Ethiopië: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Morne (besprekings | bydraes)
Bygewerk
Lyn 1:
{{Inligtingskas Land
|noem_naam = '''የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊዴሞክራሲያዊ ሪፐብሊክjሪፐብሊክ'''<br />'''ye-Ītyōṗṗyā Fēdēralāwī DīmōkrāsīyāwīDēmōkrāsīyāwī Rīpeblīk'''
|volle_naam = '''Federale Demokratiese Republiek van Ethiopië'''
|algemene_naam = Ethiopië
Lyn 9:
|leuse =
|volkslied = ''የዜግነት ክብር''<br /><small>''([[Amharies]] vir: "Maart vorentoe, Liewe Moeder Ethiopië")''</small><br /><center>[[Lêer:Wedefit Gesgeshi Widd Innat Ittyoppya.ogg]]</center>
|amptelike_tale = [[Amharies]]<ref name=Constitution>{{en}} {{cite web|title=Article 5|url=http://www.apapethwipo.orgint/Docsedocs/constitution%20-englishlexdocs/laws/en/et/et007en.pdf|work=Ethiopian Constitution|publisher=FDREWIPO|accessdate=25 AugustusMaart 20142016}}</ref>
|hoofstad = [[Addis Abeba]]
{{Koördinate|9|1|N|38|45|O}}
Lyn 19:
|longEW = O
|grootste_stad = [[Addis Abeba]]
|regeringsvorm = Federale demokratiese<br />parlementêre [[republiek]]
|leiertitels = <br />• [[President]]<br />• [[Eerste Ministerminister]]
|leiername = [[Mulatu Teshome]]<br />[[Hailemariam Desalegn]]
|oppervlak_rang = 27<sup>ste</sup>
Lyn 27:
|oppervlakmi² = 426&nbsp;371
|persent_water = 0,7
|bevolking_skatting = 9399&nbsp;877465&nbsp;025819<ref name=CIA>{{en}} {{cite web|title=Ethiopia|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/et.html|title=Ethiopia|publisher=[[Central Intelligence Agency]]|work=TheCIA World Factbook|accessdate=5 Maart 2016}}</ref><ref>{{en}} {{cite web|url=http://esa.un.org/unpd/wpp/Publications/Files/Key_Findings_WPP_2015.pdf|title=World Population Prospects|publisher=[[CentralVerenigde Intelligence AgencyNasies]]|accessdate=25 AugustusMaart 20142016}}</ref>
|bevolking_skatting_jaar = 20132015
|bevolking_rang = 1413<sup>de</sup>
|bevolking_sensus = 73&nbsp;750&nbsp;932<ref name=2007Census>{{en}} {{cite web|title=Country Level|url=https://web.archive.org/web/20121113215945/http://www.csa.gov.et/index.php?option=com_rubberdoc&view=doc&id=264&format=raw&Itemid=521|work=2007 Population and Housing Census of Ethiopia|publisher=Central Statistical Agency (Ethiopia)|date= 13 Julie 2010|accessdate=25 AugustusMaart 20142016}}</ref>
|bevolking_sensus_jaar = 2007
|bevolkingsdigtheid = 82,58
|bevolkingsdigtheidmi² = 213,89
|bevolkingsdigtheidrang = 123<sup>ste</sup>
|BBP_PPP = $109159,224&nbsp;miljard<ref name=Factbook"imf1">{{en}} {{cite web|title=The World Factbook|url=httpshttp://www.ciaimf.govorg/libraryexternal/publicationspubs/the-world-factbookft/geosweo/et2015/02/weodata/weorept.htmlaspx?pr.x=40&pr.y=1&sy=2015&ey=2019&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=644&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= |title=Ethiopia |publisher=[[CentralInternasionale IntelligenceMonetêre AgencyFonds]] |accessdate=25 AugustusMaart 20142016}}</ref>
|BBP_PPP_rang =
|BBP_PPP_jaar = 20122015
|BBP_PPP_per_kapita = $1&nbsp;300773<ref name=Factbook"imf1"/>
|BBP_PPP_per_kapita_rang =
|BBP = $63,022&nbsp;miljard<ref name="imf1"/>
|BBP = $41,9&nbsp;miljard<ref name="sudantribune.com">{{en}} {{cite news|title=Ethiopia records double-digit economic growth under GTP|url=http://www.sudantribune.com/spip.php?article45425|accessdate=2 Augustus 2014|newspaper=Sudan Tribune|date=20 Februarie 2013}}</ref>
|BBP_rang =
|BBP_jaar = 20122015
|BBP_per_kapita = $513702<ref name="sudantribune.comimf1"/>
|BBP_per_kapita_rang =
|onafhanklikheidstipe = Vorming
|onafhanklikheidsgebeure = • Dʿmt<br />• Koninkryk van Aksum<br />• [[Keiserryk van Ethiopië]]<br />• Huidige grondwet
|onafhanklikheidsdatums = <br /><br />ca. 980 v.C.<br />ca. 100 n.C.<br />[[1137]]–[[1974]]<br />Augustus [[1995]]
|MOI = {{bestendigwins}} 0,435442<ref name="HDI">{{en}} {{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr14-summary-enhdr_2015_statistical_annex.pdf |title=20142015 Human Development Report Summary |date=20142015 |accessdate=25 AugustusMaart 20142016 |publisher=United Nations Development Programme | pages=21-25}}</ref>
|MOI_rang = 173174<sup>ste</sup>
|MOI_jaar = 20132014
|MOI_kategorie = {{kleur|#990000|laag}}
|Gini = 33,6<ref name="wb-gini">{{en}} {{cite web |url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/ |title=Gini Index |publisher=[[Wêreldbank]] |accessdate=25 AugustusMaart 20142016}}</ref>
|Gini_rang =
|Gini_jaar = 2011
Lyn 68:
}}
 
