof, ’n onwrikbare teenstander van Nikon se kerkhervormings. Die kerk van die Ougelowiges het hom in 1916 heilig verklaar. Hy het twee feesdae per jaar: op 27 April en 15 Desember ([[Gregoriaanse kalender|nuwe styl]]).

== Sien ook ==

== Verwysings en beknopte bibliografie ==

''' In Nederlands''' <br>

* Het leven van aartspriester Avvakoem door hemzelf geschreven. Antwerpen, Benerus, 2001. ISBN 90-806363-1-2

'''In Engels''' <br>

* Cherniavsky, M., The Reception of the Council of Florence in Moscow and Shevchenko I., Ideological Repercussions of the Council of Florence, Church History XXIV (1955), 147-157 en 291-323 (artikels)

* Crummey, Robert O. The Old Believers & The World of Antichrist; The Vyg Community & The Russian State, Wisconsin U.P., 1970

* Gill, T. The Council of Florence, Cambridge, 1959

* Zenkovsky, Serge A. The ideology of the Denisov brothers, Harvard Slavic Studies, 1957. III, 49-66

* Zenkovsky, S.: The Old Believer Avvakum, Indiana Slavic Studies, 1956, I, 1-51

* Zenkovsky, S.: The Russian Schism, Russian Review, 1957, XVI, 37-58

'''In Russies'''<br>

* Будкина И., Волков В., Вургафт С., Урушев Д., Ушаков И., Чистяков Г., Старообрядчество в России Энциклопедический иллюстрированный словарь, Москва, 2005 / Boedkina I., Wolkof W., Woergaft S., Oeroesjef D., Oesjakof I., Tsjistjakof G., Staroobrjadtsjestwo w Rossiji, Moskwa, 2005

* Зеньковский С.А. Русское старообрядчество, Том I и II, Москва, 2006 / Zenkofski S.A. "Russie Ougelowiges" Volumes I en II, Moskou, 2006

* Голубинский Е.Е. История русской церкви, Москва, 1900 / Goloebinski E.E. "Geskiedenis van die Russiese Kerk", Moskou, 1900

* Каптерев Н.Ф. Патриарх Никон и его противники в деле исправления церковныx обрядов, Москва, 1913 / Kapteref N.F. "Patriarg Nikon en Sy Teenstanders en die Regstelling van die Kerkrite", Moskou, 1913

* Карташов А.В. Очерки по иситории русской церкви, Париж, 1959 / Kartasjof A.W. "Hooftrekke van die Geskiedenis van die Russiese Kerk", Parys, 1959

[[imageLêer:Crystal txt.png|20px|leftlinks]]<small>Hierdie artikel is vertaal vanuit die [http[://nl.wikipedia.org/wiki/Avvakoem_Petrov:Avvakoem Petrov|Nederlandse Wikipedia]]</small>