Switserse frank: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
kNo edit summary |
|||
Lyn 5:
== Geskiedenis ==
Die benaming frank is afgelei van 'n [[Frankryk|Franse]] goudmunt van 1360 (ter waarde van een livre of 20 sols) met die
Die eerste muntstuk, waarna as Switserse frank (Frans: ''livre suisse'') verwys is, was 'n silwermunt ter waarde van 10 batzen wat vanaf 1757 in [[Bern]], later ook in [[Basel]], Solothurn en [[Luzern]] geslaan is. In die tyd van die Helvetiese Republiek is pogings onderneem om die Switserse geldstelsel volgens die Bernse eenheid na 'n desimale stelsel oor te bring. So is beplan om vanaf 1799 die Switserse frank (met 'n fynsilwerinhoud van 6,6149 g en onderverdeel in 10 batzen of 100 rappen) as wettelike betaalmiddel in te voer. Weens 'n tekort aan edele metale is dié plan egter uiteindelik gestaak.
In die tydperk van die sogenaamde Mediasie (tussen 1803 en 1813), toe Switserland de facto as Franse vasalstaat bestaan het, is die reg om munte te slaan en in omloop te bring weer aan die enkele kantonne toegestaan. Ondanks pogings, om 'n enkele geldeenheid vir die hele Switserland in te voer, was daar tot die federale munthervorming 'n verkeidenheid munte in omloop, waarvan sommige "frank" genoem is, maar ten opsigte van hul metaalgehalte, gewig en ontwerp van mekaar verskil het.
In 1848 is die muntreg weer aan die Switserse Konfederasie oorgedra en die franken, wat onderverdeel is in 100 rappen, as nasionale silwergebaseerde geldeenheid ingevoer. Sy gewig, silwerghalte en deursnee het gelykgestaan aan dié van die Franse franc (5 g, silwergehalte van 900/1000, vanaf 1875 835/1000). Die eerste silwermuntstukke ter waarde van 5, 2, 1 en {{frac|1|2}} frank is in 1850-51 nog in [[Parys]] geslaan voordat die voormalige Bernse Munt in 1855 tot Federale Munt van Switserland verklaar is. Tussen 1851 en 1852 is alle vroeëre muntstukke deur die nuwe frank vervang.
In die volgende dekades is silwer toenemend deur goud verdring. Die Switerse Konfederasie het vanaf 1883 begin om goue twintigfrank-muntstukke te slaan, vanaf 1911 ook tienfrankmunte en in 1925 - as uitsondering - ook honderdfrankmunte. Switserland het vanaf 1865 saam met Frankryk, [[België]] en [[Italië]] die sogenaamde Latynse Monetêre Unie gevorm. Met dié ooreenkoms het die Konfederasie dekades lank sekere bevoegdhede op monetêre gebied aan die Paryse regering afgestaan. Tot in die tyd van die [[Eerste Wêreldoorlog]] was daar in die Latynse Monetêre Unie alle silwermuntstukke in omloop wat deur die lidstate geslaan is. Hul onderlinge wisselkoers is deur wergewing bepaal. In 1868 het ook [[Griekeland]] tot die Unie toegetree.
== Notas ==
| |||