Max Scheler: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Sobaka (besprekings | bydraes)
+ Inligtingskas
Lyn 1:
{{Inligtingskas Wetenskaplike
[[Lêer:Scheler max.jpg|duimnael|Max Scheler]]
| naam = Max Scheler
| beeld = Scheler max.jpg
| breedte = 220
| beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks -->
| beeldonderskrif =
| geboortenaam = Max Ferdinand Scheler
| geboortedatum = {{Geboortedatum|1874|8|22}}
| geboorteplek = [[München]], [[Duitse Keiserryk]]
| sterftedatum = {{Sterftedatum en ouderdom|1874|8|22|1928|5|19}}
| sterfteplek = [[Frankfurt am Main]], [[Republiek van Weimar]]
| plek van graf =
| blyplek =
| burgerskap =
| nasionaliteit = {{vlagland|Duitsland}}
| vakgebied = Geskiedenis van idees, teorie van waarde, etiek, Wysgerige antropologie, Bewussynstudies, kulturele kritiek, sosiologie van kennis, geloof
| werkplek =
| alma mater =
| doktorale promotor =
| akademiese adviseurs =
| doktorale studente =
| ander studente =
| bekend vir = Waarderanglys, emosionele aanvoeling, waardegebaseerde etiek, stratifikasie van emosionele lewe (Scheler), ressentiment
| beïnvloed deur = Blaise Pascal, Franz Brentano, Wilhelm Dilthey, Rudolf Eucken, Edmund Husserl, Theodor Lipps, Georg Simmel, Henri Bergson
| invloed op = Heidegger, Ortega y Gasset, Martin Buber, Edith Stein
| toekennings =
| handtekening =
| webblad =
| voetnotas =
}}
 
'''Max Ferdinand Scheler''' ([[München]], [[22 Augustus]] [[1874]] – [[Frankfurt am Main]], [[19 Mei]] [[1928]]) was 'n [[Duits]]-joodse [[filosoof]] bekend vir sy werk in die fenomenologie en die wysgerige [[antropologie]]. Hy word soms beskryf as die "eerste fenomenoloog" na [[Edmund Husserl]] of die "[[katolieke]] [[Nietzsche]]." José Ortega y Gasset noem hom "die eerste mens in die filosofiese paradys." In sy filosofie lê hy veral die nadruk op begrippe soos [[liefde]], [[God]], waarde en persoon. In sy tyd was hy een van die bekendste en invloedrykste filosowe, maar tans is hy nie meer so bekend nie.
Line 10 ⟶ 39:
In [[1910]] moes hy hierdie universiteit verlaat vanweë 'n kontroversie oor owerspel en sy egskeiding met sy eerste vrou Amalie von Dewitz. In [[1912]] trou hy met Märit Furtwängler, die suster van Wilhelm Furtwängler. Toe die [[Eerste Wêreldoorlog]] uitbreek, word hy aanvanklik opgeroep, maar later weggewys vanweë astigmatisme. In die volgende jare hou hy lesings in [[koffiehuis]]e en andere plekke in [[Göttingen]] buite die akademiese milieu. Dit was ondanks sy finansiële moeilikheid, besonderse produktiewe jare vir Scheler en skryf hy sy eerste groot werke, naamlik ''Zur Phänomenologie und Theorie der Sympathiegefühle und von Liebe und Haß'' ([[1913]]) en ''Der Formalismus in der Ethik und die materiale Wertethik'' (1913 - 1916). In Göttingen kom hy ook in kontak met denkers soos Hedwig Conrad-Martius, Moritz Geiger, Jean Hering, Roman Ingarden, Alexandre Koyré, Adolf Reinach en Edith Stein. Vervolgens verhuis hy vir 'n kort periode na [[Berlyn]], as onafhankelike skrywer, en word bevriend met Walther Rathenau en Werner Sombart.
 
Later, in [[1919]], bekom hy weer 'n aanstelling as professor in die filosofie en sosiologie aan die universiteit van [[Keulen]]. Hier skryf hy die religieuse werk ''Vom Ewigen im Menschen'' ([[1921]]) en word bevriend met Otto Dix. Vanaf 1921 beleef hy egter 'n verskuiwing in sy persoonlike lewe, grotendeels as gevolg van sy tweede egskeiding, sy derde troue en ook verlaat hy die katolieke geloof. Hierna verskuif hy sy aandag na die wysgerige antropologie. Uiteindelik aanvaar hy in [[1928]] nog 'n aanstelling as professor aan die universiteit van Frankfurt, maar sterf voordat hy die pos kon opneem. Tydens sy laatste jare het sy gesondheid agteruit gegaan, grotendeels te wyte aan die feit dat hy 'n kettingroker was. Hy sterf op 19 Mei 1928 aan 'n [[hartaanval]] in die hospitaal in Frankfurt. Ondanks die feit dat hy in die 20er jare bekend staan as een van die mees vooraanstaande filosowe, verdwyn sy reputasie vinnig na sy dood, gedeeltelik as gevolg van die onderdrukking deur die opkomende [[nazi|nazisme]] na [[1933]], aangesien Scheler van joodse afkoms was.
 
{{DEFAULTSORT:Scheler, Max}}
[[Kategorie:Duitse filosowe]]