Wysiging soos op 11:30, 22 Desember 2015 wysig Arthur R (besprekings \| bydraes) 410 edits →‎Wapen ← Ouer wysiging		Wysiging soos op 18:53, 1 Januarie 2016 wysig maak ongedaan Naudefj (besprekings \| bydraes) Burokrate, Administrateurs 71 387 edits No edit summary Nuwer wysiging →
Lyn 1: : <small>''Die artikel handel oor die dorp, vir koningin Victoria se man, sien [[Albert, prinsgemaal]].''</small> {{Inligtingskas Nedersetting \|amptelike_naam=Prins Albert Line 27 ⟶ 28: \|lengtegraad_OW=O \|koördinaattipes=region:ZA_type:city_source:GNS-enwiki \|koördinaatwys=aansig=inlyn,titel \|bevolking_soos_op=2011 \|bevolkingnotas= Line 41 ⟶ 42: }} [[Lêer:Anglikaanse kerk St John the Baptist Prins Albert.jpg\|~~thumb~~duimnael\|~~left~~links\|240px\|Die Anglikaanse kerk St. John the Baptist op Prins Albert.]] [[Lêer:NG kerk Prins Albert.jpg\|~~thumb~~duimnael\|regs\|210px\|Die kerkgebou van die [[NG gemeente Prins Albert]]. Die hoeksteen is op 1 Oktober [[1860]] gelê.]] [[Lêer:Toerismekantoor Prins Albert.jpg\|~~thumb~~duimnael\|links\|240px\|Die Toerismevereniging se kantoor in die hoofstraat van Prins Albert.]] [[Lêer:Hoofstraat Prins Albert.jpg\|~~thumb~~duimnael\|links\|240px\|Die hoofstraat van Prins Albert met sneeu op 'n bergkruin in die rigting van [[Meiringspoort]].]] [[Lêer:NG kerk Prins Albert Pastorie.jpg\|~~thumb~~duimnael\|regs\|240px\|Die pastorie van die [[NG gemeente Prins Albert]].]] '''Prins Albert''' ([[Engels (taal)\|~~Engels~~Engelse]]e spelling: ''Prince Albert'') is 'n dorp in die [[Sentraal Karoo-distriksmunisipaliteit\|Sentraal-Karoo Distriksmunisipaliteit]] in die suide van die [[Karoo]], net noord van die [[Swartberg]], met ongeveer 7 000 inwoners, onder wie 6 000 bruinmense en 800 witmense. Die belangrikste dorpe in die omgewing is [[Beaufort-Wes]] (159 km van Prins Albert af), [[Willowmore]] (134 km) en [[Oudtshoorn]] (72 km). == Geografie en klimaat == Prins Albert lê aan die voet van die Swartberg en by die noordelike ingang tot die [[Swartbergpas]], op 'n hoogte van 650 meter bo [[seevlak]]. Die dorp het sy landelike 19de eeuse karakter met sy kenmerkende grasgedekte gewelhuise bewaar. Die landskap in die omgewing spog met die tipiese helderblou Karoo-uitspansel, tintelende berglug en kristalhelder stroompies. Die blomme, [[vrugte]] en [[groente]], wat op Prins Albert se standplase gedy, word uit die bergstroompies natgelei.<ref>Marincowitz, Helena: ''Prins Albert -– lusoord in die Karoo''. In: Suid-Afrikaanse Panorama, volume 32, nommer 12 (Desember 1987), bl. 36</ref> Die dorp het 'n tipiese Karooklimaat met baie warm somers en gematigde winters. Prins Albert het 300 sonskyndae en 'n gemiddelde reënval van slegs 220 millimeter per jaar. == Geskiedenis == Die dorp het aanvanklik as 'n kerkdorpie ontwikkel. Die leenplaas De Qweekvalleij is op [[2 Desember]] [[1762]] deur die eerste blanke pionier in die gebied, Zagarias de Beer, betrek. Die plaas was 'n halfwegstasie tussen [[Kaapstad]] en [[Graaff-Reinet]], en sy seun Samuel het hier later vername besoekers ontvang, waaronder die Kaapse goewerneurs [[Joachim van Plettenberg]] en [[Jan Willem Janssens]]. Laasgenoemde is van die bekende reisiger en natuurkundige dr. [[Hinrich Lichtenstein]] vergesel.