Isomorfiese vervanging: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
JMK (besprekings | bydraes)
teksdetails
JMK (besprekings | bydraes)
skakels
Lyn 1:
'''Isomorfiese vervanging''' is 'n begrip uit die [[kristallografie]], [[mineralogie]] en [[vastestofchemie]].
 
Vastestowwe is gewoonlik nie in mekaar oplosbaar nie, omrede die boustene van die een struktuur nie in die raamwerk van die ander stof se kristalrooster inpas nie. [[Atoom|Atome]] of [[Ioon|ione]] wat verwante eienskappe en groottes het is egter 'n uitsondering op hierdie reël. 'n Goeie voorbeeld is die atome van [[silwer]] en van [[goud]], wat nie baie in terme van grootte verskil nie en ook heelwat in hul eienskappe ooreenkom. Die twee metale het byvoorbeeld dieselfde kristalstruktuur. Silwer-atome kan daarom vryelik in die goudrooster ingebou word en die omgekeerde is ook waar. Die oplosbaarheid is onbeperk en ons kan sê dat die twee vastestowwe ''mengbaar'' is. Die vaste oplossings word ''elektrum'' genoem.
 
Die kristallyne struktuur van silwer en goud is eenvoudig met 'n klein eenheidsel. [[Mineraal|Minerale]] het dikwels 'n stuktuur wat ingewikkelder is en die sel is groot. Binne die struktuur is egter vervanging van die een ioon deur die ander egter moontlik. [[Silikon]] is dikwels aanwesig in 'n tetraëder van [[suurstof]] atome, maar dit kan vervang word deur aluminiumione wat ook in 'n tetraëdriese omringing 'tuisvoel'. Dat wil sê dat die energie van so 'n konfigurasie laag genoeg is dat dit tot 'n stabiele struktuur lei. Ander ione soos {{chem|Mg|2+}} en {{chem|Fe|2+}} kom veral in oktaëdriese omringing voor en kan mekaar vervang.
 
Dieselfde minerale het daarom dikwels 'n samestelling wat kan varieer van vindplek tot vindplek. Gewoonlik sal die parameters[[parameter]]s wat die verandering van die eenheidssel beskryf egter wel afhanklik wees van byvoorbeeld die Mg/Fe-verhouding van die monster. Ook kan die voorkoms van die kristalle verander. [[Magnesium]] is kleurloos, by [[yster]] kan die kristal groen of bruin gekleurd wees, [[chroom]] rooi, en [[mangaan]] pers, ensomeer.
 
[[Kategorie:Vastestofchemie]]