Suid-Afrikaanse Party: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Morne (besprekings | bydraes) |
+ Inligtingskas |
||
Lyn 1:
'''Suid-Afrikaanse Party''' is die naam van drie voormalige Suid-Afrikaanse politieke partye.
== Suid-Afrikaanse Party (1911 tot 1934) ==▼
[[Beeld:JanSmutsFM.png|thumb|Genl. [[Jan Christian Smuts]] was die tweede leier van die Suid-Afrikaanse Party]]▼
{{Inligtingskas Politieke party
[[Beeld:Smuts kabinet 1923.jpg|thumb|320px|Genl. [[Jan Christian Smuts]] en sy kabinet in 1923. Voor: sir [[Thomas Watt]], sen. [[F.S. Malan]], Smuts, sir [[Thomas Smartt]] en mnr. [[Henry Burton]]. Agter: sen. [[Nicolaas de Wet]], kol. [[Deneys Reitz]], sir [[Patrick Duncan]], mnr. [[John William Jagger]] en kol. [[Hendrik Mentz]].]]▼
| party_naam = Suid-Afrikaanse Party
| afkorting = SAP
| party_logo =
| logobeskrywing =
| logo_onderskrif =
| leier = [[Louis Botha]]<br />[[Jan Christian Smuts]]<br />[[Barry Hertzog]]
| slagspreuk =
| gestig = [[21 November]] [[1910]]
| ontbind = [[4 Desember]] [[1934]]
| samesmelting_van =
| afgestig_van =
| voorafgegaan =
| samesmelting_met =
| opgevolg = [[Verenigde Party]]
| nuusbrief =
| hoofkwartiere = [[Bloemfontein]]
| studente_vleuel =
| jeugvleuel =
| ideologie = [[Unie van Suid-Afrika|Afrika-unionisme]]<br />Wit nationalisme<br />[[Afrikaners]] se belange
| nasionaal = ''Geen''
| internasionaal = ''Geen''
| kleure = {{kleurkas|#87CEEB}} [[Ligblou]]
| webwerf =
}}
▲[[
▲==Suid-Afrikaanse Party (1911 tot 1934)==
▲[[
'n Politieke party op [[21 November]] [[1911]] tydens 'n kongres in [[Bloemfontein]] ná [[Uniewording]] gestig uit die samesmelting van die Suid-Afrikaanse Party ([[Kaapprovinsie|Kaapland]]), [[Orangia-Unie]] ([[Oranje-Vrystaat]]), [[Het Volk]] ([[Transvaal]]) en 'n aantal Engelssprekende elemente. Die eerste leier van die party was genl. [[Louis Botha]], wat met sy dood in Augustus [[1919]] opgevolg is deur genl. [[Jan Christian Smuts]], wat die leier was tot en met die samesmelting van die party met die [[Nasionale Party]] onder leiding van genl. [[James Barry Munnik Hertzog]] op [[5 Desember]] [[1934]]. Die SAP het regeer tot die [[Nasionale Party]] en [[Arbeidersparty]] die 1924-verkiesing gewen en die sogenaamde [[Pakt-regering]] gevorm het.
Line 13 ⟶ 38:
Die [[Regerende Party]] party was voorloper van albei die groot partye wat die Suid-Afrikaanse politiek in die een of ander gedaante van [[1910]] tot [[1994]] sou oorheers. Die [[Nasionale Party]] onder genl. [[James Barry Munnik Hertzog|J.B.M. Hertzog]] het in [[1913]] van die SAP afgestig en weer op [[5 Desember]] met die SAP saamgesmelt om die [[Verenigde Party|Verenigde Suid-Afrikaanse Nasionale Party]] te vorm. En die ''Gesuiwerde'' [[Nasionale Party]] was op sy beurt 'n uitvloeisel van die vroeëre Nasionale Party. Ondersteuners van die SAP het as Sappe bekendgestaan, in teenstelling met ondersteuners van die Nasionale Party wat Natte geheet het, afgekort van dié party se Hollandse naam: Nationale Partij.
== Suid-Afrikaanse Party (1947 tot 1948) ==
Met die toetrede van [[Suid-Afrika]] tot die [[Tweede Wêreldoorlog]] en die bedanking van genl. [[J.B.M. Hertzog]] uit die [[Verenigde Party]], stel genl. [[Jan Christian Smuts|Jan Smuts]] 'n nuwe koalisieregering saam, waarin lede van sowel die [[Arbeidersparty]] as die [[Dominiumparty]] dien. Voor die einde van [[1945]] bedank kol [[Charles Stallard]] uit die kabinet en neem sy plek in die opposisiebanke in. Twee jaar later bedank hy as partyleier. Die res van die Dominiumparty se lede vorm in [[1947]] saam met afvalliges van die [[Arbeidersparty]] die Suid-Afrikaanse Party, maar die party verdwyn 'n jaar later van die politieke toneel.
== Suid-Afrikaanse Party (1977 tot 1980) ==
Op [[19 Januarie]] [[1977]] word ses Volksraadslede van die [[Verenigde Party]] uit die party geskors omdat hulle hul nie met sir [[De Villiers Graaff]] se inisiatief ("Red Suid-Afrika") om 'n nuwe breë opposisie-party daar te stel, kan vereenselwig nie. Die ses stig op [[26 Maart]] [[1977]] die [[Onafhanklike Verenigde Party]], waarvan die naam op [[28 Mei]] [[1977]] na die S.A.P. verander word. Die party vaar verbasend goed in die [[Suid-Afrikaanse algemene verkiesing van 1977|verkiesing]] net ses maande na sy stigting, en het drie setels gewen.
Die eerste leier was [[Myburgh Streicher]] van Mei [[1977]] tot Januarie [[1978]] en die tweede en laaste [[John Wiley]] van [[21 Januarie]] [[1980]] tot en met die party se inlywing by die [[Nasionale Party]] onder leiding van [[Pieter Willem Botha|P.W. Botha]] op [[13 Junie]] [[1980]].
== Bronne ==
* [[Eric Rosenthal|Rosenthal, Eric]], ''Encyclopaedia of Southern Africa'', Juta and Company Limited, Kaapstad en Johannesburg, 1978.
* Mostert, J.P.C., ''Politieke Partye in Suid-Afrika'', Instituut vir Eietydse Geskiedenis, U.O.V.S., Bloemfontein, 1986.
[[Kategorie:Verenigde Party]]
| |||