Kaukasus: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Wwikix (besprekings | bydraes)
kat
k Bygewerk
Lyn 1:
[[Lêer:Kaukasus.jpg|thumbduimnael|Satellietbeeld van die Kaukasus]]
[[Lêer:Caucasus-political nltopographic map-fr.svg|thumbduimnael|PolitieseTopografiese kaart van die Kaukasus]]
[[Lêer:Caucasus-ethnicpolitical nl.svg|thumbduimnael|EtniesePolitiese kaart van die Kaukasus]]
[[Lêer:Caucasus-ethnic nl.svg|duimnael|Etniese kaart van die Kaukasus]]
 
Die '''Kaukasus-bergreeks''' ([[ArmeensAbchasies]]: Кавказ, ''ԿովկասKawkas''; [[Armeens]]: Կովկաս; [[Azerbeidjans]]: ''Qafqaz''; [[Georgies]]: კავკასიონი, ''კავკასიონიKawkasioni''; [[Osseties]]: Кавказ, ''KawkasioniKawkas''; [[Persies]]: رشته‌کوه قفقاز; [[Russies]]: ''Кавказ'', ''Kawkas''; [[Turks]]: ''Kafkas Dağları'') tussen die [[Swartsee|Swart]]- en [[Kaspiese See]] vorm een van die geografiese grense tussen [[Europa]] en [[Asië]]. Dit word verdeel in die Groter Kaukasus in die noorde en die Kleiner Kaukasus in die suide.
 
Die pieke in sy [[gletser|vergletserde]] sentrale gedeelte verrys tot 'n hoogte van meer as 5 000  meter, waaronder twee uitgedoofde [[vulkaan|vulkane]], [[Elbrus]] (5 642  meter) en [[Kasbek]] (5 033 meter). Die risiko van [[aardbewing|seismiese aktiwiteit]] is steeds hoog in die gebied.
 
Die Kaukasus-bergreeks strek oor 'n afstand van 1 100  kilometer en oor vier lande, die [[Rusland|Russiese Federasie]] (met die halfoutonome republieke [[Dagestan]], [[Ingoesjetië]], [[Tsjetsjnië]], [[Noord-Ossetië-Alanië]], [[Kabardino-Balkarië]], [[Karatsjai-Tsjerkessië]] en [[Adigea]]) in die noorde, [[Georgië]] in die weste, en [[Armenië]] en [[Azerbeidjan]] in die suide. Die hoogste bergrug vorm grotendeels ook die grenslyn tussen Rusland en Georgië en Azerbeidjan, terwyl die kleiner bergrug Georgië van [[Turkye]] en Armenië skei.
 
In klimatiese opsig vorm die Kaukasus 'n oorgangsgebied tussen die gematigde en subtropiese sone wat onder die invloed van die oseaniese [[Middellandse See]]gebied en die uitgestrekte [[Siberië|Siberiese]] vlaktes met hul kontinentale klimaat staan. Die sowat 1 400 Kaukasus-gletsers beslaan 'n totale oppervlak van byna 1 800  km², en die langstes onder hulle strek oor 'n afstand van veertien kilometer. Nog in die [[Sowjetunie|Sowjettyd]] was die bergreeks 'n gewilde ontspannings- en skigebied, alhoewel sy infrastruktuur nie met dié van ander berggebiede in Europa kan meeding nie.
 
Geen ander streek in Rusland word deur dieselfde etniese veelvuldigheid gekenmerk soos die noordelike Kaukasus nie. Die bergstreek word deur ongeveer vier miljoen mense bewoon wat uit sowat tagtig kleiner en groter etniese groepe bestaan. So word na die Kaukasus dikwels ook as die "Byekorf van volke" of die "Berg van tale" verwys. Die Noord-Kaukasiese volke in Rusland sluit [[Kabardino-Balkarië|Kabardyne, Balkare]], [[Adigea|Adigejers]], [[Karatsjai-Tsjerkessië|Karatsjaïers, Tsjerkesse]], [[Tsjetsjnië|Tsjetsjniërs]], [[Ingoesjetië|Ingoesjete]], [[Noord-Ossetië-AlaniëOssetiërs|Noord-Ossetiërs]] en [[Dagestan]]ers in. Dikwels vorm enkele duisend mense 'n selfstandige etniese groep met hul eie taal.
 
Die meeste Kaukasiërs is Moslems. Die uitbreiding van radikale Islam in [[Tsjetsjnië]], 'n republiek met groot olieskatte wat na onafhanklikheid strewe, maak van die Kaukasus-streek die Achilleshiel van Rusland. Die Tsjetsjniërs, 'n volk met 'n trotse tradisie van krygers, het die Russiese heerskappy oor hul land nooit aanvaar nie. 'n Halfmiljoen mense is onder [[Josef Stalin|Stalin]] se bewind gedeporteer, terwyl die konflik onder die [[Wladimir Poetin|Poetin]]-bewind tot 'n volskaalse oorlog geëskaleer het wat al tienduisende menselewens geëis het.
Line 17 ⟶ 18:
Ander konflikgebiede in die suidelike Kaukausus is [[Abchasië]] en [[Suid-Ossetië]] in Georgië, die [[Republiek van Nagorno-Karabach]], wat hom eensydig van Azerbeidjan onafhanklik verklaar het, en Ingoesjetië/Noord-Ossetië in Suid-Rusland.
 
Die westelike deelgedeelte van die Kaukasus-bergreeks is in [[1999]] deur [[UNESCO]] as 'n [[wêrelderfenisgebied]] gelys.
 
== Eksterne skakels ==
Line 24 ⟶ 25:
 
{{Wêrelderfenisgebiede in Rusland}}
 
{{Koördinate|42|30|N|45|0|O|aansig=titel}}
 
[[Kategorie:Kaukasus| ]]