Willem de Klerk: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Morne (besprekings | bydraes) No edit summary |
No edit summary |
||
Lyn 1:
{{Inligtingskas Predikant
| Naam = Willem de Klerk
| Beeld = Ds Willem de Klerk 1959.jpg
| Beeldbeskrywing = Dominee Willem de Klerk
| Beeldonderskrif = Willem de Klerk
| Geboortenaam = Willem Johannes de Klerk
| Geboortedatum = 12 April 1928
| Geboorteplek =
| Sterftedatum = {{SDEO|1928|4|12|2009|8|7}}
| Sterfteplek = Johannesburg
| Kerkverband = [[Gereformeerde Kerke van Suid-Afrika|Gereformeerd Kerk]]
| Gemeente = [[Gereformeerde kerk Krugersdorp|Krugersdorp]] (1953–1957)<br/>[[Gereformeerde kerk Totiusdal|Totiusdal]] (1957–1963)<br/>[[Gereformeerde kerk Potchefstroom-Noord|Potchefstroom-Noord]] (1963–1976)
| Jare aktief = 1891-1931
| Kweekskool = Potchefstroom
| Sendingwerk =
}}
[[Beeld:Willem de Klerk Gereformeerde kerk Krugersdorp.png|duimnael|regs|250px|''[[Die Vaderland]]'' berig op [[22 Oktober]] [[1956]] oor die inwyding van die [[Gereformeerde kerk Krugersdorp]]. Ds. De Klerk, die leraar, het die kerk oopgesluit. Dit is ontwerp deur die [[Pretoria]]se argitek [[Johan de Ridder]],
Dr. '''Willem Johannes de Klerk''' ([[12 April]] [[1928]] – [[Johannesburg]], [[7 Augustus]] [[2009]]) was
Dr. De Klerk is in 1953 in die Gereformeerde kerk Krugersdorp, sy eerste gemeente, bevestig. [[Gereformeerde kerk Krugersdorp|Krugersdorp se gemeente]] is op [[25 April]] [[1896]] gestig as die eerste Gereformeerde kerk op die [[Witwatersrand|Rand]],
== Redakteur van ''Die Transvaler'' ==
Carl Nöffke het in sy laaste hoofartikel as redakteur van ''[[Die Transvaler]]'' op [[13 Augustus]] [[1973]] geskryf staatkundige afsonderlikheid is
De Klerk het dikwels in stryd met sy vader gekom oor sy verligte uitkyk, maar sen. De Klerk was later een van sy grootste ondersteuners toe hy dikwels omstrede standpunte ingeneem het as ''Transvaler''-redakteur. Voor sy aanstelling het De Klerk baie toesprake gehou en
De Klerk se eerste dag was [[14 Augustus]] [[1973]]. Met een slag is die koerant uit sy ou weë en knegskapverbintenis aan die [[Nasionale Party]] geruk. Dit het hom gereeld in stryd met die eerste minister, mnr. [[B.J. Vorster]], gebring, wat geglo het sy kommentaar is te verlig, geleerd en teoreties. Oor verskeie vraagstukke het diep meningsverskille ontstaan. De Klerk was byvoorbeeld ten gunste van grys gebiede (woonbuurte waar verskillende rasse kon woon, strydig met die [[Groepsgebiedewet]]) en dat die deel van openbare geriewe voorsiening moes maak vir wit, swart en grys vlakke.
De Klerk het ook aangedring op die ontwerp van
So het De Klerk se stryd om ''Die Transvaler''
== Afgedank ==
[[Lêer:Ds Willem de Klerk.jpg|duimnael|links|180px|Dr. Willem de Klerk.]]
