Wysiging soos op 01:06, 27 Maart 2016 wysig Jcwf (besprekings \| bydraes) 29 324 edits No edit summary ← Ouer wysiging		Wysiging soos op 15:30, 27 Maart 2016 wysig maak ongedaan SpesBona (besprekings \| bydraes) Burokrate, Administrateurs 69 038 edits + Inligtingskas & Commons Nuwer wysiging →
Lyn 1: {{Inligtingskas Monarg [[Lêer:AlamgirAurangazeb.jpg\|duimnael\|Keiser Aurangzeb]]▼ \|naam = Aurangzeb '''Aurangzeb''' (Hindi: औरंगज़ेब, Punjabi: اورنگزیب) was [[Mogolryk\|Mogol-keiser van Indië]] van [[1658]]-[[1707]]▼ \|titel = 6de Mogolkeiser ▲\|beeld = [[Lêer:AlamgirAurangazeb.jpg\|~~duimnael\|Keiser Aurangzeb~~250px]] \|byskrif = \|dinastie = Timoeriede \|bewind = [[31 Julie]] [[1658]] – [[3 Maart]] [[1707]] \|kroning = [[13 Junie]] [[1659]] \|inhuldiging = \|volle naam = Abul Muzaffar Muhi-ud-Din Mohammad Aurangzeb \|andertitels = \|geboortedatum = {{Geboortedatum\|1608\|11\|4}} \|geboorteplek = Dahod, [[Mogolryk]] \|doop = \|sterftedatum = {{Sterfdatum en ouderdom\|1608\|11\|4\|1707\|2\|20}} \|sterfteplek = Ahmednagar, [[Mogolryk]] \|begraweplek = Graf van Aurangzeb, Khuldabad, Aurangabad Maharashtra \|begrafnisdatum = \|voorganger = [[Sjah Jahan]] \|erfgenaam = \|opvolgertipe = \|opvolger = [[Muhammad Azam Sjah]] (titulêre)<br />[[Bahadur Sjah I]] \|koninklikelofsang = \|koninklikeleuse = \|koningin = Dilras Banu Begum \|gade = Nawab Bai<br />Aurangabadi Mahal \|gadebewind = \|gadevan = \|eggenoot = \|eggenoot 1 = \|eggenoot 2 = \|eggenoot 3 = \|eggenoot 4 = \|eggenoot 5 = \|nakomelinge = \|kinders = Zeb-un-Nissa<br />Muhammad Sultan<br />Zinat-un-Nissa<br />Muhammad Azam Shah<br />Mehr-un-Nissa<br />Sultan Muhammad Akbar<br />Bahadur Shah I<br />Badr-un-Nissa<br />Zubdat-un-Nissa<br />Muhammad Kam Bakhsh \|vader = Sjah Jahan \|moeder = Mumtaz Mahal }} ▲'''Aurangzeb''' ([[Hindi]]: औरंगज़ेब, Punjabi: اورنگزیب) was [[Mogolryk\|~~Mogol-keiser~~Mogolkeiser]] van [[Indië]] van [[1658]]- tot [[1707]]. Hy was die derde seun van [[Shah Jahan\|Sjah Jahan]], wat agt jaar voor sy dood aftree vanweë 'n ongeneeslike siekte. Sy oudste broer Dara word regent maar hy en sy broer Murad, die jongste en Shuja, die tweede seun eis ook die troon op. Alle vier is hulle seuns van Mumtaz. Sy vader word beter maar word deur Aurangzeb in die tronk gesit. Murad word gevang en tereggestel. Shuja vlug na die ooste verby Bengale. Dara, wat baie populêr is, gaan na [[Lahore]], maar Aurangzeb agtervolg hom met 'n groot leër. Dara probeer na Kandahar te vlug, maar word deur die vors van Jun verraai. Hy word na [[Delhi]] gesleep en daar beskuldig van afvalligheid. Het hy nie beweer dat Hindoes ook monoteïste is nie? Hy word veroordeel en tereggestel. Aurangzeb probeer Dara se aanhangers gunstiger te stem deur sy eie seun Akbar te laat trou met Dara se dogter, maar die meisie en ook sy pa Jahan weier dit. In 1666 sterf Sjah Jahan 74 jaar oud en word by sy geliefde vrou Mumtaz in die [[Taj Mahal]] begrawe. Aurangzeb is in trane, maar daar is gerugte oor vergiftiging.