Anna Pauw: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Tikfout! |
Morne (besprekings | bydraes) No edit summary |
||
Lyn 5:
'''Anna Margaretha Pauw''' (gebore Rath, [[Otjimbingwe]], [[Suidwes-Afrika]], [[29 Maart]] [[1851]] – [[Wellington, Wes-Kaap|Wellington]], [[Kaapland]], [[Suid-Afrika]], [[26 Januarie]] [[1940]]) was ’n sendingonderwyseres en eggenote van die sendingkerkleier en –dosent eerw. [[Jacobus Pauw|J.C. Pauw]].
== Agtergrond ==
Anna Pauw is gebore op die sendingstasie Otjimbingwe in Damaraland wat haar vader, eerw. [[Johannes Rath]], twee jaar vantevore namens die [[Rynse Sendinggenootskap]] gestig het. Rath het op 4 Januarie 1845 uit [[Duitsland]] op [[Walvisbaai]] aan land gegaan en eers op [[Otjikango]] (later Gross Barmen genoem) as assistent van die [[Rynse sendeling]] [[Carl Hugo Hahn]] gewerk. Anna se vader trou op 21 Maart 1848 op Walvisbaai met Anna Jörris, van Mettmann by Düsseldorf, Duitsland.
== Haar vader stig Otjimbingwe ==
Kragtens 'n besluit van 'n sendingkonferensie op Otjikango in April 1849 kry Rath opdrag om 'n stasie op te rig tussen Otjikango en die kus. Op 9 Julie 1849 stig hy die sendingstasie Otjimbingwe op die oewer van die [[Swakoprivier]]. Hier het Anna haar eerste sowat sewe lewensjare deurgebring. Die rondtrekkende Hererokaptein Zeraura het belowe om daar te kom woon en ná die eerste reëns in Januarie 1850 stroom die Herero na Otjimbingwe. Anna se vader bou 'n eenvoudige huis van bakstene en 'n vertrek (met gate vir deur en vensters) vir godsdiensoefening en onderwys. Vyftig leerlinge is op die eerste dag aanwesig. In hierdie primitiewe omstandighede is Anna einde Maart 1851 gebore as die Raths se eerste of twee kind, albei dogters. Einde 1852 val die [[Namas]], wat destyds gedurig in stryd met die [[Herero|Herero's]] was, Otjimbingwe aan, maar laasgenoemde weer dit af.
== Skeepsramp by Walvisbaai ==
In Oktober 1858 gaan Anna, haar vyf sibbes en ouers (blykbaar per skip oor Walvisbaai) na Kaapstad om die twee oudstes (Anna en ’n suster van haar) in 'n skool te sit en met die vooruitsig om eerw. Rath Herero-woordeboek van 3 900 woorde daar te laat druk. Met hul terugkeer ly die gesin op 1 April 1859 by Walvisbaai skipbreuk en verloor eerw. Rath sy vrou en vier van sy kinders, wat in die ramp omkom.
“Op 25 Maart 1859 het die Rath-gesin in Kaapstad aan boord van die vragskip die Flora gegaan vir die seereis terug na die sendingstasie in Damaraland. Hulle was op 1 April reeds redelik na aan Walvisbaai toe eerw. Rath tydens aandete hoor hoe iemand na die kaptein roep. Kort daarna kon hulle voel hoe die skip teen die seebodem skuur. Eerw. Rath het dadelik sy vrou, wat die dag siek en koorsig was, gaan roep en hul vier klein kindertjies uit hul beddens gaan haal. Toe hulle op die dek kom, het die branders reeds een deel van die bolwerk stukkend geslaan. Hy het verskeie van die bemanning gevra om te help dat hulle gesin ook hoër in die takelwerk kon opklim. Niemand wou egter help nie; elkeen het net na homself omgesien.