'''Ethiopië''' ([[Amharies]]: ኢትዮጵያ, ''ʾĪtyōṗṗyā'' {{Audio|Ityopya.ogg|luister}}), ampteilik die '''Federale Demokratiese Republiek van Ethiopië''' (የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዴሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ, ''ye-Ītyōṗṗyā Fēdēralāwī Dēmōkrāsīyāwī Rīpeblīk'' {{Audio|Ye Ityopya Federalawi Dimokrasiyawi Ripeblik.ogg|luister}}), is 'n [[landingeslote land]] in [[Oos-Afrika]] aan die [[Horing van Afrika]]. Ethiopië grens in die noorde aan [[Eritrea]], in die ooste aan [[Djiboeti]] en [[Somalië]], in die suide aan [[Kenia]] en in die weste aan [[Soedan]] en [[Suid-Soedan]]. Die land beslaan 'n oppervlakte van 1&nbsp;104&nbsp;300&nbsp;km² en het 'n bevolking van 99&nbsp;465&nbsp;819 in 2015 gehad. Die [[hoofstad]] en grootste stad is [[Addis Abeba]] wat in die sentrum van Ethiopië geleë is.
[[Lêer:Etihopiekaart.png|thumb|links|Kaart wat Ethiopië vertoon]]
'''Ethiopië''' ([[Amharies]]: ኢትዮጵያ?, ''ʾĪtyōṗṗyā''), ampteilik die '''Federale Demokratiese Republiek van Ethiopië''', is 'n land in [[Oos-Afrika]]. Ethiopië grens aan [[Eritrea]], [[Djiboeti]], [[Somalië]], [[Kenia]], [[Soedan]] en [[Suid-Soedan]]. Die land het 93&nbsp;877&nbsp;025 (2013) mense en die hoofstad is [[Addis Abeba]].
 
