Stavenisse: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k Skoonmaak using AWB
No edit summary
Lyn 1:
Die '''Stavenisse''' is 'n skip wat gestrand het aan die [[Suid-Afrika]]anse kus. Die stranding van die Stavenisse op [[16 Februarie]] [[1686]] het baie bygedra tot die Westerse wêreld se kennis van die ryk taal- en kultuurverskeidenheid van die inheemse volkere aan die ooskus van [[Suider-Afrika]] sowel as van die aardrykskunde van die gebied.
 
Die Stavenisse is in 1681 te [[Middelburg, Zeeland|Middelburg]] vir die [[VOC]] se Kamer van [[Amsterdam]] gebou. Vroeg in 1686 was die skip met kapt. Willem Knyff in bevel en volgelaai met 'n vrag [[peper]] uit Bengale op sy tweede retoervaart vanaf [[Java]] na Amsterdam op pad. By goeie vaartoestande, maar weens die verkeerde berekening van die lengte- en breedteligging en blote agtelosigheid, beland die skip 112 km suid van [[Port Natal]] ([[Durban]]) by die huidige [[Ifafa StrandIfafastrand]], naby [[Port Shepstone]] en tussen die mondings van die Umzinto- en [[Umzimkulurivier]]e op die strand. Van die 71 opvarendes het 11 verdrink en 47 besluit het om 'n staptog na die nedersetting aan die [[Kaap die Goeie Hoop]] aan te pak.
 
Die 13 wat by die wrak agtergebly het, het saamgespan met die oorlewendes van die stranding van die ''Good Hope'' en die ''Bonaventura'' om uit die wrak van die Stavenisse en hout uit die omringende bosse 'n boot van 25 ton, genaamd die Centaurus, te bou. Op 1 Maart 1868 bereik 20 van die mense die Kaap. Die Centaurus is weer gestuur om Stavenisse-stappers te soek en vind o.a. by die Buffelsriver 3 naakte oorlewendes. Kort daarna is 'n verdere 18 aan boord geneem. Enen die volgende jaar het die skip Noord nog 3 mense gevind. Van die oorspronklike 47 stappers is 21 gered en 17 oorlede. Van die ander 9 is nie weer gehoor nie.
 
Van die oorlewendes van die Stavenisse-ramp het geruime tyd tussen die mondings van die [[Tugelarivier|Tugela-]] en die Buffelsrivier gebly en het die swart bevolkingsgroepe, hulle taal en kultuur goed leer ken. Hulle kon dus eerstehandse inligting oor die mense en die gebied aan goew. [[Simon van der Stel]] en sy VOC-amptenare aan die Kaap lewer. Hierdie verslag is van groot belang omdat dit 'n insig gee in die [[Nguni]]-samelewing van voor die koms van die blanke setlaars en dus voor Westerse kultuurbeïnvloeding.