|
Blykbaar was daar by die ingebruikneming van die kerk geen orrel nie. Diaken Charl F. Marais het die gemeente verras "door dien hy een prachtig orgel, door hem alleen bekostigt, de gemeente aanbood … als een gewyde speeltuig ter eere van God, tot stichting en opbouing der gemeente by hunne gemeenschappelyke zamenkomsten".
In 1890 is daar voorbereidsels getref vir die oprigting van 'n traliewerk om die kerk. Op 3 September 1892 is die omheining feestelik in gebruik geneem. Die totale koste daaraan verbonde het £1 320 beloop. Binne die omheining is die stoflike oorskot van wyle ds. [[P.D. Rossouw]] op [[11 Oktober]] [[1896]] begrawe. 'n Steen is in 1898 op die graf geplaas.
Gedurende die [[Tweede Vryheidsoorlog]] (1899–1902) is nie alleen die dorp nie, maar ook die kerk se toring beset deur Britse troepe. In die tyd is die orrelis verbode om die bespeling van die orrel waar te neem. Die kerk het nie alleen gedien as huis van aanbidding en militêre wagtoring nie, maar ook as slaapplek. In 1904 tydens 'n groot oorstroming in die dorp het 'n groot aantal mense in die kerk geslaap. In die jare 1907 en 1908 is heelwat herstelwerk aan die kerk onderneem. Die toring is in orde gebring, 'n plafon is ingesit en 'n tweede galery is agter die preekstoel ingebou. By dié geleentheid is die orrel verskuiwe vanaf die groot galery onder die toring na die nuwe galery. Volgens oorlewering is 'n stellasie tussen die twee galerye opgebou en die orrel letterlik vanaf die een na die ander galery oorgeskuif. Die eerste ligte van die kerk was olielampe, wat later vervang is deur gaslampe, wat blykbaar heelwat moeilikheid gegee het. In 1916 het die gastoestel selfs gebars. In 1927 het die kerkraad daar toe oorgegaan om elektriese lig te installeer, die krag waarvan voorsien is deur 'n eie masjien.
In 1931 is weer heelwat herstelwerk onderneem aan die toring, dak, deure en vensters, en in 1936 is weer heelwat aandag gegee aan die binnewerk. Dit het toe ook duidelik geword dat daar aandag aan die buitewerk nodig is. Die noodsaaklikste werk is gedoen in 1937. In 1943 en '44 is daar andermaal aan die binnekant gewerk, maar die buite werk is toe voorlopig uitgestel. Vanweë 'n komiese aanmerking deur 'n besoekende leraar is in 1947 die besluit geneem dat al die ligte voortaan tydens eredienste in die aand moet brand. In dieselfde jaar is ook die gedagte uitgespreek dat, ter wille van die honderdjarige bestaan van die gemeente wat toe aanstaande was, 'n nuwe saal of veranderinge aan die kerkgebou as monument opgerig moes word. 'n Argitek is versoek om sketsplanne op te stel. In 1948 is daar sprake van die stigting van 'n boufonds, maar die verdere uitwerking daarvan is gelaat, aangesien die gemeente in daardie jaar vakant geraak het.
== Tweede kerk afgebreek ==
[[Beeld:Twee NG kerk Fraserburg.jpg|duimnael|270px|regs|Een van die laaste foto's wat van die tweede kerk geneem is voor dit op [[15 Augustus]] 1955 vir sloping oorhandig is.]]
Vroeg in 1949 was daar 'n voorstel tot grootskaalse reparasie, terwyl daar in dieselfde jaar nog 'n kommissie vir hierdie doel gekies is. Ná raadpleging met argitekte, beraadslaginge en oorweginge is die gevoele van die gemeente in 1951 gevra by wyse van 'n stembrief. Aangesien die oorgrote meerderheid van die gemeente gevoel het dat dit nodig is dat daar tot die aanbou van 'n nuwe kerk oorgegaan word, het die kerkraad sodanig besluit. Vanaf diê tyd het die boufonds vinnig vooruitgegaan, sodat voorbereidsels getref kon word vir die aanbou van 'n nuwe kerk. Onder blyke van groot belangstelling is die afskeidsdiens in die voormiddag van [[14 Augustus]] 1955 gehou, by watter geleentheid die woord bedien is uit Ps. 84. Ná die aanddiens is 'n orrel- en kooruitvoering gegee. Op Maandagoggend [[15 Augustus]] 1955 om negeuur is die laaste samekoms van die gemeente in die ou kerk gehou. Woorde is gespreek deur eerw. W.J. Conradie en ds. C.F. Marais, waarna 'n geskiedkundige oorsig oor die bestaan van die ou kerk aan die gemeente voorgehou is. Nadat Ps. 127 gelees is en enkele gebede deur gemeentelede gedoen is, is die gebou vir sloping oorhandig aan mnr. M.J. Claassen, verteenwoordiger en voorman van mnr. F.P. van Heerden, wat die werk onderneem het. Die orrel, waarvan die pype weer gebruik word, is vir sloping oorhandig aan mnr. W. Nossek, verteenwoordiger van die firma Suid-Afrikaanse Orrelbouers, wat dit herbou.
Pas nadat die gemeentelede die kerk verlaat het, is met die werk voortgegaan. By die afskeid aan die ou kerk het baie gedagtes in die hart vermenigvuldig, luidens 'n gedenkbrosjure wat met die inwyding van die nuwe kerk in September 1956 uitgegee is. "Daar was weemoed, veral onder die ouere lede van die gemeente, gedagtig daaraan dat dit die plek was waar hulle ten doop gebring is, waar hulle belydenis van geloof afgelê het, in die huwelik bevestig is, hul eie kinders sen doop gebring het, waar hulle male sonder tal die Woord gehoor het, saam tot die troon van genade die hart in gebed opgehef het, die versoeningsdood van ons Verlosser Jesus Christus hedrink het, en so as in die teenwoordigheid van God verkeer het. Ja, wie was nie met weemoed vervul om van so 'n plek afskeid te neem nie? Maar daar was ook dankbaarheid dat so 'n plek, waaraan soveel verbintenisse hang, vir 87 jaar aan die gemeente gegun was, 'n plek waarvan ons glo dat menige die lig in Christus daar aanskou het, 'n plek wat kan getuig van vrede wat met God gevind is, 'n huis van die Here wat luid gespreek het van die ewige Vaderhuis met sy baie woninge. Maar by dit alles was daar ook die hoop en vooruitsig op die nuwe gebou wat opgerig sou word. En hierdie hoop het ook verlenging gevind in die hoop op die ewige lewe wat vir die kinders van God aanstaande is. Weemoed, dankbaarheid en hoop — dit was die gedagtes van die hart by die besondere mylpaal."
== Ds. Bamberger se geestelike en maatskaplike arbeid ==
|
