Barry Hertzog: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k Skakels, replaced: officiële → amptelike, ArbeiderspartyArbeidersparty (2) using AWB
Lyn 61:
Hertzog het die ''[[Suid-Afrikaanse Party]]'' van Botha verlaat en rig in [[Julie]] [[1914]] met enkele "Ou Boere" (veterane van die [[Tweede Vryheidsoorlog|Tweede Boereoorlog]] wat altyd anti-Engels en anti-[[imperialisme|imperialisties]] gebly het) die Nationale Partij op, wat in die volksmond bekend gestaan het as Natte of (NP), en in Afrikaans vertaal is met ''[[Nasionale Party]]''. Die NP het homself ten doel gestel om die Afrikaner volksmassa te emansipeer, die [[Afrikaner]]kultuur te behou en die magsmonopolie van die Engelse elite te breek. Die NP was ook 'n voorstander van [[segregasie]] van blankes en swartes ("[[apartheid]]") en 'n teenstander van die [[stemreg]] vir swartes ("Naturelle").
 
In [[1916]] het [[Gordon Tomlinson]] van [[Vredefort]] 'n voorstel ingedien om Afrikaans te gebruik as taal van die Vrystaatse ''Nationale Partij''. J.B.M. Hertzog het kapsie gemaak en dit duidelik gemaak dat hy (Hertzog) [[Afrikaans]] nie goed beheers het nie. Herzog het ook hier te kenne gegee dat as hy gedwing sou word om Afrikaans te gebruik, hy as voorsitter van die hoofbestuur sou bedank, want ''in de Grondwet wordt gesproken van Hollands en niet van Afrikaans.''<ref>Steyn J.C.: Trouwe Afrikaners, Aspekte van Afrikanernasionalisme en Suid-Afrikaanse taalpolitiek 1875–1938: Kaapstad, [[Tafelberg- Uitgewers]], bl 73</ref>
 
Net soos Hertzog, was ook 'n ander prominente leiersfiguur voorstander van die behoud van [[Nederlands]] as kultuurtaal vir die Afrikaner en dit was [[Onze Jan Hofmeyr]]. Onze Jan Hofmeyr was ook net soos Hertzog, voorstander van die behoud van goeie bande met die Kleurlinggemeenskap. So haal [[Die Burger]] van 14 Oktober 1921 genl. Hertzog aan, waar hy oor die Kleurlinggemeenskap skryf: "Hy is deel van ons...Die Kleurling het sy stem in die Kaapprovinsie en dit kan hom nie ontneem word nie...Ons kan die stemreg van die Kleurlinge nie weerhou nie. Ons wil hulle eerlik behandel en hulle as ons vriende beskou".<ref>Steyn, J.C.: Tuise in eie taal; Die behoud en bestaan van Afrikaans: Kaapstad, [[Tafelberg uitgewersUitgewers]]: 1980, bl 448-449</ref>
 
Tydens die [[Maritz-rebellie]]<ref>''[[Maritz-rebellie]]'': Opstand van [[Afrikaner]]nasionaliste onder leiding van [[kolonel]]kol. [[Manie Maritz]] – met [[Duitsland|Duitse]] hulp – teen die Engelse aan die begin van die [[Eerste Wêreldoorlog]]</ref> het Hertzog besluit om neutraal te bly. Hertzog het hom ook verset teen die [[Suid-Afrika]]anseAfrikaanse deelname aan die [[Eerste Wêreldoorlog]] aan die kant van Engeland en het neutraliteit bepleit. In [[1919]] volg [[Jan Christian Smuts|Jan Smuts]] premier Botha (†) op. Ondanks die feit dat Hertzog en Smuts persoonlik goed met mekaar oor die weg gekom het, het hulle politiese opvattings lynreg teenoor mekaar gestaan. Smuts het die koers van Botha gevolg en Hertzog het hom bly verset teen die Engelse hegemonie.
 
By die Suid-Afrikaanse parlementsverkiesing van [[1915]] het die ''Nasionale Party'' slegs 27 setels gekry, maar by die parlementsverkiesing van [[1920]] het die NP met 44 setels die grootste party geword. Danksy enkele oorwegend Engelstalige partye kon die [[Suid-Afrikaanse Party]] onder Smuts die mag behou.
 
== Premier ==