George VI van die Verenigde Koninkryk: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k →‎Eksterne skakels: Link FA is now handled by Wikidata, removed: {{Link FA|en}} (2) using AWB (10861)
Opruim
Lyn 5:
|beeld = King George VI of England, formal photo portrait, circa 1940-1946.jpg
|beeld_wydte = 232px
|beeld_onderskrif = Koning George VI, omtrent 1940–461940–1946.
|beeld2 =
|beeld2_wydte =
Lyn 48:
|19 = [[Mary van Teck]]
|opskrif20 =
|20 =
}}
 
'''George VI''' (Albert Frederick Arthur George; 14 Desember 1895 – 6 Februarie 1952) was van 11 Desember 1936 tot met sy dood koning van die Verenigde Koninkryk en die Britse Dominiums. Hy was die laaste [[keiser van Indië]] (tot 1947) en die laaste koning van Ierland (tot 1949). Hy was ook die eerste hoof van die [[Statebond]].
 
Line 59 ⟶ 60:
 
== Vroeë lewe ==
[[Lêer:Edward VII UK and successors.jpg|thumbduimnael|leftlinks|Vier konings: Edward VII (heel regs), sy seun George, Prins van Wallis (heel links) en kleinseuns prins Albert (voor) en Edward (agter), c. 1908.]]
Die toekomstige George VI was algemeen bekend as prins Albert en in sy familie as Bertie.<ref>{{cite book|last=Windsor|first=The Duke of|authorlink=Edward VIII of the United Kingdom|title=A King's Story|publisher=Cassell & Co Ltd|location=Londen|year=1951|pages=9}}</ref> Hy is by [[Sandringham House]] in [[Norfolk]] gebore tydens die bewind van sy oumagrootjie [[Victoria van die Verenigde Koninkryk|koningin Victoria]]. Sy pa was prins George, die Hertog van York, (later [[George V van die Verenigde Koninkryk|George V]]), die tweede en oudste oorlewende seun van die Prins (later [[Edward VII van die Verenigde Koninkryk|Edward VII]]) en Prinses (later [[Alexandra van Denemarke|koningin Alexandra]]) van Wallis. Sy ma was die Hertogin van York (later [[Mary van Teck|koningin Mary]]).
 
Line 67 ⟶ 68:
 
== Huwelik ==
In ’n tyd toe dit gebruiklik was vir koninklikes om met ander koninklikes te trou, was dit ongewoon dat Albert ’n vrye keuse van ’n vrou gehad het. In 1920 het hy lady [[Elizabeth Bowes-Lyon]], die jongste dogter van [[Claude Bowes-Lyon, 14de Graaf van Strathmore en Kinghorne]] en [[Cecilia Bowes-Lyon, Gravin van Strathmore en Kinghorne|Cecilia Cavendish-Bentinck]], ontmoet. Hy was vasbeslote om met haar te trou.<ref>{{cite book |last=Vickers |first=Hugo |title=Elizabeth: The Queen Mother |publisher=Arrow Books/Random House |year=2006 |isbn=978-009940-7662709-947662-7 |pages=31, 44}}</ref>
 
Hoewel lady Elizabeth ’n afstammeling van koning [[Robert I van Skotland]] en koning [[Hendrik VII van Engeland]] was, was sy volgens Britse wet ’n gewone burgerlike. Sy het sy huweliksaanbod twee keer van die hand gewys en was glo huiwerig om die opofferings te doen om lid van die koningsgesin te word.<ref>Bradford, p.106.</ref> Ná ’n lang hofmakery het sy hom eindelik die jawoord gegee.<ref>Bradford, p.77.</ref>
 
Hulle is op 26 April 1923 in [[Westminster-abdy]] getroud. Lady Elizabeth het die titel HKH die Hertogin van York gekry. Albert se huwelik met ’n burgerlike is as ’n moderne gebaar beskou.<ref>{{cite book | last=Roberts |first=Andrew |coauthors=Edited by [[Antonia Fraser]] |title=The House of Windsor|publisher=Cassell & Co. |location=Londen |year=2000 |isbn=0-304-35406-6 |pages=57–58 }}</ref> Hulle het twee dogters gehad: [[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk|Elizabeth II]], die huidige koningin, en [[Prinses Margaret, Gravin van Snowdon|prinses Margaret]].
 
Die hertogin het hom gehelp om sy vrees te oorkom om in die openbaar te praat (weens sy gehakkel). Hy kon daarna heel goed praat, met slegs ’n effens huiwering.<ref>''Current Biography 1942'', pp.294–295. </ref>
 