“Die enigste plek waar die Rath-gesin en hul diensmeisie kon staan, was op die trap. Aan die bokant was eerw. Rath met die tweejarige Mariechen en die vierjarige Johannes in sy arms. Verder ondertoe, waar hy haar nie kon sien nie, maar wel kon hoor, was sy vrou, Anna, met die baba, Leopold, en Katuti met die sesjarige Hermann, wat dapper probeer het om nie te huil nie. Die yskoue branders het weer en weer oor hulle gespoel. Toe hy besef dat Mariechen in sy arms dood is, besluit hy om dit liewer nie vir sy vrou te sê nie. Hulle twee het hardop gebid en Bybeltekste vir mekaar opgesê en gereed gemaak om te sterf. Na ongeveer 'n uur in die ysige water het sy vrou gesê: ‘Vader, Leopold het gesterf.’ Hulle het toe besluit om die dood stil in te wag.
“'n Rukkie later het Katuti gesê: ‘Hermann, na koka (Hermann is dood).’ Van sy vrou het hy niks verder gehoor nie. Later het hy by Katuti gehoor dat – kort nadat Leopold dood is – die tou waaraan sy vasgehou het uit haar hande geglip het. Sy het agteroor weggesink in die yskoue water. Eerw. Rath het die twee lewelose liggaampies van sy kinders, wat hy steeds in sy arms vasgehou het, aan die water oorgegee. Ná 'n ruk het hy, bedwelmd geslaan deur die branders, besef dis sy plig om sy eie lewe te probeer red en hy het Katuti, wat ook nog gelewe het, aangespoor om hoër te klim. Behalwe die vyf lede van die Rath-gesin het drie bemanningslede ook omgekom.
“Nadat hulle gered is en uiteindelik Walvisbaai bereik het, het eerw. Rath desperaat langs die kus begin soek na die liggame van sy vrou en vier kinders. Al wat egter uitgespoel het, was 'n koffer van sy vrou. Die slot was oopgebreek en alles was gesteel, behalwe sy Damaraboeke. In die koffer was ook 'n bladsy met 'n preek wat hy op 16 Mei die vorige jaar gelewer het oor die woorde: ‘Dein Wille geschehe / auff Erden / wie im Himel.’ (‘Laat u wil ook op die aarde geskied, net soos in die hemel,’ Matt. 6:10.) Aan die einde van die preek kon hy nog dofweg die volgende woorde uitmaak: ‘Der HERR hats gegeben / der HERR hats genomen / Der name des HERRN sey gelobt.’ (‘Die Here het gegee en die Here het geneem. Prys die Naam van die Here,’ Job 1:21.)
“In die laaste deel van die ontroerende brief probeer hy sy twee dogtertjies daar ver op Stellenbosch moed inpraat. Hy vergelyk hul moeder se beproewing met dié van Christus aan die kruis. As troos vertel hy dat sy 'n kort rukkie voor haar dood vir hom gesê het dat sy ‘geheel nie onrustig’ voel nie, en hy herinner hulle daaraan dat Christus, op sy beurt, moes uitroep: ‘My God, my God, waarom het U My verlaat? (Matt. 27:45)."
== Eerw. Raath verlaat Suidwes-Afrika ==
Hy keer terug na Otjimbingwe, maar op 13 Junie 1861 verlaat hy dié stasie en ook Suidwes-Afrika vir goed en gaan vestig hom as sendeling op Sarepta by Kuilsrivier in die Kaapkolonie, waar hy arbei tot hy op 27 Julie 1893 deur eerw. Friedrich Eich opgevolg word.
Intussen het Anna blykbaar ook nie na Suidwes-Afrika teruggekeer nie, want nadat sy haar as onderwyseres bekwaam het, gaan werk sy op [[Amaliënstein]], ’n stasie van die [[Berlynse Sendinggenootskap]] 22 km oos van [[Ladismith]], en op die nabygeleë sendingstasie [[Zoar]], gestig deur die Suid-Afrikaanse Sendinggenootskap. Op albei plekke het sy onderwys aan die sendelinge se kinders gegee, maar die bronne maak dit nie duidelik of dit agtereenvolgens of gelyktydig was nie.
| |||