<ref>Marincowitz (1987), bl. 36</ref> Vanaf [[1827]] het twee Bothma-broers die plaas gehuur en in [[1844]] het hulle volle eiendomsreg verkry. Die Zwartberg-gemeente is reeds in November [[1842]] afgestig van die moedergemeente, [[NG gemeente Beaufort-Wes\|Beaufort-Wes]]. As sodanig is dit die [[~~Lys_van_eerste_100_NG_gemeentes_in_Suid~~Lys van eerste 100 NG gemeentes in Suid-Afrika\|29ste oudste NG gemeente in Suid-Afrika]] en die 20ste oudste in die Sinode van Wes-en-Suid-Kaapland. Die nuwe kerkraad het die grond by die Bothmas gekoop en die eerste kerkie en pastorie is in [[1844]] voltooi. Aanvanklik het die kerkraad op [[11 November]] [[1844]] besluit dat die dorp wat om die kerk ontstaan het "naar zijne koninklijke hoogheid Prins Albert" ''Albertsburg'' genoem sou word. Die [[Kaapkolonie\|Kaapse]] owerheid het egter op [[31 Julie]] [[1845]] ter ere van koningin [[Victoria van die Verenigde Koninkryk\|Victoria]] se eggenoot die naam Prins Albert aan die nuwe dorp toegeken.<ref>Marincowitz (1987), bl. 36</ref> Die dorp het sodanig gegroei dat daar in [[1881]] 'n dorpsbestuur in die lewe geroep is, en in [[1901]] munisipale status toegeken is. Waarskynlik is hierdie vinnige groei deur die volstruisveer-era gestimuleer. Met die voltooiing van die Swartbergpas in [[1886]] het Prins Albert 'n belangrike sentrum langs die roete tussen die kus en die binneland geword. Die dorp was in [[1891]] midde-in 'n goudstormloop toe 'n goudklont naby die dorp ontdek is. == Wapen == Die munisipale raad het in 1965 en weer in 1966 'n wapen by die Kaapse Provinsiale Administrasie geregistreer : ''In swart, 'n goue ruitkrans en 'n hoekige skildhoof albei goud''. Die helmteken is drie protea blomkoppe uitkomend uit 'n goue kroon, en die wapenspreuk is "Servimus".<ref name=ok>Kaap die Goeie Hoop ''Offisiële Koerant'' 3296 (11 Junie 1965) en 3334 (4 Maart 1966).</ref> Die wapen is in 1968by die [[Buro vir Heraldiek]] geregistreer.<ref name=bvh>http://www.national.archsrch.gov.za.</ref> == Besienswaardighede == Die [[Nederduits Gereformeerde Kerk]]gebou is die middelpunt van Prins Albert. Die gebou is sedert sy ingebruikneming in 1865 nog onveranderd.<ref>Marincowitz (1987), bl. 37</ref> Die kultuurhistoriese Fransie Pienaarmuseum behandel die geskiedenis van die dorp en sy omgewing. Die [[museum]] se versamelings is grotendeels deur Fransie Pienaar saamgestel, maar ook huidige en vroeëre bewoners het skenkings aan die museum gemaak.<ref>[http://www.patourism.co.za/museum.htm ''www.patourism.co.za: Die Fransie Pienaar Museum'']</ref> Line 74 ⟶ 75: == Bekende boorlinge == * [[De Villiers Lamprecht]], atleet * [[Haas Schoeman]] -– Springbok-rugbyspeler == Sien ook == Line 80 ⟶ 81: * [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]] == Verwysings == {{~~verwysings~~Verwysings}} {{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox\|DC5}}

Prins Albert: Verskil tussen weergawes