Tydens De Klerk se redakteurskap het [[Naspers]] die sogenaamde Persstryd in die destydse [[Transvaal]]se Afrikaanse koerantmark ontketen toe dié [[Kaapstad|Kaapse]] maatskappy op [[16 September]] [[1974]] die eerste uitgawe van die oggendkoerant ''[[Beeld]]'' die lig laat sien. Die redaksie het gehoop op verkope van 100 000 per dag, maar teen Februarie 1975 het dit gedaal tot 21 568, die laagste maandsyfer in sy bestaan. Op [[29 April]] [[1975]] is 102 402 koerante verkoop danksy die nuus oor die Foxstraatbeleg<ref>*Beukes, W.D. (red.),
Tydens dié Persstryd het die twee Afrikaanse oggendkoerante in [[Johannesburg]] die eens byna ondenkbare bereik deur met
Die stryd om lesers tussen ''[[Beeld]]'' en ''[[Die Transvaler]]'' het daartoe gelei dat Perskor se bestuur, sonder De Klerk se medewete, fiktiewe syfers vir hulle drie Johannesburgse dagblaaie, ''[[Die Vaderland]]'', ''[[Die Transvaler]]'' en ''[[The Citizen]]'', geskep het. Die geknoei het in 1976 begin toe ''[[Beeld]]'' die eerste keer meer as 50 000 koerante oor
''[[Beeld]]'' se werklike syfer was toe 64 901. Minder as twee maande later kom
* ''[[Die Transvaler]]'': 49 525 (75 287), verskil = 25 762;
* ''[[Die Vaderland]]'': 48 594 (60 564), verskil = 11 970;
* ''[[The Citizen]]'': 45 000 (54 266), verskil = 9 226.
Die drie koerante se ABC-lidmaatskap is opgeskort en ''[[Beeld]]'' kon onmiddellik sy advertensietariewe opstoot omdat dit toe in werklikheid die grootste Afrikaanse koerant in [[Transvaal]] was. P.J. Cillié, voorsitter van Naspers, het
[[Marius Jooste]], die besturende direkteur van [[Perskor]], het tot sy dood in Oktober 1982 vasgeskop teen die gedagte van
Uiteindelik is besluit Perskor om ''[[Die Transvaler]]'' van die oggendmark te laat verdwyn as Naspers sy eis om skadevergoeding terugtrek en R5 miljoen vir die ontruiming van die oggendmark betaal. Intussen het Jooste egter die loopbaan van Perskor se geëerde redakteur kortgeknip, juis weens die Persstryd en die gekonkel waarvoor Jooste self verantwoordelik was. Die algemene opvatting was dat De Klerk van die gekookte syfers moes geweet het. Omdat hy
== Redakteur van ''Rapport'' ==
Nadat die verhouding tussen De Klerk en Jooste heeltemal verbrokkel het en die redakteur afgedank is het, het David de Villiers en [[Piet Cillié]], toe voorsitter van [[Naspers]], stappe begin doen om hom aangestel te kry as redakteur van ''[[Rapport]]'', waarvan Naspers en Perskor tot 1990 elkeen die helfte sou besit. Ook by ''[[Rapport]]'' het De Klerk die [[Nasionale Party|N.P.]]-bewind onder pres. [[P.W. Botha]] die harnas ingejaag. In die destydse era van die driekamer-parlement het hy bly hamer op die afwesigheid van politieke regte vir swart mense en Botha se toenemend outokratiese regeringstyl. Ná De Klerk se dood het sy destydse mederedakteur by ''[[Die Vaderland]]'', [[Harald Pakendorf]] aan ''[[Beeld]]'' gesê De Klerk het denke verskuif.
== Terug na die akademie ==
Rapport se direksie teen 1987 “vertroue in De Klerk verloor”, aldus die latere Naspers-voorsitter Ton Vosloo<ref>[http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/2009/08/11/B1/7/willemdeklerk-artikel.html
== Verwysings ==
Line 55 ⟶ 70:
* {{af}} [http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/2000/05/13/8/1.html Willem de Klerk se boek bekend gestel, ''Beeld'', 13 Mei 2000].
* {{en}} [http://www.uj.ac.za/EN/Faculties/humanities/departments/comm/Strategiccomm/About/Staff/Pages/NinadeKlerk.aspx Biografie van sy vrou, Nina Overton-de Klerk].
* {{af}} [http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/2009/08/11/B1/7/willemdeklerk-artikel.html
* {{af}} [http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/2009/08/08/B1/3/ddKlerkDoodkas.html Bekendes bring hulde aan De Klerk], ''[[Beeld]]'', [[8 Augustus]] [[2009]]
* {{en}} [http://mg.co.za/article/2009-08-07-willem-de-klerk-dies Doodsberig op Mail & Guardian se webtuiste], [[7 Augustus]] [[2009]]. URL besoek op 2 Oktober 2013.
|