== AardrykskundeGeografie ==
[[Lêer:Etihopiekaart.png|thumbduimnael|links|Kaart watvan Ethiopië vertoon]]
'''Oppervlakte''':
[[Lêer:Ethiopia regions english.png|duimnael|links|Kaart van Ethiopië se nege etniese streke en die twee stede]]
totaal: 1 127 127 vk km.
Ethiopië het 'n totale oppervlakte van 1&nbsp;127&nbsp;127&nbsp;km², waarvan 1&nbsp;119&nbsp;683&nbsp;km² land en 7&nbsp;444&nbsp;km² water. Dié land se geografie is gekenmerk deur 'n hoë plato met sentrale bergreeks wat deur die [[Groot Skeurvallei]] geskei word.
land: 1 119 683 vk km.
water: 7 444 vk km.
'''Klimaat''': tropiese moeson met wye tipografies meegebringde verskeidenheid.
'''Terrein''': hoë plato met sentrale bergreeks geskei deur [[Groot Skeurvallei]].
'''Natuurlike hulpbronne''': klein reserwes [[goud]], [[platinum]], [[koper]], potas, [[aardgas]], waterkrag. Die oorsprong van die [[Blou Nyl]]rivier is in die [[Tanameer]] in die noorde van Ethiopië. Tesame met die Blou Nyl dreineer die [[Awashrivier|Awash-]] en die [[Omorivier]]e die land.
 
Ethiopië beskik oor '''Klimaat''':n klimaat met tropiese moeson met wye tipografies meegebringde verskeidenheid.
== Mense ==
 
'''Bevolking''': 67,851,281 nota: skattings vir dié land hou uitdruklik rekening met die uitwerking van ekstra sterftes weens [[vigs]]; dít kan 'n laer lewensverwagting meebring, meer suigelingsterftes en hoër sterftesyfers, laer bevolkings- en groeikoerse, en veranderinge in die verspreiding van die bevolking deur ouderdom en geslag as wat andersins verwag sou gewees het (Julie 2004-skatting).
'''Natuurlike hulpbronne''': sluit in klein reserwes van [[goud]], [[platinum]], [[koper]], potas, [[aardgas]], en waterkrag. Die oorsprong van die [[Blou Nyl]]rivier is in die [[Tanameer]] in die noorde van Ethiopië geleë. Tesame met die Blou Nyl dreineer die [[Awashrivier|Awash-]] en die [[Omorivier]]e die land na die noorde, terwyl die [[Joebarivier|Joeba-]] saam met die [[Sjebellerivier]] in suidelike rigting vloei.
'''Nasionaliteit''':
 
naamwoord: Ethiopiër(s).
== Demografie ==
byvoeglik: Ethiopies.
Ethiopië het '''Bevolking''':n 67,851,281bevolking nota:van 99&nbsp;465&nbsp;819 in 2015 en is daarmee naas [[Nigerië]] die tweede mees bevolkte land van Afrika. skattingsSkattings vir dié land hou uitdruklik rekening met die uitwerking van ekstra sterftes weens [[vigs]]; dít kan 'n laer lewensverwagting meebring, meer suigelingsterftes en hoër sterftesyfers, laer bevolkings- en groeikoerse, en veranderinge in die verspreiding van die bevolking deur ouderdom en geslag as wat andersins verwag sou gewees het (Julie 20042015-skatting).
'''Etniese groepe''': Oromo 40%, Amhara en Tigre 32%, Sidamo 9%, Shankella 6%, Somali 6%, Afar 4%, Gurage 2%, ander 1%.
 
'''Godsdienste''': [[Islam|Moslem]] 45% - 50%, Ethiopies-Ortodoks 35% - 40%, animiste 12%, ander 3% - 8%.
Mense met '''Tale''':n Ethiopiese nasionaliteit word Ethiopiërs genoem. Etniese groepe sluit in [[Oromo (volk)|Oromo]] 40%, [[Amhare]] en Tigre 32%, Sidamo 9%, Shankella 6%, [[Somaliërs]] 6%, Afar 4%, Gurage 2%, ander 1%. Die belangrikste godsdienste is [[Islam]] 45%–50%, [[Ethiopies-Ortodokse Kerk|Ethiopies-Ortodoks]] 35%–40%, Animiste 12% en ander 3%–8%. Belangrike tale is [[Amharies]], Tigrinya, Orominga[[Oromo]], Guaraginga, Somali[[Somalies]], [[Arabies]], ander plaaslike tale, en [[Engels]] (belangrikste vreemde taal wat in skole onderrig word).
 
