Aung San Suu Kyi: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Wwikix (besprekings | bydraes)
kat
Bygewerk
Lyn 3:
| beeld = Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-18.jpg
| beeldonderskrif =
| orde = Voorsitter en uitvoerende hoof van die Nasionale Liga vir DemokrasieStaatsraad
| termynaanvang = [[276 SeptemberApril]] [[19882016]]
| termyneinde =
| voorgangerpresident = ''Amp[[Htin geskep''Kyaw]]
| voorganger = ''Nuwe amp''
| opvolger =
| geboortedatum = <!-- vul slegs in indien onderstaande drie velde onbekend is (geboortejaar, geboortemaand en geboortedag -->
Line 16 ⟶ 17:
| sterfteplek =
| party = Nasionale Liga vir Demokrasie
| orde2 = LeierMinister van dieBuitelandse OpposisieSake
| termynaanvang2 = [[230 MeiMaart]] [[20122016]]
| termyneinde2 =
| president2 = [[TheinHtin SeinKyaw]]
| voorganger2 = TunWunna YiMaung Lwin
| opvolger2 =
| orde3 = LidMinister van die Pyithu Hluttaw vir KawhmuPresidentskantoor
| termynaanvang3 = [[230 MeiMaart]] [[20122016]]
| termyneinde3 =
| voorganger3president3 = Soe[[Htin TintKyaw]]
| voorganger3 = Thein Nyunt<br />Soe Maung<br />Soe Thein<br />Aung Min<br />Hla Tun
| opvolger3 =
| orde4 = President van die Nasionale Liga vir Demokrasie
| termynaanvang4 = [[18 November]] [[2011]]
| termyneinde4 =
| voorganger4 = Aung Shwe
| opvolger4 =
| orde5 = Leier van die Opposisie
| termynaanvang5 = [[2 Mei]] [[2012]]
| termyneinde5 = [[29 Januarie]] [[2016]]
| president5 = [[Thein Sein]]
| voorganger5 = Sai Hla Kyaw
| opvolger5 = Khin Aung Myint
| orde6 = Uitvoerende hoof van die Nasionale Liga vir Demokrasie
| termynaanvang6 = [[27 September]] [[1988]]
| termyneinde6 = [[18 November]] [[2011]]
| voorganger6 = ''Nuwe amp''
| opvolger6 = ''Amp afgeskaf''
| orde7 = LP van die Birmaanse Huis van Verteenwoordigers<br />vir Kawhmu
| termynaanvang7 = [[2 Mei]] [[2012]]
| termyneinde7 = [[30 Maart]] [[2016]]
| voorganger7 = Soe Tint
| opvolger7 =
| eggenoot = Michael Aris (1971–1999)
| kinders = Alexander<br />Kim
| alma_mater = University of Delhi<br />St Hugh's College, Oxford<br />SOAS, University of London
| religie = [[Theravada ]]-[[Boeddhisme]]
| handtekening = Aung San Suu Kyi signature 2013.svg
| militer =
Line 42 ⟶ 65:
}}
 
'''Daw Aung San Suu Kyi''' ([[BurmeesBirmaans]]: အောင်ဆန်းစုကြည် [[IFA]]: [àunsʰánsṵtʃì]) (gebore: [[19 Junie]] [[1945]] in [[Yangon]]) is 'n Mianmarese politikus, leier van 'n nie-geweldadige beweging vir [[menseregte]] en [[demokrasie]] in [[Mianmar]] (Birma) en ontvanger van die [[1991]] [[Nobelprys vir Vrede]], naas verskeie ander internasionale toekennings.<ref name=dasskdeel1>{{en}} [http://www.dassk.com/ Aung San Suu Kyi], [http://www.dassk.com/contents.php?id=39 Daw Aung San Suu Kyi (Part 1)], Besoek op 26 Julie 2007</ref>
 
== Vroeë lewe ==
[[Lêer:Aung San and family.jpg|duimnael|links|'n Gesinportret, met Aung San Suu Kyi (in wit) as 'n kleuter, soos geneem net kort voor die sluipmoord van haar pa in 1947.]]
Daw Aung San Suu Kyi is gebore in Rangoen. Haar vader, U Aung San, was 'n prominente ondersteuner van Birmaanse onafhanklikheid en is deur politieke teenstanders kort na die onafhanklikheid van Birma vermoor. Aung San Suu Kyi was twee jaar oud op daardie tydstip. Haar moeder, Daw Khin Kyi het ook as ambassadeur van Birma in [[Indië]] gedien.<ref name=dasskdeel1/>
 
Aung San Suu Kyi studeer tussen [[1964]] en [[1967]] in die [[filosofie]], politieke wetenskappe en [[ekonomie]] aan die St. Hugh Kollege, [[Universiteit van Oxford]]. Van [[1969]] tot [[1971]] was sy 'n assistent-sekretaris van die advieskommissie vir administratiewe- en begrotingsaangeleenthede by die Sekretariaat van die [[Verenigde Nasies]] in [[New York Stad]].
 
In [[1972]] word sy navorsingsbeampte by die Ministerie van Buitelandse Sake in [[Bhutan]] en trou met Dr. Michael Aris, 'n Britse vakkundige op die gebied van [[Tibet|Tibetaanse kultuur]] wat in [[Bhoetan]] woonagtig was. In [[1973]] en in [[1979]] is haar seuns gebore. In [[1988]] keer sy terug na Birma om haar siek moeder by te staan.
 
== Begin van politike aktivisme ==
In 1988, het die langdienende leier van die regerende Sosialiste Party, General Ne Win, afgetree. Dit lei tot massa betogings ten gunste van demokratisering, wat geweldadig onderdruk is. 'n Nuwe militêre junta neem die mag oor in Birma.
 
