Konstantinopel: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k Opruim
k + skakels
Lyn 1:
[[Lêer:Constantinople.png|duimnael|regs|300px|Kaart van Konstantinopel en sy mure.]]
[[Lêer:Walls in Topkapi1 WZA.jpg|duimnael|regs|300px|Oorblyfsels van die mure van Konstantinopel in die huidige Istanboel.]]
 
'''Konstantinopel''' is 'n vorige naam van [[Istanboel]] aan die [[Bosporus]]. Voorheen was dit bekend as '''Bisantium'''. Dit is [[Turkye]] se belangrikste en grootste stad.
Lyn 10:
 
== Hoofstad van die Romeinse Ryk ==
[[Lêer:Constantinople 1453.jpg|150px|regs|duimnael|''Die val van Konstantinopel (1453)'' in 'n boek van 1455.]]
Keiser [[Konstantyn die Grote]] wou die hoofstad van die Romeinse Ryk na die belangriker ooste van die ryk skuif en is getref deur die geskikte ligging van die stad. In [[330]] word Bisantium amptelike herdoop tot ''Nova Roma'' ("Nuwe Rome"), maar die naam vind nie byval nie en word gou bekend onder die naam ''Konstantinopolis'' ([[Grieks]] vir ''stad van Konstantyn''). Dit word die nuwe hoofstad van die Romeinse Ryk, hoewel [[Rome]] nog vir 'n rukkie sy politieke en ekonomiese status behou.
 
Lyn 17:
Met sowat 300 000 inwoners is Konstantinopel, wat deur die Griekssprekendes "I Polis" (''Die Stad'') genoem is, eeue lank die grootste stad in [[Europa]]. Die kulturele lewe van die Bisantynse Ryk is grootliks in die hoofstad gekonsentreer. Grieks kry die oorhand oor Latyn en die bevolking is hoofsaaklik Ortodoks-christelik. Dogmatiese verskille sorg vir konflik sowel binnelands as met ander wêrelddele. Perderenne in die groot [[Hippodroom van Konstantinopel|Hippodroom]] was 'n belangrike vorm van sport en tydverdryf.
 
[[Lêer:Siege of Constantinople.jpg|duimnael|340px|regs|Die beleg van Konstantinopel (1499).]]
In [[1204]] word Konstantinopel deur die [[kruisvaarder]]s van die [[Kruistog#Vierde Kruistog|Vierde Kruistog]] binnegeval en geplunder. Skatte wat deur eeue versamel is, word na [[Wes-Europa]] verskeep, vernietig of gesmelt. Die meeste kosbaarhede gaan na [[Venesië]], waar hulle nog gesien kan word. Die Venesiërs was die aanvoorders vir die plundering, want hulle wou die geleentheid gebruik om Konstantinopel as 'n belangrikste handelsentrum uit te skakel.
 
Die stad bly in [[RomeinseLatynse Ryk|Latynse]] hande tot in [[1261]], waarna die Grieke daarin slaag om die stad te herower. Sedert die herowering is die stad verarm en slaag Konstantinopel nie meer daarin om die handelsroetes om die [[Swartsee]] te beheer nie, terwyl sy grootste inkomste vroeër van daar gekom het. Hiermee begin die verval, daar word nie meer gebou nie en party wyke raak selfs verlate. Party geboue word gebruik as boumateriaal. Baie Bisantynse intellektuele en kunstenaars trek na die welvarender Europa, veral Italië, en maak deur hulle kennis van die klassieke oudheid die [[Renaissance]] moontlik.
 
== Die Val van Konstantinopel ==
Lyn 28:
 
== Hoofstad van die Ottomaanse Ryk ==
Sultan Mehmet II maak die verowerde stad die hoofstad van die Ottomaanse Ryk en die stad beleef onmiddellik 'n heropbouing. Die skitterende [[Aya Sophia]], die ou Bisantynse katedraal, word in 'n [[moskee]] verander. Daar word ook nuwe moskees gebou soos die beroemde [[Sultan Ahmet-moskee|Blou Moskee]]. Die vervalle Bisantynse paleise word gerestoureer en die nuwe [[Topkapi-paleis]], die hoofsetel van die Ottomaanse sultans, word gebou. Baie mense kom na die stad en die handel neem toe. Die Ottomane noem die stad '''Islambol''' of '''İstanbul''', maar amptelik gebruik hulle steeds Konstantinopel.
 
Teen 1600 het die stad ongeveer 600 000 inwoners. Dit is teen dié tyd 'n etnies en goedsdienstig gemengde stad. Die meerderheid van die bevolking (± 60%) is [[Moslem]]s en praat [[Turks]], maar daar is ook 'n groot Grieks-Ortodokse bevolkingsgroep (± 25 %), wat steeds die grootste deel van die handel besit. Die res van die bevolking bestaan uit [[Jode]] en [[ArmeniëArmeniërs]]rs.
 
== Istanboel ná die val van die Ottomaanse Ryk ==
[[Lêer:Istambul and Bosporus big.jpg|regs|duimnael|220px|Ligging van Konstantinopel.]]
In [[1923]], toe die [[Turkye|Republiek van Turkye]] gestig word, word die hoofstad van die land na [[Ankara]] geskuif. In [[1930]] word Konstantinopel se naam amptelik in Istanboel verander. Daar is verskillende verklarings vir die naam, maar dis moontlik afgelei van die Griekse ει̉ς τήν πόλιν (''eis tèn polin''), wat "na" of "in die stad" beteken. Die Grieke het dit in die Bisantynse tyd "Die Stad" genoem.