== Regering ==
[[Lêer:Ethiopia zone region.jpg|duimnael|links|Administratiewe kaart van Ethiopië]]
'''Landnaam''':
Ethiopië se amptelike landsnaam in die konvensionele lang vorm is: Federale Demokratiese Republiek van Ethiopië en die konvensionele kort vorm Ethiopië. Ethiopië sy regeringsvorm is 'n bondsrepubliek met die hoofstad Addis Abeba.
 
konvensionele kort vorm: Ethiopië.
Ethiopië is die oudste onafhanklike land in Afrika en een van die oudste ter wêreld - minstens 2&nbsp;000 jaar. Dié land se huidige grondwet is in Desember 1994 bekragtig en het van krag geword op 22 Augustus 1995. Die regstelsel is tans 'n oorgangsmengsel van nasionale en streekhowe.
'''Regeringsvorm''': bondsrepubliek.
 
'''Hoofstad''': Addis Abeba.
Sedert 1996 is Ethiopië in nege etniese streke en twee besondere stede verdeel.
Onafhanklik: oudste onafhanklike land in Afrika en een van die oudste ter wêreld - minstens 2 000 jaar.
Grondwet: bekragtig in Desember 1994; van krag op 22 Augustus 1995.
Regstelsel: tans oorgangsmengsel van nasionale en streekhowe.
 
== Ekonomie ==
Ethiopië se [[bruto binnelandse produk]] is tans $159&nbsp;224 miljard (2015-skatting) en die BBP per $1&nbsp;773kop volgens die [[Internasionale Monetêre Fonds]] in 2015.
'''BBP''': koopkragpariteit - $46.81-miljard (2003-skatting).
BBP - per kop: koopkragpariteit - $1370 (2008-skatting) (IMF).
Nywerhede: voedselverwerking, drinkgoed, tekstielstof, chemikalieë, metaalverwerking, sement.
Geldeenheid: 1 [[birr]] (Br) = 100 sent.
 
Nywerhede:Ethiopië se nywerhede sluit in voedselverwerking, drinkgoed, tekstielstof, chemikalieë, metaalverwerking, sement.
== Galery ==
 
Geldeenheid:Die geldeenheid is 1 [[birr]] (Br), onderdeel =in 100 sent.
 
== Fotogalery ==
=== Addis Abeba ===
<gallery captionmode= widths="170px" heights="140px" packed>
BeeldLêer:Aartsbiskop se paleis, Addis Ababa.JPG|Die aartsbiskop van [[Addis Abeba]] se paleis.
BeeldLêer:Middestad, Addis Ababa.JPG|'n Toneel in Addis Abeba se middestad.
BeeldLêer:Kerk van die Heilige Drie-Eenheid, Addis Ababa.JPG|Gebrandskilderde glas in die Kerk van die Heilige Drie-Eenheid.
Lêer:Merkato, Addis Ababa.JPG|'n Mark (merkato) in die hoofstad.
Lêer:Nuwe katedraal, Addis Ababa.jpg|Die nuwe katedraal in Addis Abeba.
Line 117 ⟶ 111:
 
=== Res van die land ===
<gallery captionmode= widths="170px" heights="140px" packed>
Lêer:Dire Dawa-spoorwegstasie, Ethiopië.jpg|Die spoorwegstasie in Ethiopië se naasgrootste stad, [[Dire Dawa]].
Lêer:Abreha Atsbeha-rotskerk (3).JPG|Die Abreha Atsbeha-rotskerk in die [[Tigray-streek]].
BeeldLêer:Abreha Atsbeha-rotskerk.JPG|Die ingang na die Abreha-rotskerk in die [[Tigray-streek]].
BeeldLêer:Simiengebergte.JPG|'n Landskap in die [[Simiengebergte]].
</gallery>
 
{{== Verwysings|2}} ==
{{Verwysings|2}}
 
== Bibliografie ==
* {{en}} Mauri Arnaldo (2009), "The re-establishment of the national monetary and banking system in Ethiopia (1941-1963)", ''The South African Journal of Economic History'', Vol. 24, n. 2, ppbl. 82-130.
* {{en}} Mauri Arnaldo (2003), "The early development of banking in Ethiopia", ''International Review of Economics and Business'', Vol. L, N. 4, ppbl. 521-543.
 
== VerwysingsEksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn|Ethiopia}}
* {{en}} {{Wikivoyage|Ethiopia|Ethiopië}}
{{Verwysings|2}}
 
{{Lande van Afrika}}