<ref name="Gandhi">''Punjab: A History from Aurangzeb to Mountbatten'', {{Aut\|Rajmohan Gandhi}}, Aleph Book Company, ISBN 9383-06441-2, ISBN 978-9383-06441-0</ref>▼ ▲Hy was die derde seun van [[~~Shah Jahan\|~~Sjah Jahan]], wat agt jaar voor sy dood aftree vanweë 'n ongeneeslike siekte. Sy oudste broer Dara word regent maar hy en sy broer Murad, die jongste en Shuja, die tweede seun eis ook die troon op. Alle vier is hulle seuns van Mumtaz. Sy vader word beter maar word deur Aurangzeb in die tronk gesit. Murad word gevang en tereggestel. Shuja vlug na die ooste verby [[Bengale]]. Dara, wat baie populêr is, gaan na [[Lahore]], maar Aurangzeb agtervolg hom met 'n groot leër. Dara probeer na Kandahar te vlug, maar word deur die vors van Jun verraai. Hy word na [[Delhi]] gesleep en daar beskuldig van afvalligheid. Het hy nie beweer dat Hindoes ook monoteïste is nie? Hy word veroordeel en tereggestel. Aurangzeb probeer Dara se aanhangers gunstiger te stem deur sy eie seun Akbar te laat trou met Dara se dogter, maar die meisie en ook sy pa Jahan weier dit. In 1666 sterf Sjah Jahan 74 jaar oud en word by sy geliefde vrou Mumtaz in die [[Taj Mahal]] begrawe. Aurangzeb is in trane, maar daar is gerugte oor vergiftiging.<ref name="Gandhi">''Punjab: A History from Aurangzeb to Mountbatten'', {{Aut\|Rajmohan Gandhi}}, Aleph Book Company, ISBN 9383-06441-2, ISBN 978-9383-06441-0</ref> Aurangzeb is 'n vroom Sunni-moslim en sy beleid teenoor ander geloviges verskil baie van sy voorganger s'n. Sy lewesdoel is die Mogolryk in 'n Darul-Islam te verander: 'n Sunni-Islamitiese ryk.<ref name="Chaurasia"/> Hy verklaar homself die ''Alamgir'', die wêreldveroweraar. Aurangzeb probeer om sy strenge lewestyl aan sy volk op te lê. Musiek, dans en sang word verbied. Self kopieer hy die Koran eiehandig en stuur dit as 'n geskenk na Mekka. Die jizya, 'n belasting vir nie-muslims wat Akbar meer as 'n eeu eerder afgeskaf het, word opnuut ingevoer. <ref>{{cite web\|url=https://www.sscnet.ucla.edu/southasia/History/Mughals/Aurnag_fatwa.html\|title=Aurangzeb se fatwa oor die jizya\|language=en}}</ref>Ook sonder opstand word Hindoetempels verwoes. <ref name="Gandhi"/>▼ ▲Aurangzeb is 'n vroom ~~Sunni-moslim~~Sonnitiese [[Moslem]] en sy beleid teenoor ander geloviges verskil baie van sy voorganger s'n. Sy lewesdoel is die Mogolryk in 'n Darul-Islam te verander: 'n ~~Sunni~~Soenni-Islamitiese ryk.<ref name="Chaurasia"/> Hy verklaar homself die ''Alamgir'', die wêreldveroweraar. Aurangzeb probeer om sy strenge lewestyl aan sy volk op te lê. Musiek, dans en sang word verbied. Self kopieer hy die [[Koran]] eiehandig en stuur dit as 'n geskenk na [[Mekka]]. Die jizya, 'n belasting vir nie-~~muslims~~Moslems wat Akbar meer as 'n eeu eerder afgeskaf het, word opnuut ingevoer. <ref>{{en}} {{cite web\|url=https://www.sscnet.ucla.edu/southasia/History/Mughals/Aurnag_fatwa.html\|title=Aurangzeb se fatwa oor die jizya~~\|language=en~~}}</ref> Ook sonder opstand word Hindoetempels verwoes. <ref name="Gandhi"/> Die Hindoegemeenskap is eers verbaas oor sy optrede en reageer taamlik passief, maar sy maatreëls word sterker en sterker. * In 1659 verklaar hy dat die bou van nuwe tempels teen Islam is en hy verbied dit * In 1664 verbied hy enige herstel van ou tempels * In 1667 word handelsgoed belas met 5%, uitgesonderd die ~~moslimhandelare~~Moslemhandelare * In 1668 word ~~all~~al die Hindoefeeste verbied in die ryk * In 1669 kry die goewerneurs van al die provinsies opdrag Hindoeskole en -tempels te verwoes en Hindoe-onderrig onmoontlik te maak. Die tempels van Somnath (Gujarat), Vishwanath (Banares) en Keshava Deva (Benares) en 66 tempels in Ambar (Jaipur) word verwoes. Die koeie word geslag en die godebeelde vertrap in die strate.