Afrikaans hoort by Nederlands: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Lyn 50:
* Afrikaans en Nederlands was ná 1910 amptelik sinonieme, tot en met 1983.
* Die waarde van die Nederlandse taal was destyds te vinde in:
:: 1) Universiteite met Nederlands as voertaal,
:: 2) die Nederlandse tydskrifte in die Kaapprovinsie wat hand aan hand sou geveg het om die Nederlandse taal uit te bou, en daardeur sou bygedra het tot die lees en skryf van Hollands in 'n tyd toe die magtige Engelse stroom steeds gedreig het om die Afrikaner en sy taal te verswelg.
:: 3) die ongekende steun en opbloei wat die Nederlandse beweging ná die Anglo-Boereoorlog in Suid-Afrika sou geniet en ervaar het, deurdat die posisie van Nederlands drasties in die skole sou verbeter het vergeleke met dertig jaar tevore, en die talle NG-gemeentes wat in hul jaarverslae melding sou gemaak het van die vordering en verbetering van Nederlands in die staatsondersteunde skole,
:: 4) die Britse regering wat "Nederlands" as 'n bedreiging beskou het, eerder as Afrikaans.
Die vrae word verder gestel:
* As Surinamers, 'n multikulturele en onafhanklike oudkolonie, vandag Nederlands as die prestige-taal aanvaar, waarom dan nie ook die Afrikaners nie?
Lyn 105:
Twintig jaar na sy publikasie, op 05 Julie 2015,<ref>[http://152.111.1.87/argief/berigte/rapport/2015/07/06/RW/4,5/afrikaanswasgrootfout_33_0_247755491.html Het Afrikaans bo Nederlands vir ons enige voordeel gebring?]</ref> skryf '''Van Eeden''' aan die Briewekolom van Netwerk24, en lewer 'n opsomming van sy werk, en 'n week later reageer '''[[Lina Spies]]''' hierop. Na haar mening staan Nederlands wel nou op die 8ste plek in Europa en sou dit die taalgemeenskap in Suid-Afrika besmoontlik baie sterker in die wêreld gelaat het. Sy glo egter dat die konsep van 'n "moedertaal" nie vereenselwig kan word met die gedagte om 'n "hoë" sowel as 'n "lae" variant aan te leer nie, en dat dit sou neerkom op 'n denkfout. Dit is wel die taal van die hart en die verstand, die taal waarin hy of sy spontaan voel en dink. Steyn wys egter uit dat dit in [[Sleeswyk-Holstein]] nie vreemd is om Deens as huistaal, Platduits as dorpstaal en Standaardduits op kantoor te praat nie. Net so is daar ook Limburgers wat Limburgs aan huis en in die onmiddellike omgewing praat, maar Standaardnederlands op skool leer en Standaardnederlands op televisie hoor en Standaardnederlands nasionaal gebruik.<ref>Steyn, J.C. 1980. ''Tuiste in eie taal''. Kaapstad: Tafelberg-Uitgewers, bl. 17: ''Die derde teoretiese moontlikheid is dat albei taalgemeenskappe hul taal vir sowel hoë as lae funksies gebruik. Hierdie moontlikheid, wat eintlik die regverdigste is, bestaan feitlik nêrens nie. Die sprekers van taal X is maar altyd meer geneig om taal Y aan te leer as wat die sprekers van taal Y geneig is om taal X aan te leer. In die tweetalige Brussel leer die Vlaminge almal Frans, maar Franssprekendes leer nie almal Nederlands nie.'' <br />
''Joshua Fishman skryf dat 'n Vlaamse staatsamptenaar in Brussel Frans praat op kantoor, Standaard-Nederlands by sy klub en 'n Vlaamse dialek by sy huis. Volgens Fishman het hierdie voorbeelde ekwivalente in ander gebiede: Standaard-Duits, Schweizerdeutsch en Reto-Romaans in dele van Switserland; Hebreeus, Engels en Jiddisj in Israel; Riksmaal en plaaslike dialekte in Noorweë; Standaard-Duits, Plattdeutsch en Deens in Sleeswyk. Die Brusselse staatsamptenaar sal bowendien nie altyd Frans op kantoor gebruik nie – soms ook Nederlands; nie altyd Nederlands in sy klub nie – partymaal ook Frans; nie altyd sy Vlaamse dialek tuis nie, soms ook Standaard-Nederlands of Frans.''</ref>
Die frappante verengelsing in Kaaps ten spyt, beskou Spies Afrikaans ook as die taal van die bruin sprekers. Spies meen dat wit Afrikaanses wat nie twee moedertaalvariante het nie, tog geleer het om Kaaps te waardeer as die eksklusiewe moedertaalvariant van hul bruin mede-Afrikaanses, oor die eiesoortige skoonheid en besondere uitdrukkingsvermoë daarvan as spreek- en skryftaal. Afrikaans is volgens Spies verryk deur die skrywers en digters vir wie dit die medium van hul kuns is, soos onder andere die digter en dramaturg Adam Small, wat uiteindelik deur die Suid-Afrikaanse Akademie bekroon is met die Hertzogprys vir sy dramaoeuvre, waaronder ''Kanna hy kô hystoe''.
Laastens skryf Spies dat die band met Nederlands nie heeltemal deurgesny is nie. Die etimologiese navorsing maak steeds van Nederlandse werke gebruik en skrywers, soos [[Marlene van Niekerk]], sluit ook meer Nederlandse woorde in hul werke in. Dit kan aanvaar word dat haar lesers dikwels die volksvreemde woorde sal gaan naslaan. Dan is daar ook vertalings wat uit Nederlands na Afrikaans gedoen word – wat mag aandui dat 'n blote passiewe kennis van Nederlands onvoldoende is (en dat 'n passiewe kennis van 'n vreemde "inheemse taal" wel die aanleer daarvan vergemaklik). Sy skryf ook dat Engels as ''lingua franca'' nie in Suid-Afrika sou nodig wees as die sprekers veeltalig was nie.<ref>[http://152.111.1.87/argief/berigte/rapport/2015/07/13/RW/8,9/spies_33_0_285061991.html Spies, L. 2015. Behoud van Nederlands was nie haalbaar in SA nie, maar band is nog nie deurgesny. ''Rapport Weekliks'' 13 Julie:8-9]</ref>
Lyn 125:
== Sien ook ==
* ''[[Soll die plattdeutsche Sprache gepflegt oder ausgerottet werden
* ''[[Die Afrikaanse gedagte]]''
| |||