Goewerneur-generaal van Suid-Afrika: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Morne (besprekings | bydraes)
Bygewerk
Lyn 1:
[[Lêer:Flag of the Governor-General of South Africa (1931-1953).svg|duimnael|Vlag van die Goewerneur-generaal van Suid-Afrika (1931–1953)]]
[[Lêer:Earlofathlone.jpg|thumb|regs|190px|[[Alexander Cambridge, 1ste Graaf van Athlone|Die Graaf van Athlone]] ([[1924]]–[[1931]]).]]
[[Lêer:Flag of the Governor-General of South Africa (1953-1961).svg|duimnael|Vlag van die Goewerneur-generaal van Suid-Afrika (1953–1961)]]
[[Beeld:Patrick Duncan.jpg|thumb|right|190px|[[Patrick Duncan|Sir Patrick Duncan]] ([[1937]]–[[1943]]).]]
Die '''Goewerneur-generaal van die [[Unie van Suid-Afrika]]''' was die verteenwoordiger van die Britse Kroon in [[Suid-Afrika]] tussen 31 Mei 1910 en 31 Mei 1961. Die Unie van Suid-Afrika was 'n Gemenebes Koninkryk ([[Engels]]: ''Commonwealth Realm'') waarin [[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk|Koningin Elizabeth II]] die titel "Koningin van Suid-Afrika" gehad het al het sy die land nooit in die hoedanigheid besoek nie.
[[Beeld:EG Jansen 1949.jpg|thumb|right|190px|Dr. [[E.G. Jansen]] ([[1951]]–[[1959]]).]]
[[Beeld:CR Swart 1960.jpg|thumb|right|190px|[[Charles Robberts Swart]] ([[1959]]–[[1961]]).]]
 
Sommige van die draers van die pos was lede van die Britse Koninklike Familie insluitend [[Prins Arthur van Connaught]], tussen 1920 en 1923, en die [[Alexander Cambridge, 1ste Graaf van Athlone|Graaf van Athlone]], wat tussen 1923 en 1930 gedien het voor hy die Goewerneur-generaal van [[Kanada]] geword het. Soos in ander Dominions, sou dit verander met slegs Suid-Afrikaanse burgers wat die amp in latere jare gedra het. In daardie jare was die ampsdraers natuurlik almal blankes.
Die '''Goewerneur-generaal van die [[Unie van Suid-Afrika]]''' was die verteenwoordiger van die Britse Kroon in [[Suid-Afrika]] tussen [[31 Mei]] [[1910]] en [[31 Mei]] [[1961]]. Die Unie van Suid-Afrika was 'n Gemenebes Koninkryk ([[Engels]]: ''Commonwealth Realm'') waarin [[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk|Koningin Elizabeth II]] die titel "Koningin van Suid-Afrika" gehad het al het sy die land nooit in die hoedanigheid besoek nie.
 
Sommige van die draers van die pos was lede van die Britse Koninklike Familie insluitend [[Prins Arthur van Connaught]], tussen [[1920]] en [[1923]], en die [[Alexander Cambridge, 1ste Graaf van Athlone|Graaf van Athlone]], wat tussen [[1923]] en [[1930]] gedien het voor hy die Goewerneur-generaal van [[Kanada]] geword het. Soos in ander Dominions, sou dit verander met slegs Suid-Afrikaanse burgers wat die amp in latere jare gedra het. In daardie jare was die ampsdraers natuurlik almal blankes.
 
== Republikeinse strewe ==
Die [[Nasionale Party]] met sy hoofsaaklik [[AfrikanerAfrikaners|Afrikanerbasis]]basis, wat in [[1948]] aan bewind gekom het, was uitgesproke republikeins en het Suid-Afrika se volgehoue bande met die Kroon as 'n oorblyfsel van Britse imperialisme beskou. Onder die Nasionale Party is die amp van goewerneur-generaal beklee deur afgetrede regeringsministers, wat geweier het om die tradisionele, "koloniale" Windsor-uniform te dra wat uit 'n blou militêre baadjie en 'n geveerde hoed bestaan het. In [[1957]] het [[God Save the Queen]] opgehou om gelyke status met [[Die Stem van Suid-Afrika]] as nasionale volkslied te hê, en het die Britse [[Vlag van die Verenigde Koninkryk|Union Jack]] op soortgelyke wyse gelyke status met die Suid-Afrikaanse vlag verloor.
 
In [[1960]] het die [[Eerste Minister van Suid-Afrika]], [[Hendrik Verwoerd]] 'n [[1960 Suid-AfrikaAfrikaanse referendum van 1960|referendum]] oor die republikeinse saak onder wit kiesers gehou. Besware is gemaak teen die vermindering van die stemouderdom na 18 en die insluiting van wit kiesers in [[Suidwes-Afrika]], maar op [[5 Oktober]] [[1960]] was 52% van die stemme ten gunste van die vraag: 'Steun u 'n republiek vir die Unie?'.
 
[[Charles Robberts Swart]], die laaste goewerneur-generaal, het die offisier wat die regeringsadministreer (?) geword in April [[1961]] onder 'n tussentydse maatreël voor hy ingesweer is as die eerste [[Staatspresident van Suid-Afrika|Staatspresident]] van die Republiek van Suid-Afrika op [[31 Mei]] daardie jaar.
 