== Onwillige koning ==
Op 20 Januarie 1936 is koning George V dood en prins Edward het die troon bestyg as Edward VIII. Omdat hy ongetroud was, het prins Albert die vermoedelike troonopvolger geword tot sy broer sou trou en kinders hê. Terwyl koning George V gelewe het, was hy teleurgsteld in Edward oor sy talle verhoudings met getroude vroue en het hy glo gesê Edward sal homself ruïneer binne twaalf maande ná sy (George se) dood.<ref>{{cite book |last=Middlemas |first=Keith |coauthors= Barnes, John |title=Baldwin: A Biography |year=1969 |publisher=Weidenfeld and Nicolson |location=Londen |isbn=0-297-17859-8 |pages=p. 976}}</ref> Hy het verder gesê hy hoop Edward sal nooit kinders hê nie en dat niks sal kom tussen sy tweede oudste seun, '''Albert''' ("Bertie"), en sy kleindogter [[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk|Elizabeth]] ("Lilibet") en die troon nie.<ref>{{cite book | last=Airlie |first=Mabell |authorlink=Mabell Ogilvy, Countess of Airlie |title=Thatched with Gold |year=1962 |publisher=Hutchinson |location=Londen |pages=p. 197}}</ref> Minder as ’n jaar later, op 11 Desember 1936, het Edward VIII geabdikeer om te kan trou met sy minnares, [[Wallis, die Hertogin van Windsor|Wallis Warfield Simpson]], wat twee keer geskei was.
 
== Bewind ==
[[Lêer:Eleanor Roosevelt, King George VI, Queen Elizabeth in London, England - NARA - 195320.jpg|270px|thumbduimnael|rightregs|[[Eleanor Roosevelt]] (middel), koning George VI en koningin Elizabeth in Londen, 23 Oktober 1942.]]
Albert het koning geword en die naam George VI aangeneem om kontinuïteit met sy pa se bewind te beklemtoon en vertroue in die monargie te herstel.<ref>Howarth, p.66.</ref> Hy is op 12 Mei 1937 gekroon, die datum waarop Edward gekroon sou word. Sy vroeëre bewind is gekenmerk deur ’n dreigende oorlog. Toe die [[Tweede Wêreldoorlog]] wel uitbreek, het die koning en koningin besluit om in [[Londen]] te bly en nie na [[Kanada]] te vlug soos wat voorgestel is nie. Hulle het amptelik in [[Buckingham-paleis]] gebly, hoewel hulle gewoonlik in [[Windsor-kasteel]] oorgeslaap het om bomaanvalle te vermy.
 
Regdeur die oorlog het hulle die volk moreel ondersteun deur plekke te besoek waar bomme geval het. Hulle het eenkeer ter nouer nood aan die dood ontkom toe ’n bom Buckingham-paleis getref het terwyl hulle daar was. Die koningin het agterna gesê: "Ek is bly ons is gebombardeer. Nou kan ons die [[Ooseinde]] in die gesig kyk."
 
[[Lêer:George VI jukskei.jpg|thumbduimnael|280px|rightregs|Die koning speel jukskei tydens die koninklike besoek aan [[Suid-Afrika]]. Regs agter hom staan [[Jannie Hofmeyr]], adjunkpremier, en links agter hom veldmaarskalk [[Jan Smuts|Smuts]].]]
 
== Van ryk tot statebond ==
Line 90 ⟶ 91:
 
== Siekte en dood ==
Die stres van die oorlog het ’n swaar las geplaas op die koning se gesondheid,<ref>{{cite web|publisher=Die amptelike webtuiste van die Britse monargie|title=King George VI|url=http://www.royal.gov.uk/HistoryoftheMonarchy/KingsandQueensoftheUnitedKingdom/TheHouseofWindsor/GeorgeVI.aspx|accessdate=2009-03-06}}</ref> en dit is vererger deur sy rookgewoonte. Hy het op die ou end [[longkanker]] en ander siektes ontwikkel. Sy dogter prinses Elizabeth het al hoe meer van sy koninklike pligte oorgeneem.
 
Op 31 Januarie 1952 het hy teen die wil van mense na aan hom na die lughawe gegaan om prinses Elizabeth weg te sien op ’n toer na [[Australië]] via [[Kenia]]. Op 6 Februarie is George VI in die ouderdom van 56 jaar aan [[koronêre trombose]] oorlede in [[Sandringham House]] in [[Norfolk]]. Elizabeth was toe nog in Kenia en het dadelik teruggevlieg na Engeland, waar sy hom opgevolg het as [[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk|koningin Elizabeth II]].
Line 117 ⟶ 118:
 
== Verwysings ==
: ''Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel [http[://en.wikipedia.org/wiki/George_VI_of_the_United_Kingdom:George VI of the United Kingdom]]''
{{Verwysings}}
<references/>
* {{cite book |last=Bradford |first=Sarah |title=King George VI |publisher=Weidenfeld and Nicolson |location=Londen |year=1989 |isbn=0-297-79667-4}}
* {{cite book |last=Howarth |first=Patrick |title=George VI |publisher=Hutchinson |year=1987 |isbn=0-09109-71000171000-6}}
* {{citation|first=H. C. G.|last=Matthew|authorlink=Colin Matthew|title=George VI (1895–1952)|journal=Oxford Dictionary of National Biography|publisher=Oxford University Press|year=2004}}
* {{cite book | last=Sinclair |first=David |title=Two Georges: the Making of the Modern Monarchy |publisher=Hodder and Staughton |year=1988 |isbn=0-340-33240-9}}
Line 127 ⟶ 128:
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|George VI of the United Kingdom}}
* [http://archives.cbc.ca/IDD-1-69-2367/life_society/royal_tour/ CBC-argiewe - Die 1939-toer na Kanada]
 
{{Britse monarge wat afstam van Hannover}}