Valens: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Jcwf (besprekings | bydraes)
No edit summary
Help asb.
Lyn 1:
{{Gaan taal na}}
[[Lêer:Solidus Valens - transparent background.png|duimnael|Solidus van Valens, uit Trier]]
Flavius Julius '''Valens''' (Cibalae,<ref name="Hughs" />, Pannonia 328 - Adrianopel 9 Augustus 378) was keiser van die oostelike deel van die Romeinse RijkRyk van 364 tot 378. Hy was as keiseris deur sy broer [[Valentinianus I]], wat in die weste keiser gebly htehet, as keiser aangestel. <ref name="Rosser">''Historical Dictionary of Byzantium''{{Aut|John H. Rosser}}, Scarecrow Press, 2012, ISBN 08108756750-8108-7567-5, ISBN 9780810875678978-0-8108-7567-8</ref>
 
Veel van wat ons van Valens weet kom van die geskiedskrywer Ammianus Marcellinus (330-395), wat sy tydgenoot was en hom in vyf boeke beskryf het. Ammianus was 'n heiden en is op sommige punte wat christendomdie Christendom betref het is hy nie heeltemaalheeltemal vry van vooroordele nie. Maar daar is ander bronne soos Eunapius van Sardis. Ongelukkig is sy oorspronkelikeoorspronklike werk nie bewaardbewaar nie, maar dele daarvan is deur Constantyn Porphyrogenitus oorgeneem en ook Zosimus het materiaal van Eunapius gebruik. Daar is ook vyf kerkelikekerklike verslae (van Rufinus, Philostorgius, Socrates, Soaomen en Theoderet) wat insig gee in Valens se vervolgingspolitiek teen die ortodokse (Niceense) kerk. Valens was 'n volgeling van Arius en een van dié verslae (Philostorgius) is van 'n Ariaanse skrywer.<ref name="Lenski">''Failure of Empire: Valens and the Roman State in the Fourth Century A.D.''
{{Aut|Noel Lenski}}, University of California Press, 2003
ISBN 05209285390-520-92853-9, ISBN 9780520928534978-0-520-92853-4</ref>
 
Daar is ook Armeense bronne soos die ''Buzandaran Patmut'iwink''' wat uit die latelaat vyfde eeu stam maar party inligtings oor Valens se optreë in Armenië lewer.
 
Valens en sy broer kom uit Pannonia, waar hulle boere en militêre was. Vir staatsbeheer en vir kennis van die wet is hy grootliks afhanklik van amtenareamptenare wat lang jare op hulle poste bly. Ook spreek Valens geen Grieks nie, wat in die Griekse stad Constantinopel 'n groot nadeel is.
Op 21 Julie 365 terktref 'n groot aardbewing Kreta. Land word 9 meter opgehef en honderde dorpe word verwoes. 'n [[Tsoenami]] verwoes die kuste van [[Sisilië]], die Peloponnesus, die [[Egeïese See]] en selfs Egipte. Valens hoor van hierdie ramp op pad na die ooste in [[Kappadosië]]. Dan hoor hy van nóg 'n probleem.<ref name="Hughs" />
 
Valens hef aanvanklik hoë belastings om aan die finansiële probleme van sy voorganger 'n eind te maak. Op 28 September 365 maak Procopius, wat verwant is aan keiser Julianus, daarvan gebruik om in opstand te kom. Valens verloor die mag oor groot dele van die provinsies Asia, Bithynia en Thracia, en dit duur tot 366 voordat hy sy gesag kan herstel. Procopius het Gotiese huursoldate in sy opstand gebruik en Valens val die Gote aan in 'n veldtog wat diredrie jare salsou duur (367-369). Hy verslaan hulle, maar hul verliese is nie doorslaggewenddeurslaggewend nie en deur sy optreëoptrede verloor hy die moontlikheid om self Gotiese huursoldate te verkry.<ref name="Lenski" />
 
In die ooste, aan die grense met die Persiërs, Georgiërs, Saracene en Isauriërs dreig ook gevaar. Valens weet diplomasie te gebruik om verliese wat sy voorganger gely het in 'n nadelige verdrag met die Persiese Ryk gedeeltelik goed te maak en kry weer grip op die Armeense troon. Sjah Sjapoer reageer met oorlog, maar Valens se generale verslaan hom in die Slag van Bagawan in die somer van 371. 'n Wapenstilstand maak dit moontlik om sy winstwins te konsolideer. Die bergvolke van Isaurië kom egter ook in opstand, eers in 367 en opnuut in 375. In 377 en 378 is daar opnuut 'n Gotiese krisis wat hy nie goed kan bedwing nie deur 'n gelyktydige aanval van die Saracene. <ref name="Lenski" />
 
Hoewel Valens en ook sy broer in die weste die religieuse diversiteit van die bevolking nie baie interesseer nie, voer hy 'n beleid waarin christene bevoordeel word, maar die heidene nie regstreeks aangeval word nie. Daar is egter hofsake teen 'magie' wat deur sommige geschiedkundiges as vervolging van heidene gesien word.
 
Valens probeer buite die kerkelikekerklike probleme te bly maar in die ooste is dit moeiliker as in die weste. Die verskille tussen die twee helfte van die ryk neem toe. Tog het die beleid van die twee broer baie ooreenkomste. Bestryding van korrupsie, versterking van die stede, bevoordeling van die massa en versterking van die landbou word deur beide nagestreef. Die ekonomie word beter en die keisers kan die muntstelsel hervorm en Valens kan sy belastings verlaag.
 
In 376 kom die Gote in beweging en Valens dink aanvanklik dat die Romeinse Ryk daar voordele uit kan trek. Wat hy nie kan besef nie is dat door die Hunne 'n veel groter aantal Gote op soek is na 'n beter tuiste. Dit word 'n grootskaalse invasie van Gote, Hunne en Alane. Ongelukkig kan Valens daar deur sy probleme in die ooste eers in 378 op reageer wanneer 'n groot massa van hulle optrek na Adrianopel. Aanvanklik wag hy op versterkings van die nuwe keizer Gratianus wat sy broer opgevolg het, maar verniet. Gratianus besluit eers die Limigantes in Germania aan te val. <ref name="Hughs">''Imperial Brothers: Valentinian, Valens and the Disaster at Adrianople'', {{Aut|Ian Hughs}}, Pen and Sword, 2013, ISBN 18488441741-84884-417-4, ISBN 9781848844179978-1-84884-417-9</ref> Sy oom Valens verloor sy geduld en besluit alleen aan te val. Die Slag van Adrianopel word 'n groot ramp en Valens sterf op die slagveld.<ref name="Lenski" />
 
== Verwysings ==