Toonhoogte: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Waar begin 'n mens? |
No edit summary |
||
Lyn 1:
[[Lêer:Bach - Taylor 1873.png|regs|duimnael|250x250px|In [[musieknotasie]] stel die vertikale posisies van note verskillende '''toonhoogtes
'''Toonhoogte '''is ’n waargenome eienskap van [[Klank|klanke]] wat toelaat dat hulle in ’n [[frekwensie]]-verwante toonleer gerangskik kan word.<ref>Anssi Klapuri, "[https://books.google.com/books?id=AF30yR41GIAC&pg=PA8 Introduction to Music Transcription]", in ''Signal Processing Methods for Music Transcription'', onder redaksie van Anssi Klapuri en Manuel Davy, 1–20 (New York: Springer, 2006): p. 8.</ref>
In algemener sin is toonhoogte die eienskap wat dit moontlik maak om klanke as "hoër" en "laer" in vergelyking met mekaar in musikale melodieë te plaas.<ref>Plack, Christopher J.; Andrew J. Oxenham, Richard R. Fay, reds. (2005).</ref>
Line 16 ⟶ 17:
Volgens sommige bronne is toonhoogte die gehooreienskap waarvolgens klanke op ’n toonleer van laag tot hoog gerangskik kan word. Aangesien toonhoogte soortgelyk aan frekwensie is, word dit byna heeltemal bepaal deur hoe vinnig die klankgolf die lug laat vibreer en het dit byna niks te doen met die intensiteit, of [[amplitude]], van die golf nie. Dit wil sê, "hoë" toonhoogte beteken baie vinnige ossilasie, en "lae" toonhoogte stem ooreen met stadiger ossillasie.
In die meeste gevalle stem die toonhoogte van komplekse klanke soos [[spraak]] en musieknote baie nou ooreen met die herhalingstempo van periodiese of bynaperiodiese klanke, of aan die [[omgekeerde]] van die tydinterval tussen herhalende soortgelyke gebeurtenisse in die klankgolf.<ref name="goldstein">E. Bruce Goldstein (2001).</ref><ref name="lyon"
Toonhoogte hang in mindere mate af van die vlak van klankdruk (klanksterkte) van die toon, veral by frekwensies laer as 1 000 Hz en bo 2 000 Hz. Die toonhoogte van die laer tone word laer namate klankdruk toeneem. Byvoorbeeld, ’n toon van 200 Hz wat baie hard is, klink ’n halftoon laer as wanneer dit skaars hoorbaar is. Bo 2 000 Hz word die toonhoogte hoër namate die geluid harder word.<ref name="Olson">Olson, Harry F. (1967).</ref>
Line 31 ⟶ 32:
== Toonlere ==
Die relatiewe toonhoogtes van individuele note in ’n toonleer kan bepaal word deur een van ’n aantal stemmingstelsels. In die weste is die chromatiese toonleer met twaalf note die algemeenste metode van organisering, met gelykswewende stemming wat nou die stemmetode is wat die meeste gebruik word. Daarvolgens is die toonhoogteverhouding tussen enige twee opeenvolgende note van die toonleer presies die twaalfde wortel van twee (of ongeveer 1,05946). In getempereerde stelsels (soos gebruik in die tyd van [[Johann Sebastian Bach]], byvoorbeeld), is verskillende metodes van stemming gebruik. Byna al hierdie stelsels het een interval gemeen, die oktaaf, waar die toonhoogte van een noot dubbel die frekwensie van die ander is. Byvoorbeeld, as die A bo middel-C 440
== Ander musikale betekenisse van toonhoogte ==
Line 42 ⟶ 43:
* Moore, B.C. & Glasberg, B.R. (1986) "Thresholds for Hearing Mistuned Partials as Separate Tones in Harmonic Complexes". ''Journal of the Acoustical Society of America'', 80, 479–83.
* Parncutt, R. (1989). ''Harmony: A Psychoacoustical Approach''. Berlyn: Springer-Verlag, 1989.
*
* Schneider, P.; Sluming, V.; Roberts, N.; Scherg, M.; Goebel, R.; Specht, H.-J.; Dosch, H.G.; Bleeck, S.; Stippich, C.; Rupp, A. (2005). "Structural and Functional Asymmetry of Lateral Heschl's Gyrus Reflects Pitch Perception Preference". ''Nat. Neurosci.''
* Terhardt, E., Stoll, G. en Seewann, M. (1982). "Algorithm for Extraction of Pitch and Pitch Salience from Complex Tonal Signals". ''Journal of the Acoustical Society of America'', 71, 679–88.
| |||