<ref name="Chaurasia">''History of Medieval India: From 1000 A.D. to 1707 A.D.'' {{Aut\|Radhey Shyam Chaurasia}}, Atlantic Publishers & Dist, 2002, ISBN 8126901233, ISBN 9788126901234</ref> Ook die [[Sikhisme\|Sikhs]] word getref deur sy intolerane beleid. In 1664 word Tegh Bahadur die 9de Guru van die ~~[[Sikhisme\|~~Sikhs]]. Hy reis deur die hele ryk en Sikh -tempels word op verskeie plekke opgerig. Aurangzeb beveel in 1669 dat die tempels verwoes moet word. In Mei 1675 sê 'n groep Brahmins in die [[Kasjmir]]vallei vir die Guru dat ook hulle geloof deur die Mogolgoewerneur onderdruk word. Hy besluit om na Delhi te gaan en te protesteer. In Delhi word van hom gevra 'n wonder te verrig om te bewys hoe dig hy by [[God]] staan. Hy weier dit en hy kry te hoor dat hy tot Islam moet bekeer indien hy wil oorleef. Drie van sy vriende word voor sy oë gedood. Hy weier hom te bekeer en op 11 November 1675 word hy onthoof. Dit verstoor die goeie verhoudings wat bestaan het tussen Sikhs en die Mogols. [[Lêer:The Mughal Empire.jpg\|links\|duimnael\|Die Mogolryk onder Aurangzeb ca. 1700]] Die keiser brei sy ryk uit deur verowerings in 'Klein Tibet' in die noorde van Kasjmir, in [[Chittagong]] oostelik van [[Dhaka]] en in die suide word die ~~muslim~~Islamitiese koninkryke Golconda en Bijapur verower. Die ryk bereik sy grootste omvang onder Aurangzeb. Maar daar is ook opstande, selfs in gebiede die 'n eeu of meer rustig gewees het, soos Rajasthan. In die suide stig Shivaji 'n Hindoekoninkryk in Maratha. Sy seun Sambhaji word in 1689 gedood maar Maratha word nie onderwerp nie. Ook in die Deccan is daar probleme. Die keiser moet daar teen sy eie seun Akbar oorlog voer. <ref name="Gandhi"/> Sy seun Akbar word gevra om die Mogolryk te red van die intolerante beleid van sy vader en terug te keer na die tolerante beleid van sy voorgangers. Die Rajputs wat die beste troepe van Indië lewer en wat ~~niet~~nie meer vir sy vader wil dien nie, dien nou vir sy seun. Hy kry 'n leër van 70  000 van die beste mans en probeer sy vader se troon te verower. Aurangzeb skryf egter 'n valse brief wat hy in hande laat val van die Rajputs en hulle dink dat hulle Akbar nie kan vertrou nie en verlaat hom. Die waarheid kom uit, maar Akbar slaag nie die troon te verower nie. Uiteindelik moet hy vlug na Persië.<ref name="Chaurasia"/> Die Sikhs het 'n nuwe leier, Guru Gobind Singh, wat dié gemeenskap baie militanter sou maak. Hy bou 'n fort in Paunta by die Jamuna en verdedig dit suksesvol in 1688. Die ryk is nou aan die wankel. Die militêre aksies het baie geld gekos en daar is groot onrus. Punjab is in opstand. Aurangzeb probeer driemaal om Gobind Singh te onderwerp maar het geen sukses nie. Die konflik duur tot Aurangzeb in 1705 probeer om tot vrede te kom. Gobind Singh se antwoord staan bekend as die ''Zafarnama'' die oorwinningsbrief. Hy beskuldig die ou keiser van verraad, maar is bereid om hom te ontmoet. Op die pad na Aurangabad waar die keiser bly hoor hy dat Aurangzeb - 88 jaar oud - dood is.<ref name="Gandhi"/> Hy word opgevolg deur sy seun Bahadur Sjah, maar die ryk sal tussen 1707- en 1757 uiteenval. == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie-inlyn\|Alamgir I}} [[Kategorie:Mense in die 17de eeu]]

Aurangzeb: Verskil tussen weergawes