Wikipedia

Edel Agtvoudige Pad: Verskil tussen weergawes

Blaai deur geskiedenis
← Ouer wysigingNuwer wysiging →
Content deleted Content added
VisueelWikiteks
No edit summary
Etikette: Selfoonbydrae Wysiging op selfoonwerf
Lyn 1:
{{Boeddhistiese name
| titel = Edel Agtvoudige Pad
| beeld = Dharma Wheel.svg
| beeldbreedte =
| onderskrif = Die ''Dharmacakra'' of Dharmawiel stel die Edel Agtvoudige Pad voor.
| Sanskrit = ''āryāṣṭāṅgamārga''
| Pali = ''ariyo aṭṭhaṅgiko maggo''
| Singalees = ආර්ය අෂ්ටා◌ගික මාර්ගය
| Tibettaans =
| Thai = อริยมรรคมีองค์แปด <br>(''Ariya Mugg Paad'')
| Viëtnamees =
| TSjinees = 八正道
| VSjinees =
| Pinyin = ''Bāzhèngdào''
| Mongools =
| Japannees = 八正道 (''Hasshōdō'')
| Koreaans = 팔정도 (''Paljeongdo'')
}}
 
Die '''Edel Agtvoudige Pad''' is een van die primêre leerstellings van [[Theravada]]-[[Boeddhisme]]. Dit word gebruik om insig in die ware aard van realiteit te kry en om begeertes, gulsigheid, haat en delusie te beëindig. Die Edel Agtvoudige Pad is die vierde van die [[Gautama Boeddha|Boeddha]] se [[Vier Edel Waarhede]]; die eerste element van die pad is weer om die vier waarhede te verstaan. Dit is ook bekend as die '''Middeweg'''. Deur dit te volg kan ’n mens ’n [[arhat]] word.<ref>{{cite book|last1=Harvey|first1=Peter|title=An introduction to Buddhist ethics : foundations, values and issues|date=2000|publisher=Cambridge Univ. Press|location=Cambridge|isbn=0521553946|pages=123-4}}</ref>
 
Die [[Mahayana]]-weergawe van die Edel Agtvoudige Pad is die [[Bodhisattva]]-pad, waardeur [[boeddha]]skap behaal kan word.<ref>{{cite book|last1=Harvey|first1=Peter|title=An introduction to Buddhist ethics : foundations, values and issues|date=2000|publisher=Cambridge Univ. Press|location=Cambridge|isbn=0521553946|pages=123-4}}</ref>
 
Al agt elemente van die Edel Agtvoudige Pad begin met die woord "korrekte" (Sanskrit: ''samyañc''; Pali: ''sammā''). Dit dui op afhandeling en samehang, en dus "perfek" of "ideaal."<ref>Sien byvoorbeeld [http://www.buddhanet.net/e-learning/8foldpath.htm Allan (2008).]</ref> ''Samma'' word ook vertaal as "heilsaam," "wys" en "bekwaam".
 
In Boeddhistiese simboliek word die Edel Agtvoudige Pad dikwels uitgebeeld met die [[dharmawiel]] (''dharmachakra''), waarvan die agt speke die agt elemente van die pad verteenwoordig. Die agt elemente word gewoonlik in drie afdelings verdeel:
 
{|class="wikitable"
|-
! Afdeling
! Faktor
! Sanskrit, Pali
! Beskrywing
|- style="background:#cff;"
|rowspan="2"|Wysheid<br />(Sanskrit: ''prajñā'',<br />Pali: ''paññā'')
|1. Korrekte insig
|''samyag dṛṣṭi,<br />sammā ditthi''
|Om die werklikheid te sien soos dit is, nie soos dit lyk nie
|- style="background:#cff;"
|2. Korrekte bedoeling
|''samyag saṃkalpa,<br />sammā sankappa''
| Bedoeling van afstanddoening, vryheid en onskadelikheid
|- style="background:#cfc;"
|rowspan="3"|Etiese optrede<br />(Sanskrit: ''śīla'',<br />Pali: ''sīla'')
|3. Korrekte rede
|''samyag vāc,<br />sammā vāca''
|Om te praat op ’n eerlike manier wat ander nie seermaak nie
|- style="background:#cfc;"
|4. Korrekte handeling
|''samyag karman,<br />sammā kammanta''
|Om so op te tree dat ander nie seerkry nie
|- style="background:#cfc;"
|5. Korrekte lewensonderhoud
|''samyag ājīvana,<br />sammā ājīva''
|’n Nieskadelike beroep
|- style="background:#fc9;"
|rowspan="3"|Konsentrasie<br />(Sanskrit en Pali: ''samādhi'')
|6. Korrekte inspanning
|''samyag vyāyāma,<br />sammā vāyāma''
|’n Poging om te verbeter
|- style="background:#fc9;"
|7. Korrekte bewustheid
|''samyag smṛti,<br />sammā sati''
|’n Bewustheid om dinge te sien soos dit is;<br />’n bewustheid van jou eie realiteit, sonder begeertes of afkerigheid
|- style="background:#fc9;"
|8. Korrekte konsentrasie
|''samyag samādhi,<br />sammā samādhi''
|Korrekte meditasie of konsentrasie, wat verduidelik word as die eerste vier [[jhana]]s
|}
 
Die faktore dui nie op "fases" wat die een ná die ander afgelê word soos op ’n gewone pad nie, maar is agt dimensies van ’n mens se optrede – geestelik en liggaamlik – wat onderling afhanklik werk en saam ’n volledige pad of lewenswyse definieer.<ref>Gethin, Rupert. ''Foundations of Buddhism''. Oxford University Press, Oxford, 1998</ref>
 
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/wiki/Edel_Agtvoudige_Pad"