Sterk beïnvloed deur [[Mahatma Gandhi]] se filosofie van nie-geweldadige verset<ref>{{en}} {{cite web | title = Profile: Aung San Suu Kyi | publisher = BBC News Online | date = [[25 Mei]] [[2006]] | url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/1950505.stm | accessdate = [[2007-05-26]] Mei 2007}}</ref><ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Peace Prize 1991 Presentation Speech | publisher = Nobel Foundation | url = http://nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1991/presentation-speech.html | accessdate = 2007-05-26}}</ref> het Aung San Suu Kyi die politiek toegetree en haar beywer vir demokratisering. Sy help om die 'National League for Democracy' (NLD) op [[244 September]] [[1988]] te stig en word aangestel as die algemene sekretaris van die beweging. 'n Aantal konfrontasies volg waartydens sy onbevrees in situaties waarin sy persoonlik in lewensgevaar verkeer het, opgetree.
 
== Arrestasie inen Mianmarvrylating ==
[[Lêer:Suu-kyi-gives-speech-in-khawmu.jpg|duimnael|links|Aung San Suu Kyi gee 'n toespraak aan die ondersteuners tydens die 2012-verkiesing-veldtog in haar kiesafdeling op 22 Maart 2012]]
Op [[20 Julie]] [[1989]] plaas die militêre regime haar onder huisarres in Rangoon ingevolge die reëls van die militêre noodtoestand, wat arres en gevangenskap sonder enige vorm van regsprosedure vir tot drie jaar moontlik maak. Sy begin 'n hongerstaking toe studente in haar huis gearresteer word om deur die militêre inligtingsdiens ondervra te word. Sy word deur [[Amnesty International]] as politieke gevangene erken.
[[Lêer:Barack Obama meets with Aung San Suu Kyi Sept. 19, 2012.jpg|duimnael|links|Aung San Suu Kyi ontmoet [[Barack Obama]] in die [[Withuis]] in 2012]]
[[Lêer:Tsakhiagiin Elbegdorj, President of Mongolia and Nobel Peace Laureate Aung San Suu Kyi.jpg|duimnael|links|Aung San Suu Kyi met die president van [[Mongolië]], Tsakhiagiin Elbegdorj, in 2013]]
Op [[20 Julie]] [[1989]] plaas die militêre regime haar onder huisarres in Rangoon ingevolge die reëls van die militêre noodtoestand, wat arres en gevangenskap sonder enige vorm van regsprosedure vir tot drie jaar moontlik maak. Sy begin 'n hongerstaking toe studente in haar huis gearresteer word om deur die militêre inligtingsdiens ondervra te word. Sy word deur [[Amnesty International]] as politieke gevangene erken.
 
Op [[27 Mei]] [[1990]] word sy, ondanks die feit dat sy nog steeds onder huisarres was, met 'n oorweldige meerderheid verkies tot Eerste Minister tydens 'n algemene verkiesing waarby haar party 82 present van die setels moes verkry. Die militêre junta (State Law and Order Restoration Council, afgekort SLORC) weier egter om die verkiesingsuitslag te aanvaar.
 
In [[1991]] word die Nobelprys vir Vrede aan haar toegeken. Sy gebruik die geld (1,3 miljoen dollar) om 'n fonds vir gesondheid en ontwikkeling vir die Birmaanse volk op te rig.
 
Toe haar man, wat haar sedert [[1995]] nie meer gesien het nie, in [[Maart]] [[1999]] in [[Engeland]] aan [[prostaatkanker]] sterf, kon sy hom nie op sy laaste siekbed besoek of na sy begrafnis gaan nie, uit vrees dat sy nie weer toegelaat sou word nie om na Mianmar terug te keer nie. (Hierdie vrees is gebaseer op die feit dat die junta herhaaldelik aangebied het om haar vry te laat as sy die land sou verlaat).
 
Sedert [[2003]] stry sy nog steeds onversetlik teen die militêre junta wat haar bewegingsvryheid bly beperk. Sy het intussen verskeie jare in huisarres deurgebring. Die junta het nog nie gehoor gegee aan tallose oproepe van wêreldleiders, politici en nobelpryswenners om haar vry te laat nie. Haar status as [[martelaar]] vir die vryheid en haar simboliese rol as fokus vir die verset teen die junta in Mianmar is soortgelyk aan die rol wat [[Nelson Mandela]] in [[Suid-Afrika]] gespeel het.
 
Op [[25 Mei]] [[2007]] is Aung San Suu Kyi se aanhouding, wat op [[27 Mei]] sou verstryk het, verder verleng.<ref>{{en}} [http://web.amnesty.org/ AMNESTY INTERNATIONAL], [http://web.archive.org/web/20070725182339/http://web.amnesty.org/library/Index/ENGASA160042007?open&of=ENG-MMR Myanmar: Aung San Suu Kyi's detention extended], besoek op 26 Julie 2007</ref> In 2010 is sy uiteindelik vrygelaat, maar haar party het die verkiesings van 2010 geboikot. In die verkiesings van 2015 het haar party, die Nasionale Liga vir Demokrasie, 'n oorweldigende oorwinning behaal en 86% van die setels in die Vergadering van die Unie gewen. Hoewel sy verbied is om President te word weens 'n klousule in die grondwet – haar oorlede man en kinders is buitelandse burgers – aanvaar sy die nuutgeskepte amp van die Staatsraad, 'n rol wat verwant is aan dié van 'n eerste minister. Gelyktydig beklee sy die twee ampte van minister van buitelandse sake en minister van die presidentskantoor.
 
== Verwysings ==
Line 74 ⟶ 101:
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
* {{en}} [http://www.dassk.com/ Aung San Suu Kyi se webtuiste]
 
[[Kategorie:Mianmarese menseregte-aktiviste]]