Torch Commando: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Morne (besprekings | bydraes) No edit summary |
k Skakels, replaced: Arbeidersparty → Arbeidersparty using AWB |
||
Lyn 14:
[[Beeld:Sailor-Malan.jpg|duimnael|200px|[[Sailor Malan]].]]
==Stigting==
Die eerste en enigste leier van die Torch Commando was die vegvlieënier en held van die lugslag van Brittanje, [[Sailor Malan]], wat in Mei [[1951]] tydens die eerste fakkelligoptog genooi is om die saluut te beantwoord. By dié geleentheid het Malan 'n toespraak gelewer waarin hy die oudstryders gevra het om te help verseker dat die bepalings van die Suid-Afrika-wet in elke opsig nagekom word. Ná optogte in verskeie stede het die Torch Commando amptelik in Junie [[1951]] sy beslag gekry met 'n nasionale kongres in [[Johannesburg]] waar Malan tot nasionale president en leier van die Torch Commando verkies is. Kort voor lank het die organisasie op 250 000 lede, waarvan die meeste ook [[Verenigde Party]]-ondersteuners was, aanspraak gemaak.
Tot almal se verbasing en selfs die leiers s'n, het hulle gou nasionale bekendheid verwerf. Maar die Torch Commando het in gewildheid en krag begin afneem nadat hy 'n vennootskap, die United Democratic Front (wat nie met die organisasie van die jare 80 verwar moet word nie), met die [[Verenigde Party]] en die [[Arbeidersparty (Suid-Afrika, 1910)|Arbeidersparty]] aangegaan het om saam die [[Nasionale Party]] die verkiesing van April [[1953]] te beveg. Baie lede het met die uiterste ywer gewerk om die verkiesing te wen, maar die V.P.-leierskorps het vooraf reeds besef hulle kans om die N.P. te verslaan bra skraal was, ondanks die United South African Trust Fund wat in [[1949]] deur genl. [[Jan Christian Smuts]] gestig is om die V.P. se geldsake op vaster grondslag te plaas, en die deeglike beplanning en organisasie.
[[Beeld:Torch spotprent.jpg|duimnael|links|340px|Ivanoff se spotprent in ''[[Die Vaderland]]'' oor die [[Verenigde Party]] se poging om die 1953-verkiesing met die Torch Commando se hulp te wen.]]
==1953-verkiesing==
Hoewel die N.P. se getal setels in die verkiesing van 86 tot 94 verhoog het en die V.P. s'n van 65 tot 57 gedaal het, het laasgenoemde en die Arbeiders saam steeds meer stemme as die N.P. gekry. Oudergewoonte het die V.P. in talle stedelike kiesafdelings met 'n reuse-meerderheid gewen, terwyl die N.P. baie setels naelskraaps gewen het. Die N.P. se steun was eweredig oor die platteland en sommige Afrikaanse gebiede in die stede versprei, terwyl die V.P. se steun toenemend beperk begin raak het tot sommige stedelike gebiede.
Die N.P. se verhoogde getal setels was deels toe te skryf aan die toekenning in [[1950]] van ses Volksraadsetels aan [[Suidwes-Afrika]], wat almal deur die N.P. gewen is. Die verkiesing was nietemin 'n groot terugslag vir die V.P. en is in Mei [[1953]] gevolg deur die eerste van ses afstigtings toe lede van die Torch Commando onder sen. [[Heaton Nicholls]] die [[Verenigde Federale Party]] in Natal gestig het om hulle te beywer vir 'n federale stelsel waarin die provinsies groter magte sou bekom en Natal selfs die reg sou hê om af te stig van die Unie. Die party het egter nie aan sy stigters se verwagtinge voldoen nie en het binne 'n jaar of wat van die toneel verdwyn. Baie oud-lede van die Torch Commando, wat nooit ontbind het nie maar net van die toneel verdwyn het, het hulle steun weer aan die [[Verenigde Party]] toegesê.
| |||