Drukpers: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Vertaling vervolg. |
kNo edit summary |
||
Lyn 1:
'n '''Drukpers''' is 'n toestel waarmee ink op 'n eweredige manier op 'n oppervlak, soos [[papier]] of lap, aangebring kan word. Die uitvinding van verspreiding van die drukpers was een van die invloedrykste gebeure in die tweede millennium<ref>For example, in 1999, the A&E Network ranked Gutenberg no. 1 on their "People of the Millennium" countdown. In 1997, Time–Life magazine picked Gutenberg's invention as the most important of the second millennium; the same did four prominent US journalists in their 1998 resume 1,000 Years, 1,000 People: Ranking The Men and Women Who Shaped The Millennium. The Johann Gutenberg entry of the Catholic Encyclopedia describes his invention as having made a practically unparalleled cultural impact in the Christian era.</ref> en het die manier waarop mense hulle wêreld verstaan en beskryf, kom
Die drukpers is rondom 1440 in die Heilige Romeinse Ryk deur die Duitser [[Johannes Gutenberg]] uitgevind. Dit was op die reeds bestaande skroefpers gebaseer.
Gedurende die Renaissance het die koms van meganiese beweegbare letterdrukkuns die era van massakommunikasie ingelui wat die struktuur van die samelewing permanent verander het: Die relatief onbeperkte sirkulasie van inligting en (revolusionêre) idees het grense oorgesteek, die massas by die [[Protestantse Hervorming|Hervorming]] betrek en die mag van politieke en godsdienstige maghebbers bedreig. Die skerp toename in [[geletterdheid]] het die geletterde elite se monopolie op onderwys en geleerdheid verbreek en die opkomende [[middelklas]] versterk. Toe die handaangedrewe Gutenberg-styl drukpers in die 19e eeu deur die stoomaangedrewe rolperse vervang is, daar op industriële skaal gedruk word.<ref>Gerhardt 1978, p. 217</ref>
Lyn 12:
== Drukrevolusie ==
Die verskynsel van die drukrevolusie kan vanuit 'n kwantitatiewe perspektief benader word waarvan die fokus op die
=== Massaproduksie en die verspreiding van gedrukte boeke ===
Lyn 23:
Europese drukperse kon in 1600 reeds 3 600 bladsye per dag lewer.[] In Oos-Asië, waar daar steeds gedruk is deur die agterkant van 'n papier met die hand op 'n bladsy te vryf,[] was daar slegs 'n uitset van veertig bladsye per dag.[]
Die reuse drukkapasiteit het beteken dat individuele outeurs nou topverkopers kon word: Minstens 750 000 eksemplare van Erasmus se werk is gedurende sy leeftyd verkoop (1469-1536).[] Vroeg in die [[Hervorming]] het die revolusionêre potensiaal van grootmaat drukwerk die adel en kerk onkant
Die snelheid van tipografiese teksproduksie, sowel as die skerp daling van eenheidkoste, het tot die publikasie van die eerste [[Koerant|koerante]] gelei. Dit het 'n hele nuwe kanaal vir die oordra van ... inligting aan die publiek geskep.[]
'n Blywende nalatenskap is die
=== Sirkulasie van inligting en idees ===
Die drukpers was ook 'n faktor in die totstandkoming van 'n gemeenskap wetenskaplikes wat hulle ontdekkings deur die publikasie van akademiese tydskrifte kon deel. Dit het weer tot die [[wetenskaplike revolusie]] aanleiding gegee. As gevolg van die drukpers het outeurskap meer sinvol en winsgewend geraak. Dit was skielik belangrik om te weet wie wat gesê of geskryf het, en wat die presiese formulering en datum van komposisie was. Dit het die presiese aanhaling van verwysings moontlik gemaak en tot hierdie reël gelei: "Een Outeur, een werk(titel), een stuk inligting" (Giesecke, 1989; 325). Voorheen was die outeur minder belangrik; een kopie
Aangesien die drukproses het dat dieselfde inligting op
Die drukpers was 'n belangrike stap na die demokratisering van kennis. Binne 50 of 60 jaar sedert die uitvinding van die drukpers is die volledige klassieke kanon herdruk en deur die hele Europa ... (Eisenstein, 1969;52). Noudat meer mense toegang tot kennis, oud en nuut, gehad het, kon meer mense hierdie werke bespreek. Noudat die produksie van boeke 'n meer kommersiële bedryf was, is die eerste [[Kopiereg|kopieregwette]] ingestel om dit wat ons nou intellektuele eiendomsregte noem, te beskerm. Aan die ander kant is die drukpers gekritiseer vir die verspreiding
'n Tweede gevolg van hierdie popularisasie van inligting was die afname van Latyns as taal van die meeste gepubliseerde werke. Dit is deur die spreektaal van elke gebied vervang met die gevolg dat die verskeidenheid gepubliseerde werk toegeneem het. Die gedrukte woord het ook daartoe bygedra om die spelling en sinsbou van hierdie spreektale te standaardiseer en hulle veranderlikheid eintlik laat "afneem". Hierdie stygende belangrikheid van nasionale tale teenoor pan-Europese Latyns is as een van die oorsake van die opkoms van [[nasionalisme]] in Europa beskou.
== Boekdrukkuns as 'n kunsvorm ==
Die boekdrukkuns was jare lank as 'n ware kunsvorm beskou.
Sommige teoretici, soos McLuhan, Eisenstein, Kittler en Giesecke, meen dat 'n "alfabetiese monopolie" uit die drukkuns ontstaan het, met die gevolg dat "prentjies" uit die samelewing verdwyn het. Ander outeus beklemtoon dat gedrukte werke self 'n visuele medium is. Moderne ontwikkelinge in die drukkuns het die rol van illustrasies laat herleef. {{Saadjie}}
[[Kategorie:Meganiese toestelle]]
|