Provence: Verskil tussen weergawes

Sedert die 2de eeu v.C. het 'n groot aantal Romeinse setlaars hulle in die gebied gevestig wat uiteindelik by die [[Romeinse Ryk]] ingelyf is. Die naam Provence, afgelei van die Latynse ''provincia'' ("provinsie"), verwys enersyds na die feit dat Provence een van die eerste en mees geromaniseerde provinsies van die Romeinse Ryk was, maar insinueer ook dat die gebied veraf van die moederland of enige ander beduidende sentrum geleë was. Die Romeinse skrywer Plinius die Ouere het die streek as 'n "tweede Italië" beskryf wat, net soos die Romeinse kernland ''Italia'', groot hoeveelhede olyfolie en graan opgelewer het. Hier, veraf van Rome, was die lewe en klimaat vir hom aangenamer, en die land was meer vrugbaarvrugbaarder.

Die [[Christendom]] is reeds vroeg in die gebied ingevoer, en teen die [[3de eeu]] het Provence al 'n oorwegend Christelike bevolking gehad. 'n Groot aantal kloosters[[klooster]]s en kerke is in hierdie tydperk opgerig, enterwyl die Benediktynse abdy van Lérins naby Cannes speel 'n belangrike rol by die bewaring van die kulturele erfenis van die antieke tydperk en by die uitbreiding van die Christelike godsdiens gespeel het.

Ná die ondergang van die Romeinse Ryk lyhet die gebied onder die herhaalde invalle van vreemde volke: gely. Die Wes-Gote verowerhet Provence in die [[5de eeu]] verower, die [[Franke]] in die [[6de eeu]] en die Arabiere in die [[8ste eeu]].

In [[843]] wordhet Provence 'n deel van die Frankiese ryk van Lothar I geword. Ná sy afsterwe in [[855]] kryhet die gebied onder die heerskappy van Lothar se jongste seun Karel feitlik selfregerende status gekry danksy die selfbewuste optrede van die plaaslike adel. Die opkoms van die [[feodalisme]] teen die einde van die 9de eeu leihet tot politieke anargie gelei.

In die tydperk tussen [[1032]] en [[1246]] vormhet Provence 'ndeel deeluitgemaak van die [[Heilige Romeinse Ryk]], tog stelhet diedestydse heersers min belang in Provencedie gebied gestel. Die moeilike politieke situasie en die gebrek aan militêre beskerming maakhet van Provence 'n geskikte teiken vir die strooptogte van Berberse pirateseerowers uit [[Noord-Afrika]] gemaak.

Tot by die einde van die 12de eeu is die grawe van Provence feitlik diedeur heersersplaaslike van diegrawe gebiedoorheers, alhoewel die grawe van [[Toulouse]] ennet diesoos grawedié van [[Barcelona]] gelyktydig aanspraak maakgemaak het op die heerskappy oor Provence. Die grawe van Barcelona en Aragón slaaghet uiteindelik in [[1154]] daarin geslaag om Provence by hulle gebied in te lyf.

Die groeiende seehandel in die Mediterreense gebiede strekhet tot voordeel virvan die Provensaalse stede gestrek, en Marseille wordhet vinnig tot die belangrikste hanelsentrumhandelspilpunt in die westelike Middellandse See gegroei. Die stad smeehet handelsbetrekkinge met die Italiaanse stadstaat [[Genua]] en die [[Levant]]ynse gebied gesmee. Marseille se koopmanne beskikhet selfs oor 'n koloniehandelskolonie in die Latynse Koninkryk van Jerusalem gevestig.

Met die uitsterwe van die Katalaanse grawe wordhet Provence in die jaar 1246 'n leengebied van die Franse kroon geword en onder die heerskappy van Karel van Anjou, die hoof van die Angevin-dinastie en broer van die Franse koning [[Lodewyk IX van Frankryk|Lodewyk IX]], gestaan. Karel beywerhet hom vir die ekonomiese ontwikkeling van die gebied beywer en stel 'n gevorderde administratiewe en regstelsel iningestel. Hy verlaathet Provence in [[1266]] enverlaat blyom eers in [[Napels]] en later in Palermo te bly. Provence wordis in hierdie tydperk deur Karel se bekwame beamptes geregeerregeer. Die noue handelsbande met Napels en die verskuiwing van die Pousdom sepouslike hoofkwartier vanuit Rome na Avignon het 'n baie gunstige uitwerking op die plaaslike ekonomie gehad. In die [[14de eeu]] wordhet Provence tot een van die welvarendste gebiede in Europa ontwikkel.

Met die dood van Karel van [[Maine (Frankryk)|Maine]] in [[1481]] oorerfhet die Franse koning [[Lodewyk XI]] die gebied, wat sedert [[1486]] tot die Franse kroondomein behoort, aan sy opvolgelinge oorgeërf. Daar bestaanhet egter 'n aantal belangrike [[enklawe]]s bestaan: [[Orange]], wat tot by die jaar [[1672]] 'n besitting van die huis Oranje-Nassou blygebly het; die Comtat Venaissin met [[Avignon]] as sy sentrum, wat tot by [[1791]] deur die Pousdom regeer wordis; en die stede Nice en [[Menton]], wat eers in [[1860]] by Provence ingelyf is.