NG gemeente Turffontein: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Morne (besprekings | bydraes)
No edit summary
Morne (besprekings | bydraes)
No edit summary
Lyn 2:
[[Beeld:Turffonteinkerk.jpg|duimnael|regs|270px|Toe Turffontein se kerkgebou afbrand, kon die gemeente dit nie bekostig om dit te laat herbou nie weens onderversekering. Die argitek [[Gerard Moerdijk]] het feitlik 'n eenderse kerk vir die [[Vrystaat]]se dorp [[Luckhoff]] se NG gemeente ontwerp, hoewel laasgenoemde uit klip gebou is.]]
 
Die '''NG gemeente Turffontein''' was 'n gemeente van die [[Nederduitse Gereformeerde Kerk]] in die suide van [[Johannesburg]] in die destydse [[Transvaal]]. Dit is in 1906 gestig en was jare lank 'n groot gemeente met 'n sieletal van soms selfs meer as 3 000.
 
Turffontein het egter op [[24 April]] [[1994]] met [[NG gemeente Johannesburg-Suid|Johannesburg-Suid]] saamgesmelt as NG gemeente Deo Gloria, 88 jaar nadat Turffontein afgestig is en 44 jaar ná die afstigting van Johannesburg-Suid. Dit was deels weens die verhuising van baie Afrikaanssprekendes uit sekere dele van Johannesburg se suidelike voorstede na aangenamer woonbuurte, maar veral omdat Turffontein se onderversekerde kerkgebou in Maart 1992 afgebrand en die gemeente dit nie kon bekostig om dit te herbou nie. Dié samesmelting het 'n einde gemaak aan die 88-jarige bestaan van die oudste gemeente suid van die middestad, van wie al die gemeentes in die suide dogters of kleindogters is of was.
 
== Agtergrond ==
Met die gelyktydige afstigting van die gemeentes [[NG gemeente Jeppestown|Jeppestown]] en [[NG gemeente Johannesburg-Oos|Johannesburg-Oos]] op [[8 Julie]] [[1897]] van die oorspronklike gemeente aan die [[Witwatersrand|Rand]], [[NG gemeente Johannesburg]], is Caseys Town (later meer bekend as Turffontein), by Jeppestown gevoeg. Reeds vóórvoor dié afstigting het die predikante van Johannesburg, di. J.N. Martins en [[Pieter Gerhardus Jacobus Meiring|P.G.J. Meiring]], op Caseys buitedienste in 'n klein kerksaaltjie gehou. Gedurende die eerste jare van die geskiedenis van Jeppestown het die bearbeiding van die suidelike buitewyk vir die kerkraad heelwat hoofbrekens besorg. Veral die reëlings in verband met die wyksdienste het heelwat moeilikhede opgelewer, want ds. [[Paul Nel]] kon hoogstens twee Sondae per maand daar kom preek, sodat daar van tyd tot tyd na ander leraars gesoek moes word om met die dienste te kom help. Soms het ds. Meiring, toe hy reeds na Johannesburg-Oos vertrek het en soms weer ds. Daniël Theron van [[NG gemeente Fordsburg|Fordsburg]] kom help, maar toe dié hulp later gestaak word, moes Jeppestown van die hulp van ene broeder Maclean, 'n sendeling, gebruik maak. Toe hy egter ook ná 'n paar maande toumoed opgooiopgee, moes ds. Nel van Jeppestown maar weer alleen die mas met Turffontein opkom.
 
== Kerksaal vir Turffontein ==
Die kerksaaltjie opin Turffontein was altyd baie beknop en het mettertyd boonop bouvallig geword. Daarom besluit die boukommissie van Jeppestown op aanbeveling van die kerkraad in Julie 1903 om liewer 'n nuwe kerksaal vir Turffontein te bou en die ou gebou te herstel en dan vir skooldoeleindes te verhuur. Enkele maande later neem die boukommissie die tender aan van mnr. T.D. Hannecke vir £1 509 en kon met die bouery 'n begin gemaak word. Ds. Meiring van Johannesburg-Oos lê die hoeksteen op Saterdag [[30 Julie]] toe ds. Nel die hoop uitspreek "dat dit nie meer lank sal duur duur voordat te Turffontein 'n selfstandige gemeente gestig sal word nie" (aangehaal in die Transvaalse kerkblad, ''De Vereeniging'', se uitgawe van Augustus 1904). Dit is nie bekend presies wanneer dié geboutjie voltooi en ingewy is nie.
 
Teen die middel van November was die bouaannemer se werk blykbaar klaar, want die kerkraad besluit daardie maand tydens sy vergadering om met die inwyding te wag "tot na die aankoms van die meublement". Reeds in Augustus het die Jeppestown-kerkraad 'n afsonderlike tender van die broers Van Hoogstraten vir £400 aangeneem vir die ameublement en preekstoel. Om een of ander rede is die lewering van dié meubels se lewering vertraag, sodat die inwyding 'n ruk lank moes uitgestel word. Dit het blykbaar wel nog voor die einde van 1904 gebeur.
 
== Aanloop tot afstigting ==
[[Beeld:Ds SW van Niekerk.jpg|duimnael|regs|170px|Ds. Schalk Willem van Niekerk, Turffontein se leraar van 1911 tot 1921.]]
 
[[Beeld:NG kerk Turffontein omstreeks 1930.jpg|duimnael|links|300px|Turffontein se NG kerk, waarskynlik afgeneem omstreeks 1930.]]
 
In ''De Vereeniging'' van 26 Augustus 1903 word die wenslikheid van die afstigting van die voorstede suid van die "Rief" uitgespreek. Jeppestown en Johannesburg-Oos het albei hierby belang gehad, omdat die voorstede binne die grense van dié twee gemeentes geval het. Onder meer Ophirton en Booysens was deel van Johannesburg-Oos, terwyl Turffontein en La Rochelle onder Jeppestown geressorteer het. Omdat die bearbeiding van dié gebiede vir albei kerkrade heelwat probleme opgelewer het, het Johannesburg-Oos se kerkraad met die voorstel vorendag gekom om tesame met Jeppestown 'n hulpprediker aan te stel wat die wyke op afstigting kon voorberei. Dr. [[Hendrik Adriaan Lamprecht|H.A. Lamprecht]], wat intussen vir Meiring opgevolg het, het sterk hieroor gevoel en in Augustus 1905 Jeppestown se kerkraadsvergadering bygewoon Johannesburg-Oos se voorstel ter tafel gelê. Ds. Nel en sy kerkraad het die wenslikheid van dié oplossing ingesien en tydens dieselfde vergadering besluit om so 'n ooreenkoms met hulle sustergemeente aan te gaan. Die twee kerkrade stel toe vir ds. J.D. de Villiers, destydse hulpprediker van Jeppestown, aan die werk van albei die gemeentes suid van die "Rief" te behartig. Ds. De Villiers was te vinde vir die aanstelling, wat die afstigting van die suide verhaas het.