Buenos Aires: Verskil tussen weergawes

[[Lêer:Rio de la Plata BA 2.JPG|duimnael|links|250px|[[Nasa]]-satellietbeeld van die [[Río de la Plata]], met Gran Buenos Aires aan die regterkant en links bo [[Montevideo]], [[Uruguay]]]]

Danksy talle winkels en boetieke, sy pragtige argitektuur, 'n ryk kulturele lewe, uitstekende restourante en sy kosmopolitiese bevolking van oorwegend Italiaanse, Spaanse, Franse, Duitse, Engelse, Oos-Europese, Arabiese en Asiatiese herkoms staan Buenos Aires ook as die [[Parys]] van die Suide bekend. Die stad is een van die mees Europese van [[Suid-Amerika]] en ook die Suidelike Halfrond en het sy Goue Era in die tydperk tussen [[1880]] en [[1920]] beleef, toe Argentinië danksy ongekende ekonomiese groei tot een van die tien welvarendste lande wêreldwyd ontwikkel het. Buenos Aires as sy skitterende hoofstad het destyds nuwelinge uit [[Europa]] gelok wat hier 'n beter heenkome probeer vind het.

[[Lêer:Buenos Aires-Center-P3050007.JPG|duimnael|links|200px|Tradisionele Europese en moderne boustyle]]

Die eerste Europese seevaarder, wat in die jaar [[1516]] naby Buenos Aires voet aan wal gesit het, was die Spanjaard Juan de Solís. Hy het die groot rivier, wat hy teengekom het, ''Mar Dulce'' ("Die Soet See") genoem. Twintig jaar later het Pedro de Mendoza die eerste nedersetting in die gebied gestig, Santa Maria del Buen Aire. Die jaar 1536 word gevolglik as Buenos Aires se stigtingsdatum beskou. Weens die verset van vyandelik gesinde Indiane is die Spanjaarde egter gedwing om die kolonie enkele jare later na [[Asunción]] in [[Paraguay]] te verskuif.

Die perde en beeste, wat die Spanjaarde agtergelaat het, het die grondslag vir die Argentynse veeteelt gevorm, die belangrikste ekonomiese basis van die land. 'n Permanente vesting en dorp het uiteindelik in [[1580]] ontstaan toe 'n groep oorspronklike setlaars na die gebied teruggekeer het. Die stad het vir bykans tweehonderd jaar 'n onbenullige plek gebly, en aangesien die Spaanse regering die voorkeur aan ander hawens soos [[Lima]] gegee het, het talle bewoners 'n broodwinning van smokkelary gemaak.

Eers met die stigting van 'n Spaanse onderkoninkryk, wat groot dele van Argentinië, [[Chili]], [[Uruguay]] en [[Bolivië]] ingesluit het, het die Buenos Aires 'n belangrike rol as administratiewe sentrum begin speel. Snelle ekonomiese vooruitgang het die plaaslike nasionalisme bevorder; die gebied het in [[1810]] 'n selfregerende status gekry, en in [[1816]] het die burgers van Buenos Aires die onafhanklikheid van Argentinië verklaar. Dekades lank het die plaaslike regering met die moeilikheid gesukkel om die gesag oor die hele land te kry; aanhangers van 'n federale stelsel het met lede van politieke groeperings gebaklei wat eerder 'n eenheidstaat verkies het.

[[Lêer:Puerto Madero DLightning.jpg|duimnael|links|250px|Wolkekrabbers in Puerto Madero, die finansiële distrik van Buenos Aires]]

In [[1880]] is Buenos Aires tot federale distrik (Distrito Federal) verklaar. Die regering van president [[Julio A. Roca]] het Europese stede, met name [[Parys]], as voorbeeld vir die ontwikkeling van die stad geneem. Die Franse hoofstad het ook die aanleiding vir honderdtalle nuwe geboue wat volgens [[Parys]]e boustyle beplan is en die aan die stad nog steeds 'n Europese voorkoms gee.