== GoewerneursLys van goewerneurs-generaal van die Unie van Suid-Afrika (1910–1961) ==
{| class="wikitable" width="100%" style="text-align:center;"
* [[Herbert John Gladstone|Die Burggraaf Gladstone]] ([[1910]]–[[1914]])
! #
* [[Sydney Charles Buxton, 1ste Graaf Buxton|Die Burggraaf Buxton]] ([[1914]]–[[1920]])
! Naam<br /><small>(Geboorte–Dood)</small>
* [[Prins Arthur van Connaught]] ([[1920]]–[[1924]])
! width="100px" | Portret
* [[Alexander Cambridge, 1ste Graaf van Athlone|Die Graaf van Athlone]] ([[1924]]–[[1931]])
! Ampsaanvaarding
* [[George Villiers, 6de Graaf van Clarendon|Die Graaf van Clarendon]] ([[1931]]–[[1937]])
! Amp verlaat
* [[Patrick Duncan|Sir Patrick Duncan]] ([[1937]]–[[1943]])
! [[Lys van monarge van Brittanje|Monarg]]
* [[Nicolaas Jacobus de Wet]] ([[1943]]–[[1946]])
! [[Eerste Minister van Suid-Afrika|Eerste Minister]]
* [[Gideon Brand van Zyl]] ([[1946]]–[[1951]])
|--
* [[E.G. Jansen]] ([[1951]]–[[1959]])
! 1
* [[Lucas Cornelius Steyn]] ([[1959]])
| [[Herbert John Gladstone]]<br /><small>(1854–1930)</small>
* [[Charles Robberts Swart]] ([[1959]]–[[1961]])
| [[Lêer:Herbert John Gladstone.jpg|100px]]
| 31 Mei 1910
| 8 September 1914
| rowspan=5| [[George V van die Verenigde Koninkryk|George V]]
| rowspan=2| [[Louis Botha|Botha]]
|--
! 2
| [[Sydney Charles Buxton, 1ste Graaf Buxton|Sydney Charles Buxton]]<br /><small>(1853–1934)</small>
| [[Lêer:Sydney Charles Buxton.png|100px]]
| 8 September 1914
| 17 November 1920
|--
! 3
| [[Prins Arthur van Connaught|Arthur van Connaught]]<br /><small>(1883–1938)</small>
| [[Lêer:Prince Arthur of Connaught colour.jpg|100px]]
| 17 November 1920
| 21 Januarie 1924
| rowspan=2| [[Jan Christian Smuts|Smuts]]
|--
! 4
| [[Alexander Cambridge, 1ste Graaf van Athlone|Alexander Cambridge]]<br /><small>(1874–1957)</small>
| [[Lêer:Earlofathlone.jpg|100px]]
| 21 Januarie 1924
| 26 Januarie 1931
|--
! 5
| [[Graaf van Clarendon|George Villiers]]<br /><small>(1877–1955)</small>
| [[Lêer:George Herbert Hyde Villiers.jpg|100px]]
| 26 Januarie 1931
| 5 April 1937
| rowspan=2| [[Barry Hertzog|Hertzog]]
|--
! 6
| [[Patrick Duncan]]<br /><small>(1870–1943)</small>
| [[Lêer:Patrick Duncan.jpg|100px]]
| 5 April 1937
| 17 Julie 1943
| rowspan=4| [[George VI van die Verenigde Koninkryk|George VI]]
|--
! —
| [[Nicolaas de Wet]]<br /><small>(1873–1960)</small><br /><small>(''waarnemend'')</small>
| [[Lêer:Nicolaas de Wet.jpg|100px]]
| 17 Julie 1943
| 1 Januarie 1946
| rowspan=2| Smuts
|--
! 7
| [[Gideon Brand van Zyl]]<br /><small>(1873–1956)</small>
| [[Lêer:Gideon Brand van Zyl.jpg|100px]]
| 1 Januarie 1946
| 1 Januarie 1951
|--
! 8
| [[E.G. Jansen]]<br /><small>(1881–1959)</small>
| [[Lêer:EG Jansen 1949.jpg|100px]]
| 1 Januarie 1951
| 25 November 1959
| [[Daniël François Malan|Malan]]
|--
! —
| [[Lucas Cornelius Steyn]]<br /><small>(1903–1976)</small><br /><small>(''waarnemend'')</small>
| [[Lêer:Coat of Arms of South Africa (1932-2000).svg|100px]]
| 26 November 1959
| 11 Desember 1959
| rowspan=3| [[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk|Elizabeth II]]
| rowspan=3| [[Hendrik Verwoerd|Verwoerd]]
|--
! 9
| [[Charles Robberts Swart]]<br /><small>(1894–1982)</small>
| [[Lêer:CR Swart 1960.jpg|100px]]
| 11 Desember 1959
| 30 April 1961
|--
! —
| [[Lucas Cornelius Steyn]]<br /><small>(1903–1976)</small><br /><small>(''waarnemend'')</small>
| [[Lêer:Coat of Arms of South Africa (1932-2000).svg|100px]]
| 30 April 1961
| 31 Mei 1961
|--
|}
 
== KykSien ook ==
{{CommonsKategorie|Governors-General of South Africa}}
* [[Adjunkpresident van Suid-Afrika]]
* [[Eerste Minister van Suid-Afrika]]
* [[President van Suid-Afrika]]
* [[Staatspresident van Suid-Afrika]]
* [[PresidentLys van Suid-AfrikaAfrikaanse staatshoofde]]
* [[Eerste Minister van Suid-Afrika]]
 
{{Goewerneurs-Generaal van Suid-Afrika}}
 
[[Kategorie:Titels]]
[[Kategorie:Goewerneurs-generaal van Suid-Afrika| ]]
[[Kategorie:Lys van ampsbekleërs|Suid-Afrika, Goewerneur-generaal]]
[[Kategorie:Suid-Afrikaanse lyste]]