Grootskaalse immigrasie uit [[Italië]], [[Spanje]], [[Duitsland]], [[Engeland]], [[Pole]], [[Rusland]] en die [[Midde-Ooste]] en snelle ekonomiese groei het van die "[[Parys]] van [[Latyns-Amerika]]" een van die welvarendste stede wêreldwyd gemaak. Aan die begin van die [[20ste eeu]] het die bevolking gegroei tot meer as een miljoen ''porteños'' – soos die inwoners van Buenos Aires in hul eie land bekend staan. "Ryk soos 'n Argentyn" het destyds 'n vaste begrip in [[Parys]] en ander Europese metropole geword.

Buenos Aires lê soos die grootste deel van [[Argentinië]] in die gematigde sone van die [[Suidelike Halfrond]]. Die gemiddelde jaarlikse temperatuur is 17,5 °C, die gemiddelde jaarlikse reënval 1 173 millimeter.

Die eerste immigrante uit Oos-Asië was [[Japanners]] waarvan baie 'n heenkome as blommetelers of skoonmakers gevind het. Vanaf die 1970's was daar ook noemenswaardige immigrasie uit Sjina en Korea. 'n Groot aantal klein supermarkte word tradisioneel deur [[Han-Sjinese]] en [[Koreaners]] bedryf.

[[Lêer:Teatro Colón.jpg|duimnael|240px|Die Teatro Colón]]

[[Lêer:Barrio Norte DSC 7715.jpg|duimnael|240px|Buenos Aires: Die Noordelike Distrik]]

[[Lêer:Buenos Aires - Plaza Dorrego - 20061204d.jpg|duimnael|240px|Die Dorrego Bar in San Telmo]]

[[Lêer:Casa Rosada in Buenos Aires.jpg|duimnael|240px|Die Casa Rosada]]

[[Lêer:Buenos Aires - Palermo - Malba.jpg|duimnael|240px|Die Museo de Arte Latinoamericano de Buenos Aires (MALBA)]]

* Die barrios '''Palermo''', '''Retiro''' en '''Recoleta''' vorm die '''Noordelike Distrik''' van Buenos Aires. Dit is die welvarendste en dus ook duurste woongebied en besigheidsdistrik van die Argentynse hoofstad. Die statige ou huise in die gebied is omtrent [[1900]] gebou en toon die sterk Franse invloed op die boustyl van daardie tydperk. Teen die sewentigerjare van die [[19de eeu]], na die uitbreek van 'n [[geelkoors]]-epidemie in die suidelike stadswyke, begin die ontwikkeling van die gebied, en dit is veral die meer welgesteldes wat hulle hier kom vestig.

* Die '''Avenida 9 de Julio''' is sedert [[1936]] die breedste laan ter wêreld – daar lê sowat 460 voet (140 meter) tussen die sypaadjies aan sy regter- en linkerkant. Talle ou geboue is in die dertigerjare afgebreek om hierdie avenida te bou – behalwe vir die statige '''Franse Ambassade''' wat aan die hoek van 9 de Julio en Alvearstraat oorgebly het.

* Die '''Plaza de Mayo''' dra sy naam ter ere van die stigters van die Argentynse Republiek wat hier in [[Mei]] [[1810]] die onafhanklikheid van die land verklaar het. Dit is een van die mooiste pleine wêreldwyd, met pragtige palms, tuine, 'n sentrale standbeeld en historiese geboue uit die koloniale tydperk. Hier vind alle belangrike betogings plaas (byvoorbeeld dié van die Moeders van die Plaza de Mayo wat teen die gruweldade van die militêre bewind in die jare sewentig protesteer), en die plein kan as die besige sentrum van [[Argentinië]] beskou word – hier lê die '''Casa Rosada''', die beroemde ligrooskleurige gebou wat in [[1894]] opgerig is en sedert [[1910]] as presidensiële paleis bekend staan. 'n Museum in die huis vertoon antikwiteite en ander voorwerpe wat aan nasionale helde behoort het. Die Casa Rosada word deur 'n eregarde bewaak – om sewe uur saans haal hierdie soldate die nasionale blou-wit vlag in. Die '''Cabildo''' (Raadsaal van Buenos Aires) van [[1751]] is die plek waar die onafhanklikheid van die land beplan is; die gebou huisves 'n museum met meubels en voorwerpe uit die koloniale verlede. Die Sentrale Besigheidsdistrik lê suid van die Plaza.

* Vanuit die heuwel van die '''Plaza San Martín''' kan 'n mens die wonderlike uitsig oor die barrio '''Retiro''' geniet. Die '''Kavanagh-gebou''' in die buurt is in [[1936]] met 120 meters die eerste wolkekrabber in [[Latyns-Amerika]] – en die uitsig wat 'n mens vanuit die boonste woonstelle kan geniet is asemberowend: Tot by die oewers van die Río de la Plata, oor Retiro, oor die wandellaan Florida en die Plaza San Martín. Corina Kavanagh, een van die rykste vroue in [[Argentinië]], het al haar erfgeld aan hierdie wolkekrabber bestee. Die gebou in die Art-déco-styl is deur die argitekte Gregorio Sánchez, Ernesto Lagos en Luis Maria de la Torre ontwerp. Ander bekende geboue van die Plaza is die '''Sheraton Hotel''' en die ou stasie van '''Retiro'''. Die moderne '''Catalinas-wolkekrabbers''' in die suide is in die laat sewentigerjare opgerig.

* Die '''Kerkhof van Recoleta''' is die begraafplaas van die welgestelde burgers. [[Evita Perón]] se graf trek nog steeds die meeste besoekers. Die kerkhof is sedert sy inwyding in [[1882]] 'n soort klein weergawe van Buenos Aires en sy verskillende boustyle.

* Die '''Munisipale Teater San Martín''' is 'n moderne gebou van chroom en glas met ses tonele. Die teater, wat in [[1960]] ingewy is, is die grootste instelling van sy soort in [[Argentinië]] en bied 'n oordaad gratis-konserte, feeste, skouspele, lesings en ander aktiwiteite aan. Naby die teater is die '''Kulturele Sentrum San Martín''', 'n soortgelyke instelling.

* Die '''Galileo Galilei-planetarium''' in Parque 3 de Febrero is in [[1966]] opgerig en bied sitplekke vir 340 besoekers. Sy vertonings, uitstallings en konferensies behandel die astronomiese navorsing. Die metalliese meteoriet, wat voor die gebou vertoon word, is in die provinsie El Chaco gevind en weeg sowat 1 530 kilogram.

[[Lêer:Buenos Aires - Avenida de Mayo - Palacio Barolo - 2006.jpg|duimnael|200px|Avenida de Mayo: Palacio Barolo]]

Sedert [[1936]] belemmer die ''Obelisco'', wat ter geleentheid van Buenos Aires se 400-jaarfees op die Plaza de República (Republiekplein) opgerig is, die uitsig op die ''Tribunales''. In 'n kerk op hierdie plein, die Iglesia de San Nicolás, is die ligblou-wit vlag van Argentinië op [[23 Augustus]] [[1812]] vir die eerste keer gehys. Die obelisk was vir die meeste stadsbewoners aanvanklik 'n ongewilde monument, maar het intussen lankal 'n simbool van Buenos Aires geword.

Die ambisieuse argitektoniese ontwerpe vir geboue langs die Diagonal Sur is nooit verwesenlik nie, behalwe vir die Wetgewende Gebou van Buenos Aires. Daarenteen hou die Avenida de 9 Julio steeds die rekord vir die breedste straat ter wêreld. Eerste planne vir hierdie laan is reeds in [[1888]] geteken, maar boubedrywighede vir hierdie Avenida het eers in die 1930's begin. Die laan is stapsgewys gebou en later verbreed, maar het eintlik onvoltooid gebly nadat Frankryk geweier het om sy ambassade te verkoop. Dié gebou is 'n uitstekende voorbeeld vir die Neo-klassieke en Belle Epoque-boukuns wat plek moes maak vir die nuwe praglaan. Die hoofkwartier van die Departement van Gesondheid aan sy suidelike einde was te groot om gesloop te word so dat die Avenida